Պ Ա Յ Մ Ա Ն Ա Գ Ի Ր

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՈՒԿՐԱԻՆԱՅԻ ՄԻՋԵՎ 2001-2010 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետությունը և Ուկրաինան, այսուհետ՝ Բարձր պայմանավորվող կողմեր,

ղեկավարվելով 1996 թվականի ապրիլի 14-ի՝ Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև բարեկամության և համագործակցության մասին Պայմանագրով,

ելնելով իրավահավասար ու փոխշահավետ առևտրատնտեսական և արտադրական հարաբերությունների հետագա ամրապնդման ու զարգացման, դրանց երկարաժամկետ և կայուն բնույթ հաղորդելու, երկու պետությունների տնտեսական ու գիտատեխնիկական ներուժի արդյունավետ օգտագործման և իրենց ժողովուրդների բարեկեցության բարձրացման անհրաժեշտությունից,

կարևոր նշանակություն տալով տնտեսական բարեփոխումների իրականացման ներդաշնակեցմանը, ապրանքների, ծառայությունների, կապիտալների և աշխատուժի ազատ տեղաշարժի փուլային անցման համար պայմանների ստեղծմանը,

հաշվի առնելով Անկախ պետությունների համագործակցության շրջանակներում պայմանավորվածությունների հիման վրա փոխգործակցությունը,

պայմանավորվեցին ներքոհիշյալի մասին.

Հոդված 1

Բարձր պայմանավորվող կողմերը իրականացնում են Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև Երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության 2001-2010 թվականների միջպետական ծրագիր (այսուհետ` Ծրագիր), որը հանդիսանում է սույն Պայմանագրի անբաժանելի մասը:

Հոդված 2

Բարձր պայմանավորվող կողմերի տնտեսական համագործակցությունն իրականացվում է տնտեսավարող սուբյեկտների (անկախ դրանց սեփականության ձևից և ենթակայությունից) միջև փոխգործակցության միջոցով՝ պահպանելով միջազգային իրավունքի հանրաճանաչ նորմերը և ազգային օրենսդրությունը:

Բարձր պայմանավորվող կողմերը, նշելով ընդհանուր տնտեսական տարածքի փուլային ձևավորման և զարգացման անհրաժեշտությունը, բարենպաստ պայմաններ կստեղծեն սոցիալ-տնտեսական վերափոխումների, կառուցվածքային վերակառուցման հիմնական ուղղությունների համաձայնեցման, արտաքին տնտեսական գործունեության, մաքսասակագնային և հարկային քաղաքականության, հակամենաշնորհային կարգավորման ոլորտում նորմատիվ-իրավական բազայի մերձեցման, առանձին նախագծերի ու ծրագրերի ձևավորման, կոոպերացիայի զարգացմանն աջակցելու, համատեղ արտադրական կառուցվածքների ստեղծման, մասնավորեցման, ներդրումային ծրագրերում փոխադարձ մասնակցության համար ազգային օրենսդրությանը համապատասխան:

Հոդված 3

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը և Ուկրաինայի նախարարների կաբինետը համակարգում են Ծրագրի կատարումը, փուլային վերահսկողություն են իրականացնում դրա իրագործման նկատմամբ և, անհրաժեշտության դեպքում, ճշգրտումներ են կատարում դրանում:

Հոդված 4

Ծրագրի կատարման ընթացքը առնվազն տարին մեկ անգամ կքննարկվի բարձր մակարդակով:

Հոդված 5

Սույն Պայմանագրի դրույթների մեկնաբանման և կիրառման կապակցությամբ վեճերը և տարաձայնությունները ենթակա են կարգավորման խորհրդակցությունների և բանակցությունների միջոցով:

Հոդված 6

Սույն Պայմանագրում կարող են կատարվել փոփոխություններ և լրացումներ, որոնք կձևակերպվեն սույն Պայմանագրի անբաժանելի մասը հանդիսացող արձանագրություններով և ուժի մեջ կմտնեն սույն Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի դրույթներին համապատասխան:

Հոդված 7

Սույն Պայմանագրի դրույթների կատարումը չի շոշափում Բարձր պայմանավորվող կողմերի՝ միջազգային այլ պայմանագրերից բխող իրավունքները և պարտականությունները:

Հոդված 8

Սույն Պայմանագիրը ուժի մեջ է մտնում Բարձր պայմանավորվող կողմերի կողմից Պայմանագիրը ուժի մեջ մտնելու համար անհրաժեշտ ներպետական ընթացակարգերի կատարումը հաստատող վերջին գրավոր ծանուցումը ստանալու պահից և գործում է մինչև 2010 թվականի դեկտեմբերի 31-ը:

Բարձր պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը կարող է դադարեցնել սույն Պայմանագրի գործողությունը մյուս Բարձր պայմանավորվող կողմին գրավոր ծանուցելու միջոցով: Այդ դեպքում Պայմանագրի գործողությունը դադարեցվում է նման ծանուցում ստանալու պահից 6 (վեց) ամիս հետո:

Սույն Պայմանագրի գործողության դադարեցումը չի խոչընդոտում Ծրագրին համապատասխան իրագործվող նախագծերի իրականացմանը:

Կատարված է Կիև քաղաքում 2001 թվականի մարտի 1-ին՝ երկու բնօրինակով, յուրաքանչյուրը՝ հայերեն, ուկրաիներեն և ռուսերեն, ընդ որում բոլոր տեքստերը հավասարազոր են:

Սույն Պայմանագրի դրույթները մեկնաբանելիս կգերակայի ռուսերեն տեքստը:

Պայմանագիրն ուժի մեջ է մտել 2002 թվականի մարտի 14-ից:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՈՒԿՐԱԻՆԱՅԻ ՄԻՋԵՎ 2001-2010 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՊԵՏԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

Հայաստանի Հանրապետությունը և Ուկրաինան համարվում են խոշոր տնտեսական գործընկերներ: Երկու պետությունների փոխադարձ տնտեսական շահերը պայմանավորված են առաջին հերթին գործնականում տնտեսության բոլոր ճյուղերում պատմականորեն ձևավորված արտադրական, կոոպերացիոն ու տեխնոլոգիական կապերով, դրանց պահպանման և փոխշահավետ ու իրավահավասար հիմունքներով հետագա զարգացման օբյեկտիվ անհրաժեշտությամբ:

Սակայն վերջին տարիներին մի շարք պատճառներով Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի տնտեսական կապերը զգալիորեն թուլացել են, և դրանց վիճակը չի համապատասխանում երկու պետությունների պահանջներին, որը պայմանավորում է երկկողմ տնտեսական հարաբերությունների հետագա զարգացման միասնական ուղու մշակում:

1996 թվականի մայիսի 14-ին Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև կնքված բարեկամության և համագործակցության պայմանագիրը հիմք է հանդիսանում այս աշխատանքների համատեղ շարունակման համար: Պայմանագրի դրույթների հիման վրա էլ մշակված է Ուկրաինայի և Հայաստանի Հանրապետության միջև 2001-2010 թվականների երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության միջպետական Ծրագիրը:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև ավանդականորեն ձևավորված առևտրատնտեսական, գիտատեխնիկական և մշակութային սերտ կապերը հայ և ուկրաինական ժողովուրդների կողմից պահվում են բավական բարձր մակարդակի վրա և մշտապես զարգանում են:

Դրանցից կարևորագույններն են՝

● Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև բարեկամության և համագործակցության պայմանագիրը,

● Ազատ առևտրի համաձայնագիրը,

● Արտադրական կոոպերացիայի համաձայնագիրը,

● Խրախուսման և ներդրումների փոխադարձ պաշտպանության համաձայնագիրը,

● Կրկնակի հարկումից խուսափելու մասին համաձայնագիրը և այլն:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև կնքվել են ավելի քան 25 երկկողմ փաստաթղթեր:

Այսպիսով, Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև ստեղծվել է սկզբունքորեն նոր հիմունքներով, համընդհանուր ճանաչում գտած իրավական մեխանիզմների վրա հիմնված երկկողմ իրավապայմանագրային բազա: Դա արդյունավետ իրավական, տնտեսական նախադրյալներ կստեղծի շուկայական տնտեսության սկզբունքներով երկու երկրների տնտեսական գործունեության սուբյեկտների առևտրատնտեսական և գիտատեխնիկական համագործակցության հետագա զարգացման համար: Երկու երկրների համար հատկապես հեռանկարային է համագործակցությունը այնպիսի ճյուղերում, ինչպիսիք են սննդի, մետալուրգիական, քիմիական, մեքենաշինական արդյունաբերությունը և այլն:

Դրա հետ մեկտեղ երկու երկրների անկախության հռչակումից հետո Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի տնտեսություններում իրականացված արմատական փոփոխությունները, շուկայական մեխանիզմների կայացումն ուղեկցվում էին տնտեսական և կոոպերացիոն կապերի թուլացմամբ, արտադրության ծավալների զգալի անկմամբ և փոխադարձ ապրանքաշրջանառության էլ ավելի կրճատմամբ:

Նախկինում ձևավորված կոոպերացիոն կապերի խախտման, ազգային դրամական համակարգերի անկայունության և ձեռնարկությունների ֆինանսական դրության վատթարացման, փոխհաշվանցման համակարգի անկատարության, հարկման համակարգերի աններդաշնակության պայմաններում վատթարացավ ապրանքաշրջանառության կառուցվածքը:

Նախորդ տարիներին տնտեսական ոլորտում թույլ է զարգացել Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի համագործակցության կարևոր ուղղություններից մեկը՝ համատեղ արտադրական այն կառուցվածքների ստեղծումը, որոնք նպաստում են ձեռնարկությունների և ճյուղերի միջև կոոպերացիոն և տեխնոլոգիական կապերի վերականգնմանը և զարգացմանը, մեքենաշինության, քիմիայի, վառելիքաէներգետիկ և ռազմաարդյունաբերական համալիրների ձեռնարկությունների՝ նախկինում ձևավորված մասնագիտացման պահպանմանը և առավել արդյունավետ օգտագործմանը, ֆինանսաարդյունաբերական խմբերի և առևտրի տների ստեղծման միջոցով ֆինանսական և ներդրումային միջոցների մոբիլիզացմանը:

Նմանատիպ իրավիճակ է ստեղծվել տարբեր տեսակի, այդ թվում՝ տեխնիկապես բարդ և գիտատար արտադրանքի թողարկման, հիմնարար հետազոտությունների իրականացման ոլորտում փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող երկարաժամկետ միջպետական նպատակային համալիր ծրագրերի մշակման գործում:

Հայկական և ուկրաինական տնտեսավարող սուբյեկտների կողմից երկու պետությունների տարածքներում տեղաբաշխված և առաջին հերթին էներգետիկայի, սև և գունավոր մետալուրգիայի, ԱԱՀ վերամշակող ճյուղի ձեռնարկությունների բաժնետիրական դարձնելուն մասնակցելու նկատմամբ փոխադարձ հետաքրքրություն դրսևորելու դեպքում նորմատիվ իրավական բազայի տարբերությունների պատճառով նրանց մասնակցությունն այդ գործընթացում զարգացում չի ունենում:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև լրիվ չեն կարգավորվում տարանցիկ ռեժիմների, տեղական հարկերի հավաքագրման համակարգերի հետ կապված հիմնախնդիրները, անբավարար են օգտագործվում Իլիչևսկ-Փոթի լաստանավային փոխադրումների հնարավորությունները:

Հայկական և ուկրաինական կողմերը շահագրգռված են եվրասիական տրանսպորտային միջանցքի զարգացման գործում, որը Հայաստանի Հանրապետությանը հնարավորություն կտա ակտիվացնելու ապրանքաշրջանառությունը եվրոպական երկրների հետ, իսկ Ուկրաինային (Վրաստանի և Հայաստանի տարածքով)՝ կապ ունենալ Իրանի հետ:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև գոյություն ունեցող հիմնախնդիրները պահանջում են համապատասխան լուծում, սույն Ծրագրի հիման վրա փոխշահավետ տնտեսական համագործակցության երկարաժամկետ ռազմավարության մշակում:

II.	Ծրագրի նպատակները և խնդիրը

Ծրագիրը մշակված է՝ նպատակ ունենալով Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի կողմից երկարաժամկետ հիմքերով իրականացնել փոխհամաձայնեցված միջոցներ, այդ թվում՝ նորմատիվ-իրավական, երկու երկրների միջև տնտեսական, գիտատեխնիկական և այլ կապերի զարգացմանը, ազգային տնտեսությունների առաջատար ճյուղերի արտադրական համագործակցության շրջանակներում զգալի արդյունքների ստացմանը և այդ հիմքերի վրա փոխադարձ ապրանքաշրջանառության ավելացմանը պետական աջակցություն ցույց տալու ուղղությամբ:

Այդ նպատակների իրականացման համար Ծրագիրը նախատեսում է Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի պետական մարմինների փոխհամագործակցությունը հետևյալ հիմնական ուղղություններով.

● բնակչության կենսամակարդակի բարձրացման շահերից ելնելով՝ երկու երկրների տնտեսությունների վերելքին ուղղված տնտեսական համագործակցության զարգացումն ապահովող ուղիների համատեղ որոնում,

● փոխհամագործակցություն պետությունների շուկայական տնտեսության ձևավորման ինստիտուցիոնալ ձևափոխությունների իրականացման բնագավառում, առաջին հերթին՝ սեփականաշնորհման իրականացման, բարեխիղճ մրցակցության պայմանների ստեղծման, բնական մենաշնորհային գործունեության կարգավորման շրջանակներում,

● երկու պետությունների տնտեսությունների կառուցվածքային վերափոխման հայեցակարգային մոտեցումների համապատասխանեցում, տնտեսավարող սուբյեկտների արտադրության ծավալների խթանիչների ստեղծում, ներդրումների մեծացում և զարգացում, գիտության և առաջավոր տեխնոլոգիաների նոր ձեռքբերումների ներդրում, արտադրանքի որակի և մրցունակության բարձրացում:

Ծրագրի իրականացման գործընթացում հարկավոր է լուծել հետևյալ խնդիրները.

● իրավանորմատիվային բազաների մերձեցում արտաքին տնտեսական գործունեության կարգավորման և հարկային համակարգերի բնագավառներում, ազգային ապրանքարտադրողների փոխադարձ պաշտպանության, միջտարածաշրջանային համագործակցության զարգացման միջոցառումների իրականացում,

● առանձին միջպետական նախագծերի և տնտեսական համագործակցության ծրագրերի ձևավորում, անդրազգային կորպորացիաների ստեղծում, տարբեր ձևերի և տիպերի համատեղ ձեռնարկությունների ստեղծում, արտադրական կոոպերացիաների զարգացում, երկու պետությունների տարածքներում ազգային և արտասահմանյան ներդրողների փոխգործունեության աշխուժացում,

● տրանսպորտային հանգույցների և կապի արդյունավետ օգտագործում և զարգացում,

● վճարահաշվարկային և վարկաֆինանսական հարաբերությունների կատարելագործում,

● փոխգործունեություն ֆոնդային շուկաների զարգացման բնագավառում:

III.	Տնտեսության բնագավառում Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի համագործակցությունը

Սույն Ծրագրով նախատեսվում է տնտեսական գործունեության պայմանների ներդաշնակեցման նպատակով խորացնել համագործակցությունը Հայաստանի Հանրապետության հետ և դնել տնտեսության մեջ ինտեգրացման գործընթացների հետագա զարգացման հիմքերը:

Կողմերը կներդաշնակեցնեն նորմատիվ-իրավական բազան՝ նկատի ունենալով ստեղծել հավասարապես շահավետ պայմաններ երկու պետությունների տնտեսավարող սուբյեկտների համար, առաջին հերթին՝

● փոխադարձ առևտրում ներմուծման-արտահանման գործառնություններն իրականացնելիս անուղղակի հարկերի գանձման սկզբունքներին վերաբերող,

● արտադրանքի կոոպերացված մատակարարումն իրականացնելու միասնական կարգի ձևավորմանը վերաբերող,

● միջպետական ֆինանսաարդյունաբերական խմբերի և այլ համատեղ կառույցների ստեղծման բնագավառում պետությունների օրենսդրական-նորմատիվային բազաների ներդաշնակությանը վերաբերող,

● Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի և Ուկրաինայի ազգային բանկի միջև թղթակցական հարաբերությունների, ինչպես նաև միջպետական հաշվարկների և բանկային համակարգերի համագործակցության կազմակերպման բնագավառներում:

Անհրաժեշտ է այնուհետև զարգացնել «Տնտեսական, գիտատեխնիկական, մշակութային և ռազմական բնագավառներում 2 տարով և մոտ ապագայում անդրկովկասյան պետությունների հետ Ուկրաինայի համագործակցության ծրագրով» սահմանված երկարաժամկետ համագործակցության նկատվող միտումները:

Կողմերը Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև համագործակցության որպես կարևոր ուղղություն են համարում Եվրոպա-Ասիա տրանսպորտային միջանցքի ստեղծումը և գործառույթը:

Տնտեսական բարեփոխումների անցկացման ուղղությամբ Կողմերի գործողությունների  համակարգման առաջարկվող հիմնական ուղղություններից են.

● մրցակցային քաղաքականության և ձեռնարկատիրության աջակցության իրականացման գծով միջկառավարական համաձայնագրերի մշակումը և ստորագրումը,

● ձեռնարկատերերի իրավունքների պաշտպանության գծով երկու պետությունների օրենսդրությունների հնարավոր կատարելագործման առաջարկությունների նախապատրաստումը՝ օրենսդրական մարմիններ ներկայացնելու նպատակով,

● երկու երկրների տնտեսությունների առաջատար ճյուղերի կառուցվածքային փոփոխությունների համակարգման շրջանակներում նախատեսվում է քննարկել պետություններում մշակվող տնտեսության կառուցվածքային վերակառուցման երկարաժամկետ ծրագրերի հայեցակարգային մոտեցումները:

Հիմնական ռազմավարական ուղենիշներն են՝

● արտադրության կայունացման եւ տնտեսական աճի ձեռքբերում,

● արտադրանքի մրցունակության բարձրացում, Կողմերի արտահանման ներուժի զարգացում:

Համաձայնեցված կառուցվածքային քաղաքականության շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետությունում և Ուկրաինայում առաջիկայում իրականացվելիք վերափոխումները կապված են առկա արտադրական ներուժի խորը որակական վերակառուցման հետ և շոշափում են երկու պետությունների շահերը:

Այս կապակցությամբ իրականացվելու է ճյուղային արտադրությունների համատեղ ստեղծման և զարգացման, այդ արտադրությունները անհրաժեշտ միջոցներով ապահովելու գործում բաժնեմասային մասնակցության ձևերի, Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի տնտեսությունների համար հանգուցային նշանակություն ունեցող և առաջին հերթին մետալուրգիական, քիմիական, էներգետիկ, ագրոարդյունաբերական համալիրի, մեքենաշինության, սննդի արդյունաբերության, տրանսպորտային հանգույցների զարգացման, ձեռնարկությունների արտադրական պրոֆիլի պահպանության վերաբերյալ առաջարկությունների քննարկումը:

Այդ ճյուղերի ձեռնարկությունների արտադրած արտադրանքի մրցունակության բարձրացման նպատակով նախատեսվում է քննարկել կուտակված գիտատեխնիկական ներուժի առավել արժեքավոր տարրերի պահպանման և զարգացման հնարավորությունը և դրա ծառայեցումը երկու պետությունների տնտեսությունների զարգացման շահերին, սեփական ապրանք արտադրողների համար Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի շուկաներում արտադրանքի արտադրության և իրացման առավելագույն պայմանների ստեղծման հնարավորությունը, երկու պետությունների ձեռնարկությունների արտադրանքների վճարունակ պահանջարկի աճին նպաստման, անբարեխիղճ մրցակցությունից ընդհանուր շուկայական տարածքի պաշտպանության հնարավոր ձևերը:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի տնտեսությունների համաձայնեցված կառուցվածքային վերակառուցման անցկացման գործուն մեխանիզմը լինելու է հայ-ուկրաինական համատեղ անդրազգային կառույցների ստեղծումը: Այդ կառույցների ձևավորումը, առաջին հերթին՝ առաջնակարգ ճյուղերում և արտադրական համալիրներում, նախադրյալներ է ստեղծում կապիտալի արդյունավետ ներդրման և միջճյուղային տեղաշարժման, արդյունավետ կոոպերատիվ կապերի ստեղծման և զարգացման, գիտատեխնիկական առաջընթացի արագացման, արտահանման ներուժի գերաճման, տնտեսությունում առաջնակարգ կառուցվածքային փոփոխությունների իրականացման համար:

Տնտեսությունների առաջնահերթ կառուցվածքային փոփոխությունների համաձայնեցման գործում կարևոր ուղղություն է լինելու գիտական, նախագծային և կոնստրուկտորատեխնոլոգիական կազմակերպությունների գործունեության համակարգման իրականացումը Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի՝  գոյություն ունեցող գիտական ներուժի արդյունավետ օգտագործման նպատակով:

Ինովացիոն ոլորտում համագործակցության հիմնական ուղղությունները լինելու են տեխնոլոգիաների զարգացումը՝

● ինքնաթիռաշինության, ռադիոէլեկտրոնիկայի մեջ,

● ավտոմոբիլաշինության արդիականացման մեջ, ԱՐՄՆԻԻՍ-ի ընդլայնում էկոլոգիապես մաքուր ավտոմոբիլային արտադրանքի ստեղծման համար,

● բիոտեխնոլոգիայի մեջ՝ գյուղատնտեսության և բժշկական պատրաստուկների արտադրության նպատակով,

● մեքենաշինության, արտադրության այլ ճյուղերում արտադրանքի թարմացման համար բարձր արդյունավետության տեխնիկայի արտադրության կազմակերպման, հատուկ տեխնիկայի, գյուղատնտեսական մեքենաշինության, տրանսպորտային միջոցների, էներգետիկ սարքավորումների, այդ թվում՝ հիդրոէլեկտրակայանների արտադրության մեջ,

● սեյսմոլոգիայի բնագավառում՝ սեյսմիկ ռիսկի նվազեցման առնչությամբ համալիր ծրագրերի և մեթոդների մշակում,

● էլեկտրոնային տեխնիկայի, ռադիոտեխնիկայի և ապարատածրագրային կառավարման համակարգերի բնագավառում,

● մետալուրգիական արդյունաբերության մեջ` նավթագազային տիպի խողովակների, գլանվածքի առաջնակարգ տեսակի, ֆերրոձուլվածքի և հատուկ պողպատի արտադրություն,

● քիմիական արդյունաբերության՝ բույսերի պաշտպանության միջոցների և պարարտանյութերի, սինթետիկ կաուչուկի, կատալիզատորների, փոքրատոննաժ եւ անիլինոներկանյութերի քիմիական արտադրության մեջ,

● վառելիքաէներգետիկ համալիրում՝ էներգակիրների փոխադրման, գազամատակարարման համակարգի վերակառուցման, արդիականացման հիմնախնդիրների համատեղ լուծում,

● տրանսպորտի բնագավառում՝ միջազգային տրանսպորտային միջանցքների զարգացում,

● շինարարության բնագավառում՝ բնական հումքի, ոչ հանքային շինանյութերի արտադրության կազմակերպում, սեյսմիկ կոնստրուկցիաների և կառույցների նախագծման մեթոդների զարգացում,

● վիճակագրության բնագավառում` արտաքին առևտրի վիճակագրության հարցերով տեղեկության փոխանակում:

Ծրագրով նախատեսվում է ապահովել առավել բարենպաստ պայմաններ խաղաղ նպատակներով տիեզերական տարածքի հետազոտման և օգտագործման բնագավառում համագործակցության զարգացման համար:

Համաձայնեցված կառուցվածքային քաղաքականության գործնական իրականացման հիմքը հանդիսանում է երկու պետությունների կողմից ինչպես ազգային, այնպես էլ համատեղ նպատակային համալիր ծրագրերի և նախագծերի, այդ թվում՝ ներդրումային գործունեության մեջ, խոշոր փոփոխություններ նախաձեռնող ծրագրերի և նախագծերի իրականացվելը:

Միջպետական նպատակային համալիր ծրագրերը, երկու պետությունների արտադրության կառուցվածքային վերակառուցման ծրագրերին համապատասխան, նախատեսելու են համալիր միջոցառումների անցկացում՝ ուղղված կապիտալի տնտեսության առավել հեռանկարային ոլորտների փոխադրմանը, ինչպես նաև ոչ արդյունավետ, մրցակցությանը ոչ ի վիճակի ճյուղերի և արտադրությունների կրճատմանը` նպատակային կառուցվածքային քաղաքականության աշխուժացմանը նպաստելու, տնտեսության կենսական կարևոր համակարգերի ապահովման, արտադրանքի մրցակցության դիմակայունությունը բարձրացնելու, գիտատեխնիկական, արտադրական և կադրային ներուժը պահպանելու համար:

Սույն Ծրագրի իրականացման գործընթացում կձեռնարկվեն իրական միջոցներ ազատ առևտրի ռեժիմի առավել լրիվ իրականացման հաշվին երկկողմ առևտրի ազատականացման գործընթացի հետագա զարգացման, փոխադարձ արտադրական կոոպերացիայի և Ուկրաինայի ու Հայաստանի Հանրապետության ձեռնարկությունների միջև ուղղակի կապերի ամրապնդման և զարգացման ուղղությամբ: Դրանք ուղղված կլինեն արտադրանքի առաջադիմական տեսակների թողարկման ավելացմանը, հումքային պաշարների արդյունավետ համալիր օգտագործմանը, ներմուծմանը փոխարինող արտադրությունների զարգացմանը, միջպետական ծրագրերի իրականացմանը:

Հայաստանի Հանրապետությունում և Ուկրաինայում անցկացվող տնտեսական բարեփոխումները առաջ բերեցին նոր հիմնախնդիրներ սոցիալական ոլորտում, որոնց լուծումը պահանջում է երկու պետությունների փոխհամաձայնեցված գործողություններ:

Սույն  Ծրագրի «Միջոցառումներ» մասում տեղեկատվության բնագավառում, հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդումների ոլորտում նախատեսվում է համատեղ ուկրաինա-հայկական ձեռնարկությունների ստեղծման և դրանց հիման վրա կոնսիգնացիոն (լիզինգային) պահեստների բացման, պաշտպանության բնագավառի ձեռնարկությունների կոոպերացիայի, Եվրոպա-Կովկաս-Ասիա միջանցքի զարգացմանը Հայաստանի Հանրապետության մասնակցության բնագավառների կարևոր հիմնահարցերի համատեղ լուծման իրավական բազայի հետագա կատարելագործում: Այդ նպատակով 2001-2010 թվականներին նախատեսվում է պատրաստել և կնքել մի շարք երկկողմ համաձայնագրեր:

Ծրագրի իրականացման ընթացքում կիրականացվի փոխշահավետ համագործակցության զարգացման աշխատանքների համակարգում դեղագործական արդյունաբերությունում՝ գիտատեխնիկական համագործակցության ընդլայնումով, գիտության, տեխնիկայի և արտադրության ժամանակակից տեխնոլոգիաների առաջնակարգ նվաճումների ներդրումով, դեղագործության, առողջապահության բնագավառներին տեխնիկական օգնություն ցույց տալով և սանիտարահամաճարակաբանական վիճակի բարելավումով, դեղորայքների և բժշկական տեխնիկայի արտադրությամբ:

Պետությունների միջև առևտրական հարաբերությունների կազմակերպումը և իրականացումը ենթադրում է վիճակագրական տեղեկության և, առաջին հերթին, արտաքին առևտրի տվյալների ակտիվ փոխանակում: Նախատեսվում է վիճակագրական հրատարակությունների տպագրությունների, մեթոդաբանական նյութերի և հետազոտությունների, ծրագրերի, ինչպես նաև վիճակագրական դիտարկումների անցկացման թղթակցության, հետազոտությունների փոխանակում, արտաքին առևտրի վիճակագրության ձևավորման սկզբունքների համաձայնեցում՝ այս բնագավառում երկու երկրների եղած օրենսդրությունը հաշվի առնելով:

Սոցիալ-աշխատանքային ոլորտում խնդիրների լուծումն արագացնելու, Ուկրաինայի և Հայաստանի Հանրապետության բնակչության զբաղվածության և սոցիալական պաշտպանության ապահովման նպատակով Կողմերը իրենց իրավասության շրջանակներում կհամագործակցեն Ուկրաինայի և Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և զբաղվածության քաղաքականության իրականացման, ինչպես նաև միգրացիոն քաղաքականության մշակման բնագավառներում:

Ծրագրի իրականացման ընթացքում կիրականացվի փոխշահավետ համագործակցության զարգացման համակարգում դեղագործական արդյունաբերությունում՝ դեղագործության, առողջապահության բնագավառներին տեխնիկական աջակցությամբ և սանիտարահամաճարակաբանական վիճակի բարելավման, դեղորայքի և բժշկական տեխնիկայի արտադրության ուղիով:

Կողմերն իրենց իրավասության շրջանակներում կփոխգործակցեն բնակչության առողջության պահպանման բնագավառում, ներառյալ՝

- շրջակա միջավայրի պահպանության, էկոլոգիապես մաքուր սննդամթերքի արտադրության կազմակերպման, իրացման և սպառողներին դրանք մատակարարելու, սահմանված նորմատիվների պահպանման նկատմամբ վերահսկողության,

- դեղագործական հիմքի զարգացման,

- դեղամիջոցների, բժշկական տեխնիկայի և բժշկական նշանակության այլ արտադրանքի առաքման հնարավորությունների մասին տեղեկության փոխադարձաբար տրամադրման հարցերը:

Ընդունելով բժշկական գիտության և բժշկական հաստատությունների նյութատեխնիկական հիմքի զարգացման, բնակչությանը դեղամիջոցներով ապահովելու համատեղ գործողությունների անհրաժեշտությունը, Կողմերը կնպաստեն համատեղ վեհաժողովների և առողջապահության խնդիրներով մասնագետների հանդիպումների անցկացմանը:

Կողմերն իրենց իրավասության շրջանակներում կնպաստեն բնապահպանական համատեղ ծրագրերի և նախագծերի մշակմանն ու իրականացմանը՝ առաջնային նշանակություն տալով բնապահպանական անվտանգության ապահովմանը, ինչպես նաև փոխադարձ օգնություն կցուցաբերեն բնական և տեխնածին բնույթի արտակարգ իրավիճակներ ծագելու դեպքերում:

Կողմերը կձեռնարկեն համաձայնեցված միջոցներ զբոսաշրջության և սպորտի բնագավառում համագործակցությունը զարգացնելու և ամրապնդելու համար առավել բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու ուղղությամբ, կխրախուսեն զբոսաշրջային և մարզական պատվիրակությունների փոխանակումը, կնպաստեն այդ ոլորտներում համատեղ գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունների միջև գործնական կապերի հաստատմանը:

Կողմերը աջակցություն կցուցաբերեն մշակույթի օրերի, գեղարվեստական ցուցահանդեսների կազմակերպմանը, կոլեկտիվների և մենակատարների հյուրախաղերի անցկացմանը, մյուս Կողմի հեղինակների երաժշտական և դրամատիկական ստեղծագործությունների բեմականացմանը, թեմատիկ գիտաժողովների անցկացմանը:

Կողմերը, փոխադարձ հիմունքներով, կնպաստեն տնտեսական, հումանիտար և այլ ոլորտներում տեղեկության փոխանակմանը, կպատգամեն մամուլի, ռադիոյի և հեռուստատեսության ներկայացուցիչներին՝ ծավալվող իրադարձությունները օբյեկտիվ և ժամանակին լուսաբանելու և բոլոր ուղղություններով Ուկրաինայի ու Հայաստանի Հանրապետության համագործակցության պոտենցիալ հնարավորությունները ներկայացնելու նպատակով:

V.	Առևտրական հարաբերությունների զարգացումը

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև առևտրական համագործակցության զարգացումը և խորացումը կիրականացվեն ազատ առևտրի ռեժիմի, կարճ ժամկետներում փոխադարձ առևտրում անուղղակի հարկերի գանձման միասնական սկզբունքի անցման, առևտրատեխնիկական արգելքների և անուղղակի ոչ սակագնային սահմանափակումների աստիճանաբար վերացման, մաքսային տարիֆների մերձեցման հիման վրա:

Համաձայնեցված մաքսային քաղաքականության անցկացման, տրանսպորտային միջոցների, ապրանքների և ուղևորների ազատ տեղաշարժման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծման, մաքսային հսկողության բարելավման բնագավառում նախատեսվում է սահմանապահ, մաքսային, իրավապահ և այլ մարմինների փոխհամագործակցության աստիճանական և հետևողական զարգացում երկկողմանի փաստաթղթերի հիման վրա՝ հետևյալ ուղղություններով.

● ապրանքների տարանցման ազատ և ոչ խտրական պայմանների ապահովում,

● տարանցիկ փոխադրումների ժամանակ մաքսային հսկողության արդյունավետության բարձրացում,

● մաքսային օրենսդրության խախտումների, հատկապես արվեստի ստեղծագործությունների, հնությունների, թմրանյութերի, զենքի և զինամթերքի, պայթուցիկ և թունավոր նյութերի, բնակչության և շրջակա միջավայրի համար վտանգավոր այլ նյութերի ապօրինի փոխադրումները կանխելու բնագավառում համատեղ աշխատանքային մարմինների և հատուկ ծրագրերի ստեղծում,

● մաքսային գործի ծրագրային ապահովման կատարելագործում,

● ենթաակցիզային ապրանքների տեղափոխմանը վերաբերող մաքսային հսկողության կազմակերպման միասնական մոտեցման մշակում, 
     ● տնտեսավարող սուբյեկտների արտադրական կոոպերացիաների շրջանակներում արտադրանքների մատակարարման դեպքում մաքսային հսկողության կատարելագործում,

● մտավոր և արդյունաբերական սեփականության օբյեկտների նկատմամբ մաքսային հսկողության կատարելագործում:

Ծրագրով նախատեսվում է Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի տրանսպորտային համակարգերի փոխներգործության բնագավառում համագործակցության ընդլայնում, նկատի ունենալով դրանց առավել արդյունավետ օգտագործումը բեռների փոխադարձ փոխադրումների ժամանակ, տրանսպորտային ծախսերի նվազեցում՝ այդ նպատակներից ելնելով՝ տրանսպորտային համակարգի զարգացման և վերակառուցման համաձայնեցված քաղաքականություն անցկացնելով:

Նախատեսվում է մշակել և իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր տրանսպորտային մայրուղիների վերակառուցման գծով համագործակցության նախագծեր:

Այդ խնդրի համատեղ իրականացումը կատարվելու է հետևյալ ուղղություններով.

● ավտոմոբիլային, երկաթուղային, օդային և տրանսպորտի այլ տեսակների գծով ներկա և նախապատրաստվող նոր՝ երկկողմանի համաձայնությունների իրականացման հիման վրա նորմատիվ-իրավական բազայի կատարելագործում,

● երկու պետությունների տարածքներում Եվրոպա-Ասիա տրանսպորտային միջանցքի շինարարության համատեղ գործողությունների համակարգում, այդ թվում՝ ուկրաինական և հայկական ներդրողների միջոցների, ինչպես նաև երրորդ երկրների վարկերի և կապիտալի ներդրումով:

Նախապատրաստվելու են Ուկրաինայի և Հայաստանի Հանրապետության տեղեկատվական գործակալությունների միջև համագործակցության զարգացման առաջարկություններ, որոնք պետք է ապահովեն երկու երկրների ապրանքների և ծառայությունների շուկայի վիճակի հետազոտություն՝ ներառյալ ապրանքների և ծառայությունների արտադրության և սպառման ծավալները, ներքին և համաշխարհային շուկայում նրանց համեմատական կոնյունկտուրան:

Հետագա զարգացում պետք է ստանա միջտարածաշրջանային համագործակցությունը, որի կարևոր ուղղությունն է դառնալու այդ տարածաշրջանների սոցիալ-տնտեսական աճի համար բարենպաստ պայմանների ստեղծումը՝ հաշվի առնելով նախկինում ձևավորված միջտարածաշրջանային տնտեսական կապերը, պահպանելով նրանցում բնակվող բնակիչների սովորույթները և հոգևոր արժեքները:

VI.	Ծրագրի իրականացման մեխանիզմը

Ծրագիրը իրականացվելու է Ուկրաինայի և Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների և տնտեսավարող սուբյեկտների՝ Ծրագրով և նրա Հավելվածով սահմանված կոնկրետ գործողությունների կատարման միջոցով:

Ու ղ ե ց ու յ ց

Սույն Ծրագրի կատարման նպատակով ուկրաինա-հայկական միջկառավարական համատեղ հանձնաժողովի շրջանակներում ստեղծվում են Ծրագրի իրականացման համակարգող խորհուրդ (այսուհետև՝ ՀԽ) և Ծրագրի հիմնական բաժինների գծով աշխատանքային խմբեր:

Համակարգող խորհուրդը ընդգրկում է ուկրաինական և հայկական կողմերը, որոնցից յուրաքանչյուրը ղեկավարում է Կողմերի կառավարությունների կողմից նշանակվող նախագահը:

ՀԽ կազմի մեջ մտնում են ուկրաինական և հայկական կողմերի աշխատանքային խմբերի ղեկավարները:

ՀԽ ազգային մասերի խորհրդակցությունները անց են կացվում անհրաժեշտության դեպքում, սակայն ոչ ուշ, քան կիսամյակում մեկ անգամ՝ հերթականությամբ Ուկրաինայում և Հայաստանի Հանրապետությունում: ՀԽ նիստում նախագահում է ընդունող կողմի նախագահը:

ՀԽ հիմնական գործառույթներն են.

● Ծրագրի իրականացման գործունեության համակարգում ազգային մասերի շրջանակներում,

● Ծրագրի իրականացման միջոցառումների ամենամյա պլանի նախապատրաստման կազմակերպում, որը ներկայացվում է տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հայ-ուկրաինական հանձնաժողովի նիստում,

● Ծրագրի իրականացման և համակարգման հետ կապված հարցերով միջկառավարական համաձայնությունների նախագծերի նախապատրաստման կազմակերպում,

● Ծրագրի իրականացման հետ կապված տնտեսական համագործակցության առանձին հիմնախնդիրների միջկառավարական համատեղ հանձնաժողովի նիստերում քննարկման նախապատրաստությունը, ինչպես նաև ՀԽ աշխատակարգով նախատեսվող այլ գործառույթներ:

ՀԽ աշխատակարգը հաստատվում է ՀԽ ազգային մասի ղեկավարի կողմից՝ սույն Ծրագրի ուժի մեջ մտնելու օրվանից ոչ ուշ, քան 60 օրվա ընթացքում:

Հայաստանի Հանրապետության և Ուկրաինայի միջև երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության 2001-2010 թվականների միջպետական ծրագրի միջոցառումներ

Էջ 1,  2,  3,  4,  5,  6,  7,  8,  9