Հ Ա Մ Ա Ձ Ա Յ Ն Ա Գ Ի Ր

Բռնագաղթված անձանց, ազգային փոքրամասնությունների և ժողովուրդների իրավունքների վերականգնման հետ կապված հարցերի մասին

Անկախ Պետությունների Համագործակցության մասնակից պետությունները, այսուհետ` Կողմեր,

անվերապահորեն դատապարտելով նախկինում տեղ գտած ԽՍՀՄ ժողովուրդների, ազգային փոքրամասնությունների և առանձին քաղաքացիների բռնի տեղահանման տոտալիտար պրակտիկան որպես համամարդկային, մարդասիրական սկզբունքներին հակասող չարագործություններ,

համարելով, որ ԽՍՀՄ ժողովուրդների, ազգային փոքրամասնությունների և առանձին քաղաքացիների բռնի տեղահանման մասին նախկին իշխանության և կառավարման միութենական, հանրապետական և տեղական մարմինների և պաշտոնատար անձանց կողմից ընդունած օրենսդրական և այլ նորմատիվ ակտերը հակաիրավական են և անվավեր են ի սկզբանե,

հաստատելով բռնագաղթված անձանց, ազգային փոքրամասնությունների և ժողովուրդների պատմական արդարության վերականգնման և բռնագաղթման պահի իրենց բնակության վայրեր վերադառնալու իրավունքը,

գիտակցելով, որ այդ իրավունքի ապահովումն ունի միջպետական բնույթ և պահանջում է համաձայնեցված մոտեցումներ ինչպես բազմակողմ, այնպես էլ երկկողմ հիմքով,

անհրաժեշտ համարելով ստանձնել բռնագաղթված անձանց, ազգային փոքրամասնությունների և ժողովուրդների օրինական շահերի պաշտպանության և բռնագաղթման պահի իրենց բնակության վայրեր կամավոր վերադարձի ապահովման պարտավորությունները,

համաձայնեցին ներքոհիշյալի մասին.

Հ ո դ վ ա ծ  1

Կողմերը բռնագաղթման պահի իրենց բնակության վայրեր կամավոր վերադարձած բռնագաղթված անձանց ապահովում են այդտեղ մշտապես բնակվող քաղաքացիների հետ հավասար քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական իրավունքներ և բնակեցման, աշխատանքի տեղավորման, կրթության, ազգային, մշակութային և հոգևոր զարգացման պայմաններ:

Սույն Համաձայնագրի դրույթների իրականացման ժամանակ չպետք է ոտնահարվեն համապատասխան տարածքներում բնակվող քաղաքացիների իրավունքները և օրինական շահերը:

Հ ո դ վ ա ծ  2

Կողմերը սույն Համաձայնագրի պայմաններով վերաբնակվող անձանց քաղաքացիության հարցերը լուծում են իրենց ազգային օրենսդրությանը, իրենց միջև կնքված երկկողմ պայմանագրերի դրույթներին համապատասխան, ինչպես նաև հաշվի առնելով միջազգային իրավունքի հանրաճանաչ նորմերը:

Հ ո դ վ ա ծ  3

Կողմերը ստեղծում են անհրաժեշտ պայմաններ սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց անխափան կամավոր վերաբնակեցման համար, ներառյալ մի Կողմի տարածքից մյուս Կողմի տարածք ազատ անցնելու և երրորդ Կողմերի տարածքներով տարանցման պայմանները:

Հ ո դ վ ա ծ  4

Կողմերը պայմաններ են ստեղծում սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց սեփականության իրավունքով պատկանող գույքի անարգել և առանց մաքսատուրքի արտահանման, ներմուծման և տարանցման համար, օժանդակում են նրանց այդ գույքի փոխադրման գործում, ինչպես նաև ժամանակին ապահովում են թողնվող անշարժ գույքի համար փաստաթղթերի ձևակերպումը:

Այդ նպատակի համար Կողմերը կնքում են առանձին համաձայնագրեր:

Հ ո դ վ ա ծ  5

Կողմերը երաշխավորում են սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց կենսաթոշակային ապահովությունը` անկախ կենսաթոշակի նշանակման վայրից: Կենսաթոշակային ապահովության համար միջոցները, փոխադարձ հաշվարկների հիման վրա, հավաքվում են Կողմերի ազգային կենսաթոշակային հիմնադրամներում:

Հ ո դ վ ա ծ  6

Կողմերը երաշխավորում են սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց` Կողմերի բանկային հաստատություններում տեղադրված դրամական ավանդների և ակտիվների պահպանությունը և/կամ փոխանցումը: Փոխանցվող դրամական ավանդները և ակտիվները ազատվում են ցանկացած հարկերից, վճարներից և տուրքերից:

Հ ո դ վ ա ծ  7

Ընդունող Կողմը օժանդակություն կցուցաբերի սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց բնակարանի կառուցման, ձեռքբերման կամ նորոգման (կահավորման) համար վարկեր ստանալու նպատակով:

Հ ո դ վ ա ծ  8

Ընդունող Կողմը սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց կազատի բնակեցման ժամանակաշրջանում եկամտահարկի վճարումից:

Հ ո դ վ ա ծ  9

Կողմերը սույն Համաձայնագրի 1-ին հոդվածում հիշատակված անձանց տրամադրում են սոցիալ-իրավական բնույթի բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը (ՔԿԱԳ, կրթության, գույքային և այլ իրավահարաբերությունների մասին փաստաթղթեր):

Կողմերը միմյանց տրամադրում են սույն Համաձայնագրի պայմանների հիման վրա վերաբնակեցվող անձանց մասին տվյալները հաստատող արխիվային փաստաթղթեր: Նման փաստաթղթեր Կողմերը կտրամադրեն և առանձին քաղաքացիներին` նրանց պահանջով:

Վերոհիշյալ փաստաթղթերը տրամադրվում են անվճար:

Հ ո դ վ ա ծ  10

Կողմերը փոխադարձ օգնություն են ցուցաբերում տեղեկության փոխանակման բնագավառում և խորհրդակցություններ են անցկացնում սույն Համաձայնագրի իրականացման հետ կապված հարցերով:

Շահագրգիռ Կողմերը, անհրաժեշտության դեպքում, կարող են ստեղծել համատեղ աշխատանքային խմբեր` սույն Համաձայնագրի դրույթների կատարման հետ կապված հարցերի լուծման համար:

Հ ո դ վ ա ծ  11

Սույն Համաձայնագրի դրույթներից և ոչ մեկը չի խոչընդոտում Կողմերին կնքել միջազգային համաձայնագրեր, որոնք նրա դրույթները հաստատում, լրացնում և ընդլայնում են:

Կողմերը, անհրաժեշտության դեպքում, կկնքեն սույն Համաձայնագրի իրականացման հետ կապված երկկողմ համաձայնագրեր:

Հ ո դ վ ա ծ  12

Սույն Համաձայնագիրը կնքվում է 10 տարի ժամկետով և ուժի մեջ է մտնում նրա վավերացման կամ հաստատման պահից:

Սույն Համաձայնագիրը միացման համար բաց է դրա նպատակները և սկզբունքները կիսող այլ պետությունների համար` Կողմերի համաձայնությամբ:

Կատարված է Բիշկեկ քաղաքում 1992 թվականի հոկտեմբերի 9-ին, մեկ բնօրինակով` ռուսերեն: Բնօրինակը պահվում է Բելառուսի Հանրապետության կառավարության արխիվում, որը սույն Համաձայնագիրը ստորագրած պետություններին կուղարկի Համաձայնագրի հաստատված պատճենները:

*Համաձայնագիրը Հայաստանի Հանրապետության համար ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի հոկտեմբերի 19-ից: