«Վավերացնում եմ» Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ Ռ. Քոչարյան 30 հունվարի 2006 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

29 դեկտեմբերի 2005 թվականի N 2322-Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը` համաձայն հավելվածի:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայկական ՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի 1983 թվականի հուլիսի 4-ի «Հայկական ՍՍՀ տարածքում պետական պահպանության տակ վերցված պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների և նրանց պահպանական գոտիների ցուցակը հաստատելու մասին» N 377 որոշման 1-ին կետը՝ Գորիսի, Կապանի, Սիսիանի և Մեղրու շրջանների պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների նախկին ցուցակի մասով։

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2006 թ. հունվարի 19 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2322-Ն որոշման

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ

8. ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶ*

8.1 ԿԱՊԱՆ քաղաք

Հու-շար-ձանի հա-մարը	Հուշարձանի ենթահամարը (ենթահամար-ները)			Հուշարձանախումբը, հուշարձանը	Ժամա-նակը	Տեղը բնակավայրի նկատմամբ, հասցեն	Նշանա-կությունը. հանրա-պետական /տեղական	Ծանոթա-գրություն
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ ԿԱՏԱՐԱՎԱՆՔ	10-18 դդ.	քաղաքից 5 կմ ամ, Ողջի գետի աջ ափին, նախկին Ջրախոր գյուղի մոտ, «Տանձու լենջ» վայրում	Հ	կիսավեր է
	1.1			Դիտակետ	10-12 դդ.	Ողջի գետի ձախ ափին	Հ	կիսավեր է
	1.2			Շինություններ օժանդակ	10-11 դդ.	ամրոցի տարածքի ամ և հվ-ամ կողմերում	Հ	ավերված է
	1.3			Պալատական համալիր	10-12 դդ.		Հ	ավերված է
2				ԱՐՁԱՆ «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐՑԻ ԱՂՋԻԿԸ»	1978 թ.	ավտոկայարանամերձ հրապարակում	Հ	քանդ.` Ս. Բաղդասարյան
3				ԱՐՁԱՆ «ՔԱՋԱՐԱՆԻ ԲԱՆԱԼԻՆ»	1966 թ.	Կապան-Քաջարան մայրուղու ձախ կողմում, Ողջի գետի աջ ափին	Հ	քանդ.` Մ. Նուրիջանյան
4				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 1 հազ.	քաղաքից 5 կմ հս-ամ, Ողջի գետի ձախ ափին, ձորում	Հ	ավերված է
5				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԱՉԱՂՈՒ (ՀԱՄԼԵՏԱՎԱՆ)		քաղաքից 5-6 կմ հս-ամ		նախկին գյուղը մտել է քաղաքի շրջագծի մեջ
	5.1			Ամրոց Կկոց քար	10 դ.	Բաղաբերդ ամրոցից աե	Հ	ավերված է
	5.2			Գյուղատեղի Աչաղու	10-18 դդ.	թաղամասի հս կողմում, անտառապատ լեռնալանջին	Հ	ավերված է
		5.2.1		Գերեզմանոց	13-14 դդ.		Հ	ավերված է
		5.2.2		Եկեղեցի	17-18 դդ.	գերեզմանոցի տարածքում	Հ	միանավ սրահ
	5.3			Հուշարձան՝ ազատամարտիկ Համլետ Քոչարյանի	1991 թ.	թաղամասի ամ եզրին	Տ	թաղամասը Համլետավան է վերանվանվել ի հիշատակ Հ. Քոչարյանի
	5.4			Մատուռ	17-18 դդ.	Դ. Հարությունյանի տնամերձ հողամասում	Հ	կիսավեր է
6				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԱՂԱԲՈՒՐՋ		քաղաքից հվ-ամ, բարձրադիր վայրում		նախկին գյուղը քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1958 թ.
	6.1			Գյուղատեղի	11-17 դդ.	թաղամասից 1.5 կմ ամ, անտառապատ վայրում	Հ	Գյուղատեղի Ղուշչի (Ղուրճիկ). ավերված է
		6.1.1		Եկեղեցի	11 դ.		Հ	փոքր, ավերված
		6.1.2		Խաչքար	11 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ	տեղահանված է
		6.1.3		Տապանաքար	11 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ	արձանագիր
	6.2			Գյուղատեղի Վանք	միջնադար	թաղամասից 2 կմ հվ, անտառապատ բարձունքի վրա	Հ	տարածքի մեծ մասը մելիորացված է
		6.2.1		Եկեղեցի	17-18 դդ.		Հ	պատերը տեղ-տեղ պահպանվել են մինչև 2.5 մ բարձրությամբ
			6.2. 1.1	Տապանաքար	1462 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	Հ
		6.2.2		Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցու ամ պատի մոտ	Հ	վերնամասը բացակայում է
	6.3			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 1 հազ.	թաղամասի տարածքում	Հ
	6.4			Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե	1891 թ.	թաղամասի կենտրոնում	Հ	կառուցվել է հին եկեղեցու հիմքերի վրա
		6.4.1		Գերեզմանոց	13-15դդ., 19-20 դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ	ավերված է
		6.4.2		Տապանաքար Արղունի	1436 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, հորիզոնական դիրքով	Հ	հին եկեղեցին կառուցողի տապանաքարն է
	6.5			Հուշաղբյուր՝ Երկրորդ աշխարհամարտում Բաղաբուրջ և Բարաբաթում գյուղերի զոհվածներին	2001 թ.	թաղամասից 1.6 կմ հվ-ամ, անտառապատ վայրում, ճանապարհի եզրին	Տ
	6.6			Հուշարձան՝ Գարեգին Նժդեհի	2001 թ.	թաղամասից 1 կմ հվ-ամ, սարալանջին, անտառի բացատում	Հ
	6.7			Հուշարձան՝ Գարեգին Նժդեհի	2001 թ.	թաղամասից 1.5 կմ հվ-ամ, դաշտամիջյան ճանապարհի եզրին	Հ
	6.8			Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1970 թ.	թաղամասի կենտրոնում	Տ	տարածքը պատնեշվել է տեղում եղած և ավերված գերեզմանոցի տապանա-քարերով
7				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԱՐԱԲԱԹՈՒՄ
	7.1			Գերեզմանոց	19-20 դդ.	թաղամասից 300 մ աե, «Խաչի խութ» վայրում	Տ
	7.2			Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե	17-18 դդ.	թաղամասի կենտրոնում	Հ	միանավ սրահ
		7.2.1		Գերեզմանոց	17-19 դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ	ավերված է
	7.3			Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1968 թ.	թաղամասի կենտրոնում	Տ
		7.3.1		Խաչքար Արցախյան պատերազմում զոհված ազատա-մարտիկներին	1994 թ.		Տ
8				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԵԽ		քաղաքից հս-ամ, Խուստուփ լեռան լանջին		նախկին գյուղը քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1963 թ.
	8.1			Ամրոց Հալիձոր (Հալիձորի բերդ)	10-18 դդ.	Ողջի գետի բարձրադիր աջ ափին, ՀԷԿ-ի մոտ	Հ	կառուցվել է որպես կուսանոց անապատ. բերդի դիմաց եղել են Բեխ գյուղի Մելիք-Փար-սադանյանների պղնձահանքն ու պղնձաձուլա-րանը
		8.1.1		Դամբարան	17 դ.	ամրոցի հս կողմում	Հ	քառամույթ, գմբեթավոր
		8.1.2		Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	17 դ.		Հ	1723 թ. վերակառուցվել է Դավիթ Բեկի կողմից
		8.1.3		Խաչքար՝ հայր Վարդանի	982 թ.	ամրոցի տարածքում	Հ
		8.1.4		Շինություններ բնակելի	17 դ.	Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն կից են հվ-ից և հս-ից	Հ	երկհարկ
		8.1.5		Սեղանատուն	17 դ.	ամրոցի հս կողմում	Հ
	8.2			Գյուղատեղի Հալիձոր	միջնադար	Հալիձորի բերդի հվ-աե կողմում	Հ	ավերված է
		8.2.1		Գերեզմանոց	10-18 դդ.	գյուղատեղիի եկեղեցու մոտ	Հ
		8.2.2		Եկեղեցի	17 դ.	գյուղատեղիում, Հալիձորի բերդից մոտ 25 մ աե	Հ	միանավ սրահ
			8.2. 2.1	Խաչքար	14-15 դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատին	Հ
		8.2.3		Շինություն տնտեսական	19 դ.	գյուղատեղիում	Հ	կանգուն է
	8.3			Եկեղեցի Սբ. Գևորգ	17 դ.	թաղամասի կենտրոնում	Հ	միանավ սրահ` վերակառ. 1903 թ.
		8.3.1		Գերեզմանոց	17-19 դդ.	եկեղեցու շուրջը	Տ
			8.3. 1.1	Խաչքար	17-18 դդ.		Տ	պարզունակ է
		8.3.2		Տապանաքար՝ Բալի զորավարի	1791 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	Հ	Բալի Մելիք -Փարսադանյան` Դավիթ Բեկի զորավարներից
		8.3.3		Տապանաքար` Դավիթ-Բեկ Փարսադանյանցի	1864 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	Հ	Դավիթ-Բեկ Փարսադանյանց` ռուսական բանակի զորավար
		8.3.4		Տապանաքար տեր Սարգիս Մելիք-Փարսադանյանցի	1842 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	Տ
	8.4			Եկեղեցի Սբ. Մինաս	17-18 դդ.	թաղամասի գործող գերեզմանոցի աե մասում, մուտքի մոտ	Հ	պահպանվել է աե պատը` 70 սմ բարձրությամբ
	8.5			Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1975 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	8.6			Մատուռ	10-11 դդ.	թաղամասից 1 կմ ամ, Վահանավանքից մոտ 2 կմ հվ	Հ
		8.6.1		Տապանաքար Տիկնանունի	1019 թ.	մատուռի մոտ	Հ
	8.7			Շինություն	17-19 դդ.	թաղամասի գործող գերեզմանոցի հս-ամ կողմում, ձորեզրին	Տ	թաղածածկ
	8.8			Վանական համալիր Բեխի անապատ (Տանձափարախի անապատ, Արիստակես անապատ)	10-17 դդ.	թաղամասից 4 կմ հվ-աե, բարձր լեռան աե լանջին, անտառի մեջ	Հ	վերակառուցվել է 17 դ. 20-ական թթ. Արիստակես վարդապետի կողմից. ավերված է. կարծիք կա, որ Փառարտովանքն է
		8.8.1		Գավիթ	17 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ	պահպանվել են հիմքերը
		8.8.2		Գերեզմանոց	11-18 դդ.	համալիրի աե կողմում, լեռնալանջին	Հ
		8.8.3		Եկեղեցի	17 դ.	համալիրի կենտրոնում	Հ
			8.8. 3.1	Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ	երկատված է
			8.8. 3.2	Խաչքար՝ տեր Հակոբի	1757 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
		8.8.4		Միաբանության խցեր	17 դ.	կից են ամ պարսպապատին	Հ	ավերված են
		8.8.5		Պարիսպ	17 դ.	համալիրի շուրջը	Հ	պահպանվել են հիմքերը
		8.8.6		Սեղանատուն	17 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Հ	կիսավեր
			8.8. 6.1	Խաչքար	1116 թ.		Հ	ստորին կես
			8.8. 6.2	Խաչքար Մակարի	1054 թ.		Հ
		8.8.7		Սրահ	17 դ.	կից է սեղանատան ամ պատին	Տ	պահպանվել են հիմքերը
9				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՇՂԱՐՇԻԿ (ՇՀԱՐՋԻԿ)		քաղաքից հս-ամ		պատմական Շեկք գյուղն է. քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1970-ական թթ.
	9.1			Գերեզմանոց	15-16 դդ.	թաղամասի հվ կողմում	Հ	ավերված է. տարածքում մահմեդա-կանները կառուցել են սրբավայր` օգտագործելով հայկական տապանաքարերը
	9.2			Գյուղատեղի	10-13 դդ.	թաղամասի դիմաց, Ողջի գետի աջափնյա անտառապատ ձորակում, Վահանավանքի աե կողմում	Հ	ավերված է
	9.3			Գյուղատեղի Խնկանց	10-17 դդ.	թաղամասից 1 կմ աե	Հ	ավերված է
		9.3.1		Գերեզմանոց	10-13 դդ.		Հ
		9.3.2		Եկեղեցի «Խնկոց վանք»	17 դ.	գյուղատեղիի կենտրոնում	Հ	Եկեղեցի Կարաքիլիսե. միանավ սրահ
			9.3. 2.1	Խաչքար	10-11 դդ.	տեղադրված է եկեղեցու հս ավանդատան լուսամուտի մեջ	Հ	արձանագիր
			9.3. 2.2	Խաչքար	14-15 դդ.	ընկած է եկեղեցու մեջ	Հ
	9.4			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 7-6 դդ.	Վահանավանքից 1 կմ հս-ամ, «Էլեկտրոն» ճամբարի տարածքում	Հ	ավերված է
	9.5			Կամուրջ	17-18 դդ.	թաղամասից 1 կմ հվ-ամ, Վահանավանք տանող կամրջից 500 մ ամ, Ողջի գետի վրա	Հ	պահպանվել է աջափնյա խելը
	9.6			Մետաղաձուլարան	Ք.ա. 14-13 դդ.	Վահանավանքից մոտ 1 կմ հս	Հ	հայտնաբերվել է դաշույնի կաղապար
	9.7			Վանական համալիր Վահանավանք	10-11 դդ.	թաղամասի դիմաց, Ողջի գետի աջափնյա անտառապատ սարալանջին	Հ	կիսավեր է, հիմնա-դրել է Սյունյաց Ձագիկ իշխանի որդի Վահանը
		9.7.1		Աղբյուր Խիկարի	10-11 դդ.	համալիրից մոտ 200 մ աե	Հ	վերանորոգվել է 1968 թ.
			9.7. 1.1	Խաչքար՝ հայր Խիկարի	970 թ.	տեղադրված է աղբյուրի վրա	Հ
		9.7.2		Աղբյուր Վահանի	10-11 դդ.	համալիրից 70 մ աե, ճանա-պարհի աջ կողմում	Հ
			9.7. 2.1	Խաչքար	11 դ.	ագուցված է աղբյուրի պատին	Հ
		9.7.3		Գավիթ	10 դ.	կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցուն ամ-ից	Հ	ավերված է
			9.7. 3.1	Տապանաքար՝ Գևորգ Պահլավունու	1101 թ.	գավթում	Հ
			9.7. 3.2	Տապանաքար՝ Խուշուշի	11 դ.	գավթի աե մուտքի մոտ	Հ	հարթ
			9.7. 3.3	Տապանաքար՝ Կատայի	10-11 դդ.	գավթում	Հ	Կատա` դուստր Աշոտի
			9.7. 3.4	Տապանաքար՝ Կյուրիկեի	1099 թ.	գավթում, եկեղեցու մուտքի մոտ	Հ	Կյուրիկե` որդի Սենեքերիմ թագավորի
			9.7. 3.5	Տապանաքար՝ Հովհաննեսի	1317 թ.	գավթի աե որմնասյան մոտ	Հ
			9.7. 3.6	Տապանաքար՝ Վահան նախաշինողի	10 դ.	գավթում	Հ
		9.7.4		Գավիթ	10-11 դդ.	կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն ամ-ից	Հ	ավերված է
			9.7. 4.1	Հուշակոթող	11 դ. 2-րդ կես	գավթից եկեղեցի տանող մուտքի աջակողմում	Հ	Աղվանից Ստեփանոս կաթողիկոսի արձանա-գրությամբ
		9.7.5		Գերեզմանոց	10-13 դդ.	վանքի բակում և շրջակայքում	Հ	տարածքում կան Ք.ա. 13-11 դդ. դամբարաններ
			9.7. 5.1	Խաչքար	957 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ	բեկոր. պատվիրատու` Ստեփանոս
			9.7. 5.2	Խաչքար Աղվանից Սոփի թագուհու	1081 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 25 մ աե	Հ	վերին աջ անկյունը կոտրված է
			9.7. 5.3	Խաչքար Անդրեաս քահանայի	1007 թ.	վանքի բակի հս կողմում	Հ
			9.7. 5.4	Խաչքար Գրիգորի և Սմբատիկի	12 դ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց հս-աե	Հ	Սենեքրիմ թագավորի որդիներ Գրիգորն ու Սմբատիկը մահացել են 1166 թ.
			9.7. 5.5	Խաչքար՝ Գևորգ երեցի	1056 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց 10 մ հս-աե	Հ
			9.7. 5.6	Խաչքար՝ Գևորգ քահանայի	1051 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.7	Խաչքար՝ Դլվստահի	1084 թ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.8	Խաչքար՝ Հակոբ երեցի	998 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.9	Խաչքար՝ Համամի	10 դ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.10	Խաչքար՝ հայր Եղուտի	1094 թ.	վանքի բակում, ավերված շինության մոտ	Հ
			9.7. 5.11	Խաչքար՝ Հովհաննես վանահոր	997 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.12	Խաչքար՝ Հրահատի	954 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.13	Խաչքար՝ Մուսեի	1049 թ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.14	Խաչքար՝ Ստեփանոսի	965 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.15	Խաչքար՝ Ստեփանոսի	966 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.16	Խաչքար՝ Ստեփանոս եկեղեցպանի	1033 թ.	վանքի բակի հս կողմում	Հ
			9.7. 5.17	Խաչքար՝ Վահանիկի	1100 թ.	վանքի բակի հս կողմում	Հ
			9.7. 5.18	Տապանաքար	11 դ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 10 մ հս, ընկուզենու տակ	Հ	արձանագիր
			9.7. 5.19	Տապանաքար՝ Գրիգոր Երիցու-վանեցու	1102 թ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.20	Տապանաքար՝ Գևորգ եկեղեցպանի	1091 թ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 17 մ հս-աե	Հ	հարթ
			9.7. 5.21	Տապանաքար՝ Զուիթայի	1101 թ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.22	Տապանաքար՝ Խատատունի	11 դ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.23	Տապանաքար՝ Հասանի	11 դ. վերջ	սյունասրահի հվ ճակատի մոտ	Հ	հարթ
			9.7. 5.24	Տապանաքար՝ Մամուկի	1050 թ.	վանքի բակի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.25	Տապանաքար՝ Պետրոսի	10 դ.	Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին	Հ
			9.7. 5.26	Տապանաքար՝ Ռահիբի	11 դ. վերջ	սյունասրահի մոտ	Հ
			9.7. 5.27	Տապանաքար՝ Սողոմոն Մարեջրեցու	1084 թ.	համալիրի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.28	Տապանաքար՝ Վարդուկի	11 դ.	համալիրի հվ կողմում	Հ
			9.7. 5.29	Տապանաքար՝ Քուրդիկ Մարեջրեցու	1076 թ.	համալիրի հվ կողմում	Հ
		9.7.6		Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր	911 թ.	համալիրի հս կողմում	Հ	գլխավոր եկեղեցին է, կառուցել է Սյունյաց Ձագիկ իշխանի որդի Վահանը. ավերված է
		9.7.7		Եկեղեցի - տապանատուն Սբ. Աստվածածին	1086 թ.	համալիրի բակի հվ մասում	Հ	երկհարկ է, կառուցել են Շահանդուխտ թագուհին և իր քույր Կատան
		9.7.8		Շինություն	10-11 դդ.	կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցու հս-աե անկյանը	Հ	ավերված է
		9.7.9		Շինություն	10-11 դդ.	սյունասրահից մոտ 2 մ հվ-ամ	Հ	կիսավեր է, ենթադրվում է, որ վանքի սեղանատունն է
			9.7. 9.1	Խաչքար	1042 թ.	ագուցված է շինության ամ լուսամուտի մեջ	Հ	պարզունակ է, պատվիրատու` Սարգիս կրոնավոր
		9.7.10		Սյունասրահ	10 դ.	կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցուն և գավթին հվ-ից	Հ	ավերված է, կառուցել է Վահան Բ - ն
			9.7. 10.1	Տապանաքար՝ Աղվանից Սոփի թագուհու	1081 թ.	սյունասրահի հվ-աե անկյան մոտ, ներքուստ	Հ	հարթ
			9.7. 10.2	Տապանաքար՝ Աշոտիկ իշխանի	10 դ.	սյունասրահի հվ մասում	Հ	Աշոտիկ` Սմբատ Բ և Գրիգոր Ա Սյունյաց թագավորների հայր
			9.7. 10.3	Տապանաքար՝ Գրիգոր թագավորի	1072 թ.	սյունասրահի հս պատի մոտ	Հ	Գրիգոր Ա` Սյունյաց թագավոր, որդի Աշոտիկ իշխանի
			9.7. 10.4	Տապանաքար՝ Գրիգորի	11 դ.	սյունասրահում	Հ	ենթադրվում է, որ Սյունյաց Գրիգոր եպիսկոպոսի տապանաքարն է
			9.7. 10.5	Տապանաքար՝ Գևորգի	11 դ. վերջ	սյունասրահում	Հ	Գևորգ` որդի Մեհևանի
			9.7. 10.6	Տապանաքար՝ Դինարի	11 դ.	սյունասրահի հս պատի մոտ	Հ	հարթ
			9.7. 10.7	Տապանաքար՝ Խաղբակի	1061 թ.	սյունասրահում	Հ
			9.7. 10.8	Տապանաքար՝ Կատայի	11 դ. վերջ	սյունասրահում	Հ	Կատա` քույր Շահանդուխտ թագուհու
			9.7. 10.9	Տապանաքար՝ Հրանուշի	11 դ.	սյունասրահում	Հ	ենթադրվում է, որ Հրանուշը Սյունյաց Սմբատ Բ թագավորի կինն է
			9.7. 10.10	Տապանաքար՝ Ջվանշերի	10 դ.	սյունասրահում	Հ	Ջվանշեր` ավագ որդի Ձագիկ գահակալ իշխանի
			9.7. 10.11	Տապանաքար՝ Սմբատ Բ թագավորի	1051 թ.	սյունասրահի հվ պատի մոտ, ներքուստ	Հ
			9.7. 10.12	Տապանաքար՝ Սևադայի	11 դ.	սյունասրահում	Հ
10				ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՎԵՐԻՆ ՎԱՉԱԳԱՆ		քաղաքի հվ-ամ կողմում, բարձրադիր անտառապատ վայրում
	10.1			Գերեզմանոց	17-20 դդ.	թաղամասի հվ-ամ եզրին	Տ
		10.1.1		Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1968 թ.		Տ
	10.2			Գյուղատեղի Վաչագան	միջնադար	թաղամասից 4 կմ ամ, Խուստուփ լեռան ստորոտին	Հ	գյուղատեղի Քոլվա
		10.2.1		Եկեղեցի	10-11 դդ.		Հ	կանգուն է
		10.2.2		Քարայր - ուխտատեղի			Հ	մուտքի մոտ կան խաչքարեր
	10.3			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	17 դ.	թաղամասի կենտրոնում	Հ	միանավ սրահ
	10.4			Կամուրջ	871 թ.	թաղամասից 1 կմ աե	Հ	միաթռիչք, հետագայում քանիցս վերանորոգվել է
	10.5			Հուշաղբյուր՝ Արցախյան պատերազմում զոհվածներին	1995 թ.	թաղամաս կենտրոնում	Տ
11				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	17-20 դդ.	քաղաքից 5-6 կմ հս-աե	Հ	Բաշքենդ գյուղն է` լքված 1957 թ., ապրել են հույն պղնձագործներ
	11.1			Եկեղեցի	1765 թ.		Հ	հունական
		11.1.1		Զանգակատուն	1765 թ.	կից է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
	11.2			Դամբարան	18 դ.	եկեղեցու ամ կողմում	Հ	եկեղեցու շինարարի դամբարանն է
12				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքի գործող գերեզմանոցի տարածքում	Հ	Սովխոզի գերեզմանոցի դամբարանա-դաշտն է. պարբերաբար ավերվում է նորագույն թաղումների հետևանքով
13				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ՝ ԹԵՂՈՒՏԻ	Ք.ա. 2 հազ. կեսեր	քաղաքի Չերյոմուշկա թաղամասի տարածքում	Հ
14				ԽԱՉՔԱՐ	1046 թ.	Երկրագիտական թանգարանում	Հ	տեղափոխվել է Վահանավանքից
15				ԽԱՉՔԱՐ՝ ԱՐՑԱԽՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ	1993 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
16				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ	1970-1990-ական թթ.	քաղաքից 200 մ հվ, Բաղաբուրջ տանող ճանապարհի ձախակողմյան բարձունքին	Տ
	16.1			Գերեզմանոց՝ Արցախյան պատերազմում զոհված կապանցիների	1992-1994 թթ.	հուշահամալիրի երրորդ հարթակում	Տ
	16.2			Խաչքար՝ Անհայտ զինվորի	2005 թ.	հուշահամալիրի երկրորդ հարթակում	Տ
	16.3			Հուշակոթող՝ Մեծ եղեռնի, 1988 թ. Սումգայիթի և Բաքվի զոհերին	1990 թ.	հուշահամալիրի առաջին հարթակում	Տ	հեղ.` Յու. Գևորգյան
	16.4			Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածների	1987 թ.	հուշահամալիրի չորրորդ հարթակում	Տ	հեղ.` Ց. Արմենյան, Ռ. Դանիելյան
17				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀԻ	2001 թ.	քաղաքի ամ եզրին, Ողջի գետի աջ ափին	Հ	հեղ.` Գ. Գևորգյան
18				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԴԱՎԻԹ ԲԵԿԻ	1983 թ.	հրապարակի հս-աե եզրին	Հ	ճարտ.` Ս. Բաղդասարյան
19				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ՀԱՅ -ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ԶՈՀՎԱԾ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻՆ	1992 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
20				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՀՈՒՆԱՆ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆԻ	1959 թ.	քաղաքի կենտր. զբոսայգում	Հ	քանդ.` Ս. Բաղդասարյան
21				ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ ԿԱՊԱՆ	5-11 դդ.	Կապան-Քաջարան ճանապարհին, Ողջի գետի բարձրադիր աջ ափին	Հ	ավերված է
	21.1			Գերեզմանոց	10-12 դդ.	քաղաքատեղիում, «Գանձասար» ճամբարից մոտ 300 մ հս	Հ
	21.2			Գերեզմանոց	10-12 դդ.	քաղաքատեղիում, «Տանձու լենջ» վայրում	Հ	ավերված է
	21.3			Գերեզմանոց	10-15 դդ.	քաղաքատեղիում, «Գանձասար» ճամբարի հս-ամ եզրին	Հ	տարածքում նկատելի են մատուռի ավերակներ
	21.4			Դամբարանաբլուր	Ք.ա. 2-1 հազ.	«Գանձասար» ճամբարից մոտ 300 մ հս տարածվող գերեզմանոցում	Հ
	21.5			Կամուրջ	10-12 դդ.	քաղաքատեղիում, Ողջի գետի վրա	Հ	պահպանվել է ձախափնյա խելը

_____________________

* Հուշարձանների պետական ցուցակը կազմելիս հիմք է ընդունվել «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կառուցվածքը մարզի և բնակավայրերի նույն համարակալմամբ:

8.2 ԱԳԱՐԱԿ քաղաք (Մեղրու)

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԽԱՉՔԱՐ՝ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ	1994 թ.	քաղաքային հրապարակում	Տ	պատվիրատու` գնդապետ Ղ. Հովհաննիսյան
2				ԿԻՍԱՆԴՐԻ՝ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ	1977 թ.	քաղաքային հրապարակում, մշակույթի տան մուտքի ձախ կողմում	Տ
3				ԿԻՍԱՆԴՐԻ՝ ՍՈՒՐԵՆ ՍՊԱՆԴԱՐՅԱՆԻ	1977 թ.	քաղաքային հրապարակում, մշակույթի տան մուտքի աջ կողմում	Տ
4				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1977 թ.	քաղաքային հրապաակի հս-ամ մասում	Տ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐՅԱՆ ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ 60 - ԱՄՅԱԿԻՆ	1977 թ.	քաղաքային զբոսայգում	Տ
6				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ «ՓԱՌՔ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻՆ»	1980 թ.	քաղաքային հրապարակում, պղնձամոլիբդենային կոմբինատի վարչական շենքի մոտ	Տ
7				ՔԱՐԱՎԱՆԱՏՈՒՆ	17 դ.	քաղաքի հվ-աե եզրին, Արաքս գետի ձախ ափին, Մեղրի-Ագուլիս-Ջուղա հին ճանապարհի վրա	Հ	վերակառուց-վել է, այժմ` «Արաքս» ռեստորան

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ ԲԱԲԱԽԱՆԻ ԿԱԼԵՐ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 1 կմ հս-ամ	Հ	ավերված է
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ - ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ԳՈՐԻՍ (ԿՅՈՐԵՍ)	Ք.ա. 1 հազ. – Ք. հ.- 20 դ. սկիզբ	քաղաքից աե, Վարարակն գետի ձախ ափին	Հ	անձավային բնակավայր է
	2.1			Ամրոց Ձագեձոր	10-20 դդ.	գյուղատեղիի աե եզրին, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց հս-աե, քարաժայռի վրա	Հ	պահպանվել է միջնաբերդը
		2.1.1		Բնակելի քարայր	10-20 դդ.	ամրոց-քարաժայռի ստորին մասում	Հ
	2.2			Բնակելի տուն	19 դ.	գյուղատեղիի եկեղեցուց 200 մ հվ-ամ	Տ	միահարկ է
	2.3			Բնակելի տուն	19 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 100 մ հվ-ամ	Տ	կից` ժայռափոր երկսրահ կիսավեր բաժանմունքն է
	2.4			Բնակելի տուն	19 դ. 50-ական թթ.	Խաչերի ձոր թաղում	Տ	Շալունց Հրանտի տունը, միահարկ, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք
	2.5			Բնակելի տուն	19 դ. վերջ	Խաչերի ձոր թաղում	Տ	Միրզա Զենալյանի տունը, երկհարկ է, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք
	2.6			Բնակելի տուն	19 դ. վերջ	Խաչերի ձոր թաղում	Տ	Արշալույս Ղուկասյանի տունը, միահարկ է, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք
	2.7			Բնակելի տուն	19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ	Խաչերի ձոր թաղում, գերեզմանոցի մոտ	Տ	միահարկ է
	2.8			Բնակելի տուն	19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ	Խաչերի ձոր թաղում, գործող գերեզմանոցից մոտ 80 մ հս	Տ	միահարկ է, ունի ժայռափոր բաժանմունք
	2.9			Բնակելի տուն	20 դ. սկիզբ	Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 20 մ հս	Տ	երկհարկ է, կիսավեր, կից ունի ժայռափոր երկսրահ բաժանմունք
	2.10			Բնակելի տուն	20 դ. սկիզբ	Խաչերի ձոր թաղում	Տ	Սայունց Ժորայի տունը, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք
	2.11			Բնակելի քարաբուրգերի համալիր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիում	Հ	բաղկացած է մոտ երկու տասնյակ բնակելի ժայռափոր համալիրներից
	2.12			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիում	Հ	երկսրահ է
	2.13			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիի եկեղեցուց 800 մ հվ-ամ, գործող գերեզմանոցից 50-60 մ հեռու	Հ	երկհարկ է
	2.14			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիի մեծ եկեղեցուց 500 մ հս-ամ	Հ	միասրահ է
	2.15			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիում	Հ	երկսրահ է
	2.16			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 20 մ հվ	Հ	երկսրահ է
	2.17			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիի հվ մասում, Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին	Հ	երկսրահ է
	2.18			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին	Հ	երկսրահ է
	2.19			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին	Հ	միասրահ է
	2.20			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Ա. Սաթյանի նրբանցքում	Հ	եռասրահ է
	2.21			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Շալունց Հրանտի տնից մոտ 200 մ աե	Հ	հվ-ից կից է թաղակապ նախասրահը
	2.22			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Շալունց Հրանտի տնից 250 մ աե	Հ	եռասրահ է, ունի բազալտե շարվածքով նախասրահներ
	2.23			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի հս-ամ եզրին	Հ	երկսրահ է
	2.24			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի ձիթհանից մոտ 40 մ հս-ամ	Հ	եռասրահ է
	2.25			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 40 մ հս-ամ	Հ	եռասրահ է
	2.26			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 70 մ հս, ամենաբարձր ժայռի մեջ	Հ	միասրահ է
	2.27			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 150 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնամերձ հողամասում	Հ	երկսրահ է
	2.28			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 150 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնամերձ հողամասում	Հ	երկսրահ է
	2.29			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց մոտ 200 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 70 մ աե	Հ	միասրահ է
	2.30			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 100 մ աե	Հ	եռասրահ է
	2.31			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 100 մ հվ-ամ	Հ	երկսրահ է
	2.32			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 180 մ հս-աե	Հ	երկսրահ է, հվ-ից կցակառուցված է երկու շինություն
	2.33			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 200 մ հեռու	Հ	եռասրահ է
	2.34			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 200 մ հս-ամ, Ճաղարյանների տան բակում	Հ	երկսրահ է
	2.35			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 250 մ հվ-աե	Հ	միասրահ է
	2.36			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 500 մ հս-ամ	Հ	միասրահ է
	2.37			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 500 մ հս-ամ, Ս. Ճաղարյանի տան մոտ	Հ	միասրահ է
	2.38			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց հվ-աե, գերեզմանոցից քիչ վերև	Հ	երկսրահ է
	2.39			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի գերեզմանոցից 10 մ հս	Հ	երկսրահ է
	2.40			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի գերեզմանոցից հս, բլրակի աե լանջին	Հ	միասրահ է
	2.41			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 10 մ աե	Հ	միասրահ է
	2.42			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 40 մ աե	Հ	երկսրահ է` բազալտե շարվածքով նախասրահներով
	2.43			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 60 մ աե	Հ	երկսրահ է` հվ-ից կից շինություններով
	2.44			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 80 մ աե	Հ	միասրահ է
	2.45			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 250 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 80 մ աե	Հ	երկսրահ է` հվ-ից կից 2 թաղակապ սենյակով
	2.46			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի «Արմենի սար» վայրում	Հ	միասրահ է` հս-ից կից 3 փոքր բաժանմունքով
	2.47			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի «Արմենի սար» վայրում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 500 մ հվ-աե	Հ	երկսրահ է, մեծ սրահին կից 3 փոքր բաժանմունքով
	2.48			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղում, գետի ձախ ափին	Հ	երկսրահ է
	2.49			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Ղաթրինի ձոր թաղում, եկեղեցուց 50 մ հս-ամ	Հ	երկսրահ է
	2.50			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Ղաթրինի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 70 մ հս	Հ	միասրահ է
	2.51			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, դպրոցից մոտ 200 մ աե	Հ	միասրահ է
	2.52			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, դպրոցից մոտ 150 մ հվ-աե	Հ	միասրահ է
	2.53			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղի հվ-ամ մասում	Հ	երկսրահ է
	2.54			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղի հվ-ամ մասում	Հ	երկսրահ է
	2.55			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում	Հ	եռասրահ է
	2.56			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, Թամարա Բախշյանի տնամերձ հողամասում	Հ	եռասրահ է
	2.57			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, բրգաձև ժայռախմբի հվ կողմում, Երվանդ Սի- մոնյանի հողամասում	Հ	եռասրահ է
	2.58			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, Երվանդ Սիմոնյանի հողամասում	Հ	միասրահ է
	2.59			Բնակելի քարայր	միջնադար- 20 դ.	Չոփունց ձոր թաղում, Երվանդ Սիմոնյանի հողամասում	Հ	հողաբուրգի մեջ
	2.60			Բնակելի քարայրերի համալիր	միջնադար- 20 դ.	գյուղատեղիի հս-ամ եզրին	Հ	ամրացված մեկուսի քարաժայռի մեջ փորված այրերի երկհարկ խումբ է
	2.61			Բնակելի քարայրերի համալիր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի հս-աե եզրին	Հ	երկհարկ է
	2.62			Բնակելի քարայրերի համալիր	միջնադար- 20 դ.	Խաչերի ձոր թաղի ծայր աե մասում, «Արմենի սար» հողաբուրգի մեջ	Հ	բաղկացած է 9 սրահից
	2.63			Բրուտանոց	19-20 դդ.	Ղաթրինի ձոր թաղում	Հ	ժայռափոր
	2.64			Գերեզմանոց	18-20 դդ.	գյուղատեղիի աե եզրին	Տ	գործող
	2.65			Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե	17 դ.	գյուղատեղիի հվ մասում, բլրալանջին	Հ
		2.65.1		Տապանաքար Բաբուռի	1803 թ.	եկեղեցու հվ պատի տակ, արտաքուստ	Տ
	2.66			Եկեղեցի «Մելիքների»	17 դ.	գյուղատեղիի աե եզրին, գերեզմանոցում	Հ
		2.66.1		Գերեզմանոց	17-20 դդ.		Հ
			2.66.1.1	Խաչքար	17-18 դդ.		Հ
			2.66.1.2	Խաչքար Մելիք Հովանի	1771 թ.		Հ
			2.66.1.3	Տապանաքար	17-18 դդ.		Հ	բարձր է, քանդակազարդ
			2.66.1.4	Տապանաքար՝ Բաղդասարի	1846 թ.		Տ
			2.66.1.5	Տապանաքար՝ Երիցանց Հարությունի	1851 թ.		Տ
			2.66.1.6	Տապանաքար՝ Մալխասի և Միրի	1572 թ.		Հ
			2.66.1.7	Տապանաքար՝ Մանուչար Ուզբաշովի	1849 թ.		Տ
			2.66.1.8	Տապանաքար՝ Մաշունց Պապույի	1836 թ.		Տ
			2.66.1.9	Տապանաքար՝ Մարիի	1839 թ.		Տ
			2.66.1.10	Տապանաքար՝ Մելիք Հովանի	1771 թ.		Հ	սեղանաձև
			2.66.1.11	Տապանաքար՝ Պողոսի	1813 թ.		Տ	օրորոցաձև
		2.66.2		Տապանաքար՝ Մելիք Ուսիի	1822 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
	2.67			Խաչքար	9-10 դդ.	գյուղատեղիում, գործող գերեզմանոց տանող ճանապարհի եզրին	Հ
	2.68			Խաչքար	10-11 դդ.	գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին	Հ
	2.69			Խաչքար	10-11 դդ.	գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին	Հ
	2.70			Խաչքար	11-12 դդ.	գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին	Հ
	2.71			Կամուրջ	19 դ.	Վարարակն գետի վրա	Տ	միաթռիչք է, պահպանվել են խելերը
	2.72			Հուշաղբյուր	1881 թ.	գյուղատեղիի հվ-ամ եզրին, Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին	Տ	թաղածածկ է, կամարակապ. վերակառուցվել է 1973 թ.
	2.73			Ձիթհան	19 դ. վերջ	Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց մոտ 100 մ հվ	Տ	կից ջրաղացով
	2.74			Մատուռ	վերա-կառ. 19 դ.	գյուղատեղիի աե եզրին, գերեզմանոցում	Տ	թաղակապ
		2.74.1		Գերեզմանոց	19-20 դդ.	մատուռի շուրջը	Տ
		2.74.2		Տապանաքար՝ տեր Հակոբ քահանայի	1857 թ.	մատուռի մեջ	Տ
	2.75			Մատուռ «Խաչին աղբյուր»	միջնադար	գյուղատեղիում, Ըմբովի ձորի աե մասում	Հ	վերակառ. 19 դ.
		2.75.1		Արձանագիր ժայռաբեկոր	1091 թ.	մատուռից մոտ 2 մ աե	Հ
	2.76			Մատուռ Սբ. Մարտիրոս	9-10 դդ.	գյուղատեղիի հս-աե եզրին, բարձունքի վրա	Հ	կիսաժայռափոր է` վերակառ. 1703 թ.
		2.76.1		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռի մոտ	Հ	կանգնեցված է գլխիվայր
		2.76.2		Տապանաքար՝ տեր Մաթեոսի	1771 թ.		Հ
	2.77			Քարանձավային թատրոն («Ամֆիթատրոն»)	18-20 դդ.	գյուղատեղիի «Թթենիների տակ» վայրում	Հ	ժայռափոր է, գործել է մինչև 20 դ. սկիզբը
	2.78			Քարավանատուն	17-18 դդ.	գյուղատեղիում, գետափին	Հ	պահպանվել է աե պատը
3				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1890- ական թթ.	Անկախության փող. 7	Տ
4				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 9	Տ	Մ. Տատինցյանի տունը, երկհարկ է
5				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1898 թ.	Անկախության փող. 12	Տ	Տ. Աբրահամյանի տունը, երկհարկ է
6				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900 թ.	Անկախության փող. 16	Տ	Կ. Միրզաթունյանի տունը, երկհարկ է
7				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1880 թ.	Անկախության փող. 17	Տ
8				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900- ական թթ.	Անկախության փող. 18	Տ
9				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1910 թ.	Անկախության փող. 19	Տ
10				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 20	Տ	երկհարկ է
11				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 21	Տ
12				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1887 թ.	Անկախության փող. 22	Տ
13				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 23-25	Տ
14				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1901 թ.	Անկախության փող. 24	Տ
15				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 28	Տ	նախկինում` դպրոցի շենք
16				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 29	Տ
17				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1870- ական թթ.	Անկախության փող. 30	Տ	Ս. Զաքարյանի տունը, երկհարկ է
18				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1904 թ.	Անկախության փող. 32	Տ
19				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 33	Տ
20				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1904 թ.	Անկախության փող. 34	Տ
21				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 35	Տ
22				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900 թ.	Անկախության փող. 38	Տ
23				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 39	Տ
24				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 40	Տ
25				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 41	Տ
26				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 42	Տ
27				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1911 թ.	Անկախության փող. 43	Տ
28				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1920- ական թթ.	Անկախության փող. 45	Տ
29				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1920- ական թթ.	Անկախության փող. 47	Տ
30				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Անկախության փող. 48	Տ
31				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 49	Տ	երկհարկ է
32				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1901 թ.	Անկախության փող. 51	Տ	Մ. Սյուջոյանի տունը, երկհարկ է
33				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 52	Տ
34				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1939 թ.	Անկախության փող. 53	Տ
35				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1920- ական թթ.	Անկախության փող. 58	Տ
36				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1910 թ.	Անկախության փող. 60	Տ
37				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1931 թ.	Անկախության փող. 67	Տ
38				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ-20դ. սկիզբ	Գր. Տաթևացու փող. 3	Տ
39				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գր. Տաթևացու փող. 11-13	Հ	նախկինում` ուսումնարան և հանրակացարան, երկհարկ է
40				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ.	Գր. Տաթևացու փող. 12	Տ	Ս. Մկրտչյանի տունը, երկհարկ է
41				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Գր. Տաթևացու փող. 16	Տ
42				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող.	Տ	երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ, երկրորդ հարկը նախկինում եղել է հյուրանոց
43				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 5	Տ	երկհարկ է, կիսավեր
44				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 7	Տ
45				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900- ական թթ.	Գուսան Աշոտի փող. 14	Տ
46				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 16	Հ
47				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 17	Տ
48				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 19-19 ա	Տ	երկհարկ է, նախկինում` Յոլյանների հյուրանոց
49				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Գուսան Աշոտի փող. 23	Տ
50				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Գուսան Աշոտի փող. 23 ա	Տ	երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ
51				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1906 թ.	Գուսան Աշոտի փող. 39	Տ
52				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1880- ական թթ.	Դավիթ Բեկի փող. 6	Տ	Ռ. Միքայելյանի տունը, երկհարկ է
53				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Զորավար Անդրանիկի փող. 11	Տ	Ե. Հովհաննիսյանի տունը, երկհարկ է
54				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Զորավար Անդրանիկի փող. 19	Տ
55				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1926 թ.	Զորավար Անդրանիկի փող. 24	Տ
56				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1800- ական թթ.	Մ. Խորենացու փող. 36-38	Տ
57				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Խորենացու փող. 51	Տ	«Ճիլեի» տունը
58				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1883 թ.	Կոմիտասի փող. 10	Հ
59				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Կոմիտասի փող. 11	Հ
60				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Կոմիտասի փող. 12	Տ
61				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Կոմիտասի փող. 17	Տ	Վ. Անթանոսյանի տունը, երկհարկ է
62				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900 թ.	Կոմիտասի փող. 20-26	Հ
63				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մակիչի փող. (առանց համարի է)	Տ	եռահարկ է, նախկինում` բաղնիք, դպրոց, ծննդատուն, այժմ` կիսավեր
64				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մակիչի փող. 9-11	Տ
65				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 4	Տ	երկհարկ է
66				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 8, Գր. Տաթևացու փող. 7	Հ	Պետրոս բեյի տունը, հետագայում` ռուսական դպրոց, ուսումնարան, զին. մաս, այժմ` բնակելի, վթարային է
67				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 10	Տ	երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ
68				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1898 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 11	Տ
69				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 13	Տ
70				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 15	Հ
71				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 17	Տ	երկհարկ է
72				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 19	Հ	Ղ. Մալինցյանի տունը, երկհարկ է, այս տանը 1918-1919 թթ. հան-գրվանել է զորավար Անդրանիկը
	72.1			Հուշարձան Անդրանիկի	1989 թ.	բնակելի տան առջև	Հ	քանդ.` Ա. Պետրոսյան
73				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1903- 1904 թթ.	Մ. Մաշտոցի փող. 21	Տ
74				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 22	Տ
75				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1903 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 23	Տ
76				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 25	Տ
77				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 27	Տ	Ս. Բաղիրյանի տունը
78				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 30	Տ
79				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1895 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 31	Տ
80				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1905 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 32	Հ	Ա. Հայիրյանի տունը, միահարկ
81				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 35	Հ
82				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 39	Տ
83				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 40	Տ	Ա. Ամսարյանի տունը, երկհարկ է
84				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1894 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 45	Տ	Ակ. Բակունցի հորեղբոր` Հ. Բակունցի տունը
85				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900- 1913 թթ.	Մ. Մաշտոցի փող. 46	Տ
86				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1909 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 48	Տ	Կ. Դանիելյանի տունը, երկհարկ է
87				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 50	Տ
88				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1890-ական թթ.	Մ. Մաշտոցի փող. 52	Տ
89				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 54	Տ	Ս. Մինասյանի տունը, երկհարկ է
90				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ.	Մ. Մաշտոցի փող . 60	Տ	Յ. Մաշուրյանի տունը, երկհարկ է
91				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Մ. Մաշտոցի փող. 62	Տ	Ս. Հասրաթյանի տունը. միահարկ է
92				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Մ. Մաշտոցի փող. 70	Տ
93				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1901 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 76	Տ
94				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ		Սայաթ-Նովայի փող. 16	Տ
95				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1909 թ.	Սյունիքի փող. 4	Տ	Ա. Խուրշուդյանի տունը, երկհարկ է
96				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1880 թ.	Սյունիքի փող. 7	Տ	Հ. Շահումյանի տունը, երկհարկ է
97				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Սյունիքի փող. 10	Տ	Գ. Պողոսյանի տունը, երկհարկ է
98				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Սյունիքի փող. 15	Հ	նախկինում` զինկոմիսարիատ
99				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1891 թ.	Սյունիքի փող. 17	Տ	երկհարկ է
100				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Սյունիքի փող 18	Տ	երկհարկ է
101				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Սյունիքի փող. 20	Տ	Հ. Գրիգորյանի տունը, երկհարկ է
102				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1890- ական թթ.	Սյունիքի փող. 23	Տ
103				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1920- ական թթ.	Սյունիքի փող. 24	Տ
104				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1900- ական թթ.	Սյունիքի փող. 25	Տ
105				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Սյունիքի փող. 29	Տ	երկհարկ է
106				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1893 թ.	Սյունիքի փող. 40	Տ	Ա. Տորազյանցի տունը, երկհարկ է
107				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1870 թ.	Սյունիքի փող. 41	Տ
108				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1894 թ.	Սյունիքի փող. 44	Տ	Հովհաննիսյանների տունը
109				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Սյունիքի փող. 50	Տ
110				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Սյունիքի փող. 54	Տ	Մ. Պետրոսյանի տունը, երկհարկ է, 2-րդ հարկը կառուցվել է 1956 թ.
111				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1872 թ.	Սյունիքի փող. 60	Տ	Գ. Աթայանի տունը, երկհարկ է
112				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Վարդան Մամիկոնյան փող. 44	Հ	բժիշկ Ակունցների տունը, հետագայում` հակատուբերկուլոզային դիսպանսեր, այժմ` բնակելի
113				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Օրբելյանների փող. 4	Տ
114				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Օրբելյանների փող. 10, Օրբելյանների և Կոմիտասի փողոցների խաչմերուկում	Տ	Մ. Սարգսյանի տունը
115				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1904 թ.	Օրբելյանների փող. 9-11, Օրբելյանների և Կոմիտասի փողոցների խաչմերուկում	Տ
116				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1892 թ.	Օրբելյանների փող. 12	Տ	երկհարկ է
117				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Օրբելյանների փող. 14, Օրբելյանների և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում	Տ
118				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Օրբելյանների փող. 19, Գուսան Աշոտի փող. 21	Տ
119				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	20 դ. սկիզբ	Օրբելյանների փող. 21, Օրբելյանների և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում	Տ
120				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1911 թ.	Օրբելյանների փող. 29	Տ
121				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1887 թ.	Օրբելյանների փող. 31	Տ
122				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1892 թ.	Օրբելյանների փող. 33	Տ
123				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	9-18 դդ.	քաղաքից 1.5 կմ հս-ամ, «Սինդարա» վայրում	Հ	ավերված է
	123.1			Եկեղեցի	17-18 դդ.	գյուղատեղիում	Հ	կիսավեր է
	123.2			Մատուռ «Խաչեր» («Սինդարայի խաչ»)	17-18 դդ.	գյուղատեղիի հս կողմում	Հ	ավերված է
		123.2.1		Խաչքար	9 դ.	մատուռի մեջ	Հ
		123.2.2		Խաչքար՝ թևավոր	9 դ.	մատուռի մեջ	Հ
124				ԵԿԵՂԵՑԻ	միջնադար	քաղաքի հս-ամ կողմում, «Վանքի տափ» վայրում	Հ	պահպանվել է ամ պատից մի հատված
125				ԵԿԵՂԵՑԻ	միջնադար	քաղաքի հս-աե եզրին, Ավանգարդ թաղամասում, գործող գերեզմանոցի մոտ, «Խաչեր» վայրում	Հ	ժայռափոր է
	125.1			Խաչքար	10 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ	պարզունակ է
	125.2			Խաչքար	10 դ.	եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում	Հ	պարզունակ է
	125.3			Խաչքար	14-15 դդ.	եկեղեցու մոտ	Տ	պարզունակ է
	125.4			Խաչքար	14-15 դդ.	եկեղեցու մոտ	Տ	պարզունակ է
	125.5			Խաչքար	14-15 դդ.	եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում	Տ	պարզունակ է
	125.6			Խաչքար	14-15 դդ.	եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում	Տ	պարզունակ է
126				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ	1903 թ.	քաղաքի կենտրոնում	Հ	եռանավ գմբեթա-վոր սրահ, 1932- 1947 թթ.` պահեստ, 1947-1988 թթ.` գա-վառագիտական թանգարան, այժմ` գործող
	126.1			Խաչքար	11-12 դդ.	եկեղեցու բակում	Հ
	126.2			Խաչքար՝ Երիցակ վանականի	991 թ.	եկեղեցու բակում	Հ
	126.3			Խաչքար՝ Մարկոսի	1581 թ.	եկեղեցու բակում	Հ	տեղափոխվել է Վերիշենից
	126.4			Խաչքար՝ Ովանեսի	1581 թ.	եկեղեցու բակում	Հ	տեղափոխվել է Վերիշենից
	126.5			Խաչքար՝ տեր Հովհաննեսի	1271 թ.	եկեղեցու բակում	Հ
	126.6			Հուշարձան՝ հայրե-նիքի համար զոհված հայորդիներին	2005 թ.	եկեղեցու բակում	Տ	ճարտ.` Ս. Զաքարյան
	126.7			Շենք՝ առաջնորդարանի	19 դ. վերջ	եկեղեցու բակում	Հ	մինչև 2001 թ.` բնակելի տուն
		126.7.1		Խաչքար	9-10 դդ.	ագուցված է առաջնորդարանի հվ ճակատին	Հ
	126.8			Տապանաքար	17 դ.	եկեղեցու բակում	Հ	ձիակերպ
	126.9			Տապանաքար՝ Բարոնի	1699 թ.	եկեղեցու բակում	Հ	տեղափոխվել է Վերիշենից, սեղանաձև է` կենցաղային տեսարանով
	126.10			Տապանաքար՝ Ղազարի	1708 թ.	եկեղեցու բակում	Հ	տեղափոխվել է Վերիշենից, ուղղանկյունաձև է` կենցաղային տեսարանով
127				ԽԱՉՔԱՐ՝ ՄԵՍՐՈՊԻ	1273 թ.	քաղաքի հս կողմում, Դպրոցականների պալատի մոտ	Հ
128				ԽԱՉՔԱՐ՝ ՊՈՂՈՍԻ ԵՎ ԱՆԱՀՈՐ	10 դ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ
129				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ՖԻԴԱՅԻՆԵՐԻ	1990 թ.	քաղաքի հս կողմում, զին. մասի տարածքում	Հ	համալիրը բաղկացած է Ս. Թեհ-լերյանի, Մախլուտոյի, Արաբոյի, Գ. Չաուշի, Քեռու, հրետանաձիգ Սիմոնի, Աղբյուր Սերոբի, Գ. Նժդեհի, Անդրանիկի կիսանդրիներից
130				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1946 թ.	քաղաքային զբոսայգու տարածքում	Հ	ճարտ.` Ռ. Իսրայելյան
131				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ	1960- ական թթ.	քաղաքի մեջ, Բակունցի անվ. հրապարակում	Հ	քանդ.` Ա. Հարությունյան
132				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԳՈՒՍԱՆ ԱՇՈՏԻ	2005 թ.	քաղաքի կենտրոնում, Գուսան Աշոտի անվ. մշակույթի պալատի դիմաց	Հ	քանդ.` Գ. Բաղդասարյան
133				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	քաղաքի հս կողմում	Հ	հեղինակներ` Ս. Զաքարյան, Յա. Խաչյան
134				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՍԵՐՈ ԽԱՆԶԱԴՅԱՆԻ	2004 թ.	Ս. Խանզադյանի անվ. դպրոցի բակում	Հ	քանդ.` Գ. Բաղդասարյան
135				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1960 թ.	քաղաքային պուրակում	Տ
136				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀԻ	1991 թ.	Արզումանյան փող.	Հ
137				ՇԵՆՔ՝ ԲԱՆԿԻ	19 դ. վերջ	Օրբելյանների փող. 1	Տ	նախկինում` տպարան, այժմ` սեփականաշնորհված կառույց
138				ՇԵՆՔ՝ «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐ» ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆԻ	1956 թ.	քաղաքի կենտրոնում	Տ	այժմ` Հայէկոնոմբանկի շենք
139				ՇԵՆՔ՝ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԱՐՎԵՍՏԻ ԹԱՆԳԱՐԱՆԻ	1936 թ.	Մ. Մաշտոցի փող. 14	Տ	նախկինում` բանկի շենք
140				ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ ԵՎ ԱՐՀԵՍՏԱՆՈՑ-ՆԵՐԻ	20 դ. սկիզբ	Գուսան Աշոտի փող. 24-26	Տ
141				ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ «ՊԱՍԱԺ»	19 դ. վերջ	Մխիթար սպարապետի անվ. հրապարակում	Հ	միահարկ է` բաց սյունասրահով և նկուղային թաղակապ հարկաբաժնով
142				ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ «ՊԱՍԱԺ»	19 դ. վերջ	Անկախության փող. 3	Տ	նախկինում` տրիկոտաժի ֆաբրիկա, միահարկ է` նկուղային հարկաբաժնով
143				ՇԵՆՔ՝ ՎԱՐՉԱԿԱՆ	1912 թ.	Անկախության և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում	Տ	երկհարկ է, առաջին հարկում` դեղատուն, խանութներ, երաժշտական դպրոց
144				ՇԵՆՔ՝ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆԻ	1960- ական թթ.	քաղաքի կենտրոնում	Տ	նախկինում` կուսշրջկոմի շենք, այժմ` «Սյունիք» բժշկական կենտրոն
145				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	քաղաքի աե եզրին, ձորում, գետի աջ ափին	Տ	թաղակապ է
146				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	քաղաքի աե եզրին, ձորում, գետի աջ ափին	Տ	կիսավեր է
147				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	քաղաքի աե եզրին, ձորում, գետի աջ ափին	Տ	թաղակապ է
148				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	քաղաքի հս-աե կողմում, ձորի մեջ, մարզադաշտի մոտ	Տ
149				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	քաղաքի հվ-աե եզրին, գետի աջ ափին, Գ. Ֆադունցի տնամերձ հողամասում	Տ	գործել է մինչև 1950-ական թթ.
150				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	Կարապետյան փող. 6, Գ. Ֆադունցի տնամերձ հողամասում	Հ	գործել է մինչև 1930-ական թթ.
151				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17 դդ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ	տեղափոխվել է Հին Գորիսից, օրորոցաձև է` կենցաղային տեսարանով
152				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17 դդ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ	խոյաձև է, տեղափոխված Խնձորեսկից
153				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17 դդ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ	խոյաձև է, տեղափոխված Խնձորեսկից
154				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ԴՈՎԼԱԹԻ	1605 թ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ	օրորոցաձև է
155				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ՍԱՐԳՍԻ	1581 թ.	Երկրագիտական թանգարանի բակում	Հ	տեղափոխվել է hին Գորիսից, օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով
156				ՏՈՒՆ - ԹԱՆԳԱՐԱՆ՝  ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ	1892- 1905 թթ.	Մ. Մաշտոցի փող. 41	Հ	թանգարանը գործում է 1970-ից
	156.1			Խաչքար	1999 թ.	թանգարանի բակում	Տ	կանգնեցվել է Բակունցի ծննդյան 100-ամյակի կապակցությամբ, ճարտ.`  Ս. Զաքարյան, քանդ.` Ռ. Արզումանյան
157				ՈՒՍՈՒՑՉԻ ՏՈՒՆ	19 դ. վերջ	Գուսան Աշոտի փող. 32	Տ	նախկինում` բնակելի տուն