«Վավերացնում եմ»

Հայաստանի Հանրապետության

Նախագահ Ռ. Քոչարյան

8 փետրվարի 2003 թ.

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

 

9 հունվարի 2003 թվականի N 80-Ն

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածին համապատասխան՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը` համաձայն հավելվածի:

2. Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և սպորտի նախարարին` եռամսյա ժամկետում ապահովել Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակի պաշտոնական հրապարակումը:

3. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայկական ՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի 1983 թվականի հուլիսի 4-ի «Հայկական ՍՍՀ տարածքում պետական պահպանության տակ վերցված պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների և նրանց պահպանական գոտիների ցուցակների հաստատման մասին» N 377 որոշման 1-ին կետը` նախկին Կամոյի, Կրասնոսելսկի, Մարտունու, Սևանի և Վարդենիսի շրջանների պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների ցուցակի մասով:

4. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2003 թ. փետրվարի 4 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2003 թվականի հունվարի 9-ի N 80-Ն որոշման

 

Պ Ե Տ Ա Կ Ա Ն  Ց ՈՒ Ց Ա Կ

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ

 

4. ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶ*

 

4.1. Գավառ (Կամո) քաղաք

 

Հուշարձանի համարը	Հուշարձանի ենթահամարը (ենթահամարը)			Հուշարձանախումբը, հուշարձանը	Ժամանակը	Տեղը բնակավայրի նկատմամբ, հասցեն	Նշանակությունը հանրապետական, տեղական	Ծանոթագրություն
1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԱՂԻ ԳՅՈԼ»	մթա 2-1 հզմ, 10-17-րդ դդ.	5 կմ ամ	Հ	Գեղամա լեռների հս ստորոտին
	1.1.			գյուղատեղի «Աղի գյոլ»	10-17-րդ դդ.	5 կմ ամ	Տ
		1.1.1.		եկեղեցի	13-14-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղի` կնտ-ում, բլրի գագաթին, ավերված
		1.1.2.		ջրաղաց	13-14-րդ դդ.		Տ	ջրամբարից հս` ավերված
		1.1.3.		ջրամբար	մթա 2-1 հզմ		Հ	մեծ ջրբաժանում
2.				ԱՄՐՈՑ «ԴԱՐԻ ԳԼՈՒԽ» («ԲԵՐԴԻ ԳԼՈՒԽ»)	մթա 2-1 հզմ	հս-աե մասում	Հ
	2.1.			գերեզմանոց «Դարի գլուխ»	15-20-րդ դդ.		Տ
		2.1.1		մատուռ ս. Ստեփանոս	1374 թ.		Տ	պատվիրատու՝ Ամիր Վահապ
			2.1.1.1.	խաչքար` Ավագի	14-15-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին
			2.1.1.2.	խաչքար` Մարգարի	15-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին
			2.1.1.3.	խաչքար	15-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին
			2.1.1.4.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին, քիվն՝ արձանագիր
			2.1.1.5.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին
			2.1.1.6.	խաչքար Շամամի	1537 թ.		Հ	մատուռի հվ պատին, մուտքից վեր
			2.1.1.7.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
			2.1.1.8.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հվ պատին, մուտքից աջ
			2.1.1.9.	խաչքար Թամամի	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված խորանի ձախ կողմում
			2.1.1.10	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված խորանից աջ
			2.1.1.11	խաչքար Մարգարի	16-17-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին
			2.1.1.12	խաչքար Մարգարի	17-րդ դ.		Հ	մատուռի բեմի ճակատին
			2.1.1.13	խաչքար	17-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմին
			2.1.1.14	խաչքար Կիրակոսի	17-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին
		2.1.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ամ մասում, մամռապատ
		2.1.3		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին, կողքի խաչքարը չի պահպանվել
		2.1.4		խաչքար` Մարգարիտի	12-13-րդ դդ.		Հ
		2.1.5		խաչքար	13դ.		Հ	ս. Ստեփանոս մատուռից հվ, երկաստիճան պատվանդանին, որին մատուռի կառուցման շինարարական արձանագրությունը
		2.1.6		խաչքար Խաս Խաթունի, Դուժի և Հեղինի	1451 թ.		Հ	ամ մասում, ընկած գետնին
		2.1.7		խաչքար Սուրմա խաթունի	15-16-րդ դդ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.8		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մատուռից 10 մ ամ
		2.1.9		խաչքար` Ստեփանոս եպիսկոպոսի	1513 թ.		Հ	ս. Ստեփանոս մատուռից հվ
		2.1.10.		խաչքար` Աղուպշի, Ուսէբի, Աբրահամի	1516 թ.		Հ	պատվանդանին
		2.1.11.		խաչքար` Գալուստի, Խաթուն Խասի և այլոց	1521 թ.		Հ	ամ մասում, բարձր պատվանդանին
		2.1.12.		խաչքար` Ղուլիջանի	1524 թ.		Հ	պատվանդանին
		2.1.13.		խաչքար	1530 թ.		Հ	խրված հողի մեջ
		2.1.14.		խաչքար` Գոհարի	1531 թ.		Հ	ամ մասում, բարձր պատվանդանին
		2.1.15.		խաչքար` Գուսթանի	1531 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		2.1.16.		խաչքար` Շահամելիքի	1531 թ.
		2.1.17.		խաչքար` Շահսուլթանի	1534 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.18.		խաչքար` Շաղուպաթ աղի	1534 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.19.		խաչքար` Սարգսի և այլոց	1534 թ.		Հ	ամ մասում, բարձր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		2.1.20.		խաչքար` Մաթէոս քահանայի	1534 թ.		Հ	ամ մասում, բարձր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.21.		խաչքար` Գրիգոր աբեղայի	1534 թ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 3 խաչքարերից կենտրոնինը
		2.1.22.		խաչքար` Վելարի, Միրանշի և Եղիսաբեթի	1535 թ.		Հ	աե մասում, պատվանդանին
		2.1.23.		խաչքար` Սուլթանի, Մարանի	1536 թ.		Հ	աե մասում, պատվանդանին
		2.1.24.		խաչքար` Ստեփանոսի և Պետրոսի	1536 թ.		Հ	պատվանդանին
		2.1.25.		խաչքար` Չիչաքի, Մխիթարի, Շամամի ...	1536 թ.		Հ	աե մասում, պատվանդանին, եզրերը կոտրված
		2.1.26.		խաչքար` Ղարիպշի, պարոն Խաթունի ...	1537 թ.		Հ	միջնամասում, ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.27.		խաչքար` Ովանես իրիցի	1551 թ.		Հ	մատուռից հվ
		2.1.28.		խաչքար` պարոն Աստվածատուրի	1577 թ.		Հ	պատվանդանին
		2.1.29.		խաչքար` Աթանի	16-րդ դ.		Հ	հենած պատվանդանին
		2.1.30.		խաչքար` Աբրահամի	16-րդ դ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		2.1.31.		խաչքար` Քաղպէկի	16-րդ դ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.32.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ս. Ստեփանոս մատուռից հվ
		2.1.33.		խաչքար` Եղիս աբեղայի	16-րդ դ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 3 խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.34.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	արձանագիր, ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.35.		խաչքար` Եսայի, Մարմելիքի, Պողոսի և այլոց	16-րդ դ.		Հ
		2.1.36.		խաչքար` Դետա Խաթունի	16-րդ դ.		Հ	ամ մասում, երկատված, բեկորները իրար վրա
		2.1.37.		խաչքար` Ութանեսի	16-17-րդ դդ.		Հ	կոտրված, բեկորներն՝ իրար կողքի
		2.1.38.		խաչքար` Խանաղի	16-17-րդ դդ.		Հ	ամ մասում, երկատված, բեկորներն իրար վրա, մամռապատ
		2.1.39.		խաչքար` Խոսրովին, Մարիանին	16-17-րդ դդ.		Հ	հվ մասում, պատվանդանին
		2.1.40.		խաչքար` Տիլիճանի	16-17-րդ դդ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված խաչքարերից ձախակողմյանը
		2.1.41.		խաչքար` Շահնազարի	16-17-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին
		2.1.42.		խաչքար` Իսախանի	1707 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը կազմող՝ Ավանէս
		2.1.43.		խաչքար` Գրիգորի և Սառա խաթունի	1707 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը կազմող՝ Ավանէս
3.				ԱՄՐՈՑ «ԺԱՄԻ ԴԱՐ»	մթա 2-1 հզմ, 16-20-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասի հվ եզրին, Գավառագետի աջափնյա բարձր սարահարթի աե եզրին
	3..			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցի հվ կողմում
	3..			գերեզմանոց «Ժամի դար»	16-20-րդ դդ.		Տ	ամրոցի հվ կողմում
			3.2.1	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խիստ մամռապատ
			3.2.2	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	մեկ շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 1-ինը
			3.2.3	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	մեկ շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 2-րդը
			3.2.4	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մեկ շարքով կանգնած 5 խաչքարերից ձախից 2-րդը
			3.2.5	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մեկ շարքով կանգնած 5 խաչքարերից ձախից 3-րդը
			3.2.6	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, պահպանվել է կիսով
			3.2.7	խաչքար` Ղուկասի	15-16-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, վերին և ստորին ձախ անկյունները` կոտրված
			3.2.8	խաչքար` Հոռումի	15-16-րդ դդ.		Հ	ընկած
			3.2.9	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, ընկած, եզրերը` կոտրված
			3.2.10.	խաչքար` Ղարամանի	16-17-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին
			3.2.11.	խաչքար` Իվանեի	16-17-րդ դդ.		Հ	վերին ձախ անկյունը կոտրված
			3.2.12.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ընկած
			3.2.13.	տապանաքար Խանտազարի	1671 թ.		Տ
4.				ԱՄՐՈՑ «ԺԱՆԳՈՅԻ ԱՂԸԼ»	մթա 2-1 հզմ	5 կմ հս-ամ	Հ	«Մեծ քռաներ» վայրում
	4.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ
5.				ԱՄՐՈՑ «ԽԱՉԵՐ»	մթա 2-1 հզմ	ամ մասում	Հ
	5.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցի ամ կողմում
6.				ԱՄՐՈՑ ՀԱՑԱՌԱՏ («ԱՌՆԵՂ», «ԲԵՐԴԻ ԳԼՈՒԽ»)	մթա 2-1 հզմ	ամ մասում		Հացառատ թաղամասի հվ-ամ մասում
	6.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցից ամ
7.				ԱՄՐՈՑ «ՂԱՄԼՈՒԽ»	մթա 2-1 հզմ	7 կմ հվ-աե	Հ	Արծվաքար թաղամասից 7 կմ հվ, Սևանա լճի ափին տարածվող 2 ավերակ միջնադարյան գյուղերն իրարից բաժանող բարձրունքին
	7.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ
8.				ԱՄՐՈՑ «ՄՇԿՈՅԻ ԲԵՐԴ»	մթա 2-1 հզմ	4,5 կմ հս-ամ	Հ	«Մշկոյի քռաներ» վայրում, ս. Խաչ մատուռի ճանապարհին
9.				ԱՄՐՈՑ «ՄՌԹԸԲԻ ՁՈՐ»	մթա 3-1 հզմ	2 կմ հվ	Հ	Արծվաքար թաղամաս, Մարտունի տանող ճանապարհի ձախ կողմում, Կարմիր գյուղից 50 մ հս
	9.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2 հզմ վրջ		Հ	ամրոցի շրջակայքում
10.				ԱՄՐՈՑ «ՅՈՆՋԱԼՈՒԽ»	մթա 2-1 հզմ, 9-17-րդ դդ.	5-6 կմ ամ	Հ	«Գյոզեի կուչ» քարքարոտ բարձրունքին
	10.1.			գյուղատեղի «Յոնջալուխ»	9-17-րդ դդ.		Տ
		10.1.1		գերեզմանոց	9-13-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի աե մասում
			10.1.1.1.	խաչքար	9-րդ դ.		Հ	կանգնեցված հողի մեջ, մամռապատ
			10.1.1.2.	խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գլխիվայր, երկատված
			10.1.1.3.	խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	մամռապատ
			10.1.1.4.	խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, խիստ մամռապատ
			10.1.1.5.	խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հենած քարին, մամռապատ
			10.1.1.6.	խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված հողի մեջ, եզրերը` կոտրված
			10.1.1.7.	խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եզրերն ունեն անկանոն կտրվածք, մամռապատ
11.				ԱՄՐՈՑ «ՋԱՂԱՑԻ ԴԱՐ»	մթա 2-1 հզմ	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամաս, ամ եզրին
	11.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցի ամ կողմում
12.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱԳԱՐԱԿ («ՄԱՆՈՒՉԱՐԻ ԴՈԼԱԿՆԵՐ»)	13-17-րդ դդ.	5 կմ հվ-աե	Հ	Արծվաքար թաղամասից 4,5 կմ հվ-աե
	12.1.			եկեղեցի	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսավեր
		12.1.1.		գավիթ	14-15-րդ դդ.		Հ
			12.1.1.1.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին, մամռապատ
			12.1.1.2.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ
			12.1.1.3.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ
			12.1.1.4.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
			12.1.1.5.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
	12.2.			եկեղեցի «Ալոյի վանք»	1231 թ.		Հ	գյուղատեղիի վրա իշխող բարձրունքին պատվիրատու՝ Ինայ
		12.2.1.		գերեզմանոց	13-18-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու շուրջը
			12.2.1.1.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, պատվանդան-ներին կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
			12.2.1.2.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, պատվանդան-ներին կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը
			12.2.1.3.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, պատվանդան-ներին կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 3-րդը
			12.2.1.4.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, պատվանդան-ներին կանգնած 4 խաչքարերից աջից 1-ինը
			12.2.1.5.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից ձախ
			12.2.1.6.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մուտքից ձախ
			12.2.1.7.	խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից ձախ, պատվանդանին, վերնամասը` թեքությամբ կոտրված
			12.2.1.8.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից ձախ
			12.2.1.9.	խաչքար` Գոհարի	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս-ամ, ընկած գետնին
	12.3.			գերեզմանոց	13-18-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հվ կողմում
		12.3.1.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		12.3.2.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հենած ժայռաբեկորին, մամռապատ
		12.3.3.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, մամռապատ
		12.3.4.		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, արձանագիր, ընկած գետնին
		12.3.5.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, մամռապատ
		12.3.6.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի հս եզրին, կանգնեցված պատվանդանին
		12.3.7.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի հվ եզրին, երկատված, արձանագիր
		12.3.8.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, արձանագիր, երկատված, ստորին մասը չի պահպանվել,
		12.3.9.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, արձանագիր, պատվանդանի մոտ ընկած 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
		12.3.10.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, արձանագիր, պատվանդանի մոտ ընկած 3 խաչքարերից աջակողմյանը
		12.3.11.		խաչքար` Միրումի	15-16-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, ընկած գետնին
		12.3.12.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված պատվանդանին
		12.3.13.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ամրացված գետնին
		12.3.14.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված պատվանդանին
		12.3.15.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի կնտ-ում, երկատված, քիվը՝ ջարդված
		12.3.16.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի կնտ-ում, երկատված
		12.3.17.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պահպանվել է կիսով, վերին աջ անկյունը կոտրված
		12.3.18.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կոտրված, պատվանդանին ամրացված է միայն վերնամասը`, արձանագիր
		12.3.19.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին, երկթեք ավարտով
		12.3.20.		խաչքար	1536 թ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, պատվանդանի մոտ ընկած 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
		12.3.21.		խաչքար	16-րդ-րդ դ.		Հ	կանգնեցված բնական մեծ ժայռաբեկորին
		12.3.22.		խաչքար` Բարսեղի	16-րդ-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի աե եզրին, ընկած գետնին
		12.3.23.		խաչքար	16-րդ-րդ դ.		Հ	երկթեք ավարտով, կանգնեցված հողի մեջ, մամռապատ
		12.3.24.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	մամռապատ
		12.3.25.		խաչքար` Եղումի	16-17-րդ դդ.		Հ	գերեզմանոցի հվ եզրին, ընկած գետնին
		12.3.26.		խաչքար` Աղամի և ծնողաց	17-րդ-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի հվ կողմում, մասնատված, կազմող՝ Քիրամ
		12.3.27.		խաչքար` Սարգսի	1602 թ.		Հ	երկատված, կանգնեցված պատվանդանին
13.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴՈԼԱԿՆԵՐ»	13-17-րդ դդ.	աե մասում	Տ	Արծվաքար թաղամասից 7 կմ հվ-ամ, Գավառ-Մարտունի խճուղուց աջ, գոմերի մոտ
	13.1.			մատուռ «Արծվաթռիչ» («Ղամլուխի ժամ)»	13-14-րդ դդ.		Տ	վրկնգ՝ 1970-ական թթ.
		13.1.1.		խաչքար	13-րդ-րդ դ.		Հ	ագուցված  աե պատին, ներքուստ
		13.1.2.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված  ամ պատին, մուտքից աջ, արտաքաուստ, վերնամասը` չի պահ-պանվել
		13.1.3.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված  աե պատին, ներքուստ
		13.1.4.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված  աե պատին, ներքուստ
		13.1.5.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ագուցված  աե պատին, ներքուստ
		13.1.6.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	մուտքից աջ, կիսով հողի մեջ
		13.1.7.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	աե պատի մոտ
14.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԽԱՐԱԲԵՔ»	13-18-րդ դդ.	1,5 կմ հվ-ամ	Տ	Հացառատ թաղամասից 1,5 կմ հվ-ամ Հացառատ - Ծաղկաշեն ճանապարհից աջ
	14.1.			մատուռ	15-րդ դ.		Տ	ավերված
	14.2.			գերեզմանոց «Խարաբեք»	13-18-րդ դդ.		Տ
		14..2.1.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ
		14..2.2.		տապանաքար Գասպարի	1708 թ.		Տ
15.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂԱԶԱՐԻ ՁՈՐ»	13-17-րդ դդ.	5 կմ հվ-աե	Տ	Արծվաքար թաղամաս, «Սալոյի վանք» եկեղեցուց 1 կմ ամ
	15.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	15.2.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ
	15.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
16.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՍԱՌՋԼՈՒ»	10-17-րդ դդ.	9 կմ ամ	Տ	ս. Խաչ սարից 1 կմ հվ-ամ
17.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ «ԽԱՐԱԲԻ ԴՈՒՐԱՆ»	մթա 2 հզմ կես	3 կմ հվ	Հ	Հացառատ թաղամաս, Ծաղկաշեն տանող ճանապարհի աջ կողմում
18.				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ. ՀԱՑԱՌԱՏԻ  Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵՎ Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐԸ	7-19-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Հ	Հացառատ թաղամասի կնտ-ում
	18.1.			եկեղեցի ս. Աստվածածին	7-րդ դ.		Հ
	18.2.			եկեղեցի ս. Գրիգոր Լուսավորիչ	19-րդ դ.		Հ
		18.2.1.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, պատուհանի բացվածքից աջ
		18.2.2.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին՝ գլխիվայր
		18.2.3.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, մկրտարանի խորշի մոտ, վերին մասը՝ կոտրված
		18.2.4.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, վերին և ստորին մասերը՝ տաշված
		18.2.5.		խաչքար	1531 թ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, վերին մասը՝ տաշված, ստորինը՝ հատած
		18.2.6.		խաչքար	1541 թ.		Հ	ամրացված եկեղեցու հվ պատին՝ 2 մասով
		18.2.7.		խաչքար` Ատիպէկի	1546 թ.		Հ	ագուցված հորիզոնական դիրքով հվ պատին, վերին մասը՝ տաշված
		18.2.8.		խաչքար	1550 թ.		Հ	ագուցված հվ պատին, վերին մասի քան-դակները՝ տաշված
		18.2.9.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, վերին և ստորին մասերը՝ հատած
		18.2.10.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, ստորին մասը չի պահպանվել
		18.2.11.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին
		18.2.12.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, վերին մասը՝ տաշված
		18.2.13.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին՝հորիզոնական դիրքով
		18.2.14.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, վերին և ստորին մասերը` հատած
		18.2.15.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, ստորին մասը՝ տաշված
		18.2.16.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, մուտքից վեր, վերին և ստորին մասերը՝ տաշված
		18.2.17.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված խորանում՝ հորիզոնական դիրքով
		18.2.18.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին
		18.2.19.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, քիվը՝ ջարդոտված
		18.2.20.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված խորանում
	18.3.			գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.		Հ	եկեղեցիների շուրջը
		18.3.1.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ս. Գրիգոր եկեղեցուց հվ, ստորին մասը հատած
		18.3.2.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Գրիգոր եկեղեցուց հվ, ստորին մասը հատած, վերնամասը` կոտրված
		18.3.3.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց ամ, կոտրված, հողմնահարված
		18.3.4.		խաչքար	1541 թ.		Հ	ս. Գրիգոր եկեղեցու մոտ, քիվը և ստորին մասը կոտրված
		18.3.5.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ս. Գրիգոր եկեղեցու մոտ, ընկած գետնին, արձանագիր, ստորին մասը կոտրված
		18.3.6.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հենած ս. Գրիգոր եկեղեցու հվ պատին, երկատված, ստորին մասը չի պահպանվել
		18.3.7.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	մամռապատ, եզրերը կոտրված
		18.3.8.		տապանաքար Ավանէս սարկավագի	16-17-րդ դդ.		Տ	ս. Աստվածածին եկեղեցու աե պատի մոտ, տեղահանված
19.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	19-րդ դ.	հս մասում	Տ	Արծվաքար թաղամասի ամ եզրին,  «Ժամի դար» ամրոցի ստորոտին
	19.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, ընկած
	19.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու բակում, քիվը` կոտրված
	19.3.			գերեզմանոց	15-19-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 100 մ հեռու, ձորալանջին
20.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1902-1905 թթ.	կնտ	Տ	պատվիրատու՝ Խորեն Մուրադբեկյան վրնրգ.՝ 1999թ.
21.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՄԿՐՏԻՉ ( Ս. ԿԱՐԱՊԵՏ )	1848թ.	Նալբանդյան փող.	Տ	հյուրանոցի մոտ
	21.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հս պատի մոտ, վերին ձախ հատվածը կոտրված
	21.2.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հս պատի մոտ, մամռապատ
	21.3.			խաչքար` Մարմոս եպիսկոպոսի	16դ. 2-րդ կես		Հ	ագուցված աե պատին կազմող՝ Մելիքսեթ
	21.4.			խաչքար` Բարեքի	16-17-րդ դդ.		Հ	ամ պատի մոտ, կազմող՝ Քիրամ
22.				խաչքար	9-րդ դ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, Լևիկ Բարսեղյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի մուտքի մոտ
23.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, Լևիկ Բարսեղյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
24.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
25.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
26.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
27.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
28.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
29.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, Լևիկ Բարսեղյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
30.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	հս մասում	Հ	Արծվաքար թաղամասում, ագուցված Մերուժան Բդոյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղիի պատին
31.				խաչքար` ՄԱՐԱՆԻ	1540թ.	քաղաքի մեջ (այսուհետև՝ ք. մ.)	Հ	Խաչատուր  Տանանյանի տան բակում գտնվող սրբատեղիում  երկատված, բեկորները` դրված իրար վրա
32.				խաչքար` ՏԻԼԻՃԱՆԻ	1544 թ.	ք. մ.	Հ	Արծվաքար թաղամասում, Գավառ - Արծվաքար ճանապարհի աջ կողմում
33.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	Արծվաքար թաղամաս	Հ	Գավառ - Արծվաքար ճանապարհի աջ կողմում, ս. Հովհաննես մատուռի մոտ
34.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Խաչատուր  Տանանյանի տան բակում գտնվող սրբատեղիում ստորին մասը և վերին ձախ անկյունը` կոտրված
35.				ԿԱՄՈՒՐՋ. ԳՈՐՈՅԵՆՑ ԿԱՄՈՒՐՋԸ	1867 թ.	ք. մ.	Տ	Գավառագետի վրա պատվիրատու՝ Գեորգ Գորոյանց
36.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1968 թ.	կնտ	Տ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց ամ, ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան
37.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1981 թ.	հս մասում	Տ	Արծվաքար թաղամաս քանդ.՝ Բենիկ և Բաբկեն Պետրոսյաններ
38.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	15-րդ դ.	հս-աե մասում	Տ	Հացառատ թաղամասում, գերեզմանոց տանող ճանապարհին
	38.1.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	մուտքից աջ կանգնած 5 խաչքարերից աջից 5-րդը
	38.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում, գլխիվայր
	38.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մուտքից աջ կանգնած 5 խաչքարերից աջից 3-րդը
	38.4.			խաչքար` Սիրունի	16-րդ դ.		Հ	մատուռի ներսում
	38.5.			խաչքար` տեր Պողոսի	16-17-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում
	38.6.			խաչքար` Մինասի	16-17-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում
39.				ՄԱՏՈՒՌ  ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	17-18-րդ դդ.	հս մասում	Տ	Արծվաքար թաղամաս, «Ջաղացի դար» բլրի ստորոտին
	39.1			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ամ պատի շարվածքում, մուտքից աջ
	39.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	աե պատի շարվածքում, արտաքուստ
40.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	9-18-րդ դդ.,  վրկնգ 19-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Հացառատ թաղամասի կնտ-ում
	40.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.3.			խաչքար` Մաթոսի և Հուսինի	1531 թ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.4.			խաչքար` Թուրվանդի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.5.			խաչքար` Թաթեոս իրիցի և Ուստիանի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.6.			խաչքար` Նազանի	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին
	40.7.			գերեզմանոց	9-18-րդ դդ.		Տ	ավերված
41.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԽԱՉ	13-17-րդ դդ.,	8 կմ հս-ամ	Տ	ս. Խաչ սարի գագաթին, վրկնգ՝ 1969թ.՝ տեղաբնակ Ժ. Աչիկյանի կողմից
42.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՀԱԿՈԲ («ԱՎԱԶԱՆ»)	19-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Հացառատ թաղամասում, Հացառատի ամրոցի աե ստորոտին, ջրմուղի տարածքում
	42.1.			խաչքար	1342 թ.		Հ	երկատված, ագուցված խորանի աջ և ձախ կողմերում, կազմող՝ Սարգիս
	42.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում, մեկ շարքով կանգնեցված 5 խաչքարերից աջից 2-րդն  է
	42.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ամ պատի տակ, ներքուստ, ստորին ձախ անկյունը կոտրված
	42.4.			խաչքար` Չիչագի	1534 թ.		Հ	մատուռի ներսում, մեկ շարքով կանգնեցված 5 խաչքարերից աջից 4-րդն  է
	42.5.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	մատուռի ներսում, մեկ շարքով կանգնեցված 5 խաչքարերից ձախից 1-ինը
	42.6.			խաչքար` Մարգարի և Պահալունի	16-րդ դ.		Հ	բեմին
	42.7.			խաչքար Պահալունի	16-17-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում, մեկ շարքով կանգնեցված 5 խաչքարերից աջից 3-րդը, կազմող՝ Տրդատ
	42.8.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում, մեկ շարքով կանգնեցված 5 խաչքարերից աջից 1-ինը

 

*Հուշարձանների պետական ցուցակը կազմելիս հիմք է ընդունվել «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կառուցվածքը` մարզի և բնակավայրերի նույն համարակալմամբ

 

4.2. Ճամբարակ քաղաք

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԳԱԼՈՒՍՏՔԱՐ»	մթա 2-1 հզմ	հս մասում	Հ	Գետիկի աջ ափին, «Գետիկ» հյուրանոցից 600 մ հս
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-18-րդ դդ.	հս մասում	Տ	Վերին Ճամբարակում, Գետիկի աջ ափին, Ճամբարակ-Թթուջուր ճանապարհից աջ
	2.1.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից աջից 2-րդը
	2.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից աջից 3-րդը
	2.3.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից աջից 1-ինը
	2.4.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից ձախից 2-րդը է
	2.5.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից ձախից 1-ինը է
	2.6.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված 6 խաչքարերից ձախից 3-րդը է
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-20-րդ դդ.	հս մասում	Տ	սարալանջին, ավերված, գործող գերեզմանոցի հվ կողմում
	3.1.			եկեղեցի	16-17-րդ դդ.		Տ	գերեզմանոցի հվ-աե մասում, ավերված
		3.1.1		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		3.1.2		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂՈՒՇԻ ԲԱԿԵՐ»	16-18-րդ դդ.	0,5 կմ հս	Տ	Ճամբարակ-Վահան ճանապարհից ձախ
	4.1.			գերեզմանոց	16-18-րդ դդ.		Տ
		4.1.1		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		4.1.2		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կիսով թաղված հողի մեջ
		4.1.3		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
		4.1.4		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		4.1.5		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ, թեքված
		4.1.6		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		4.1.7		խաչքար	17-18-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		4.1.8		տապանաքար Սերիճանի	1660 թ.		Տ
5.				ԵԿԵՂԵՑԻ  Ս. ԳՐԻԳՈՐ	1029 թ.	ք. մ.	Հ	Վերին Ճամբարակի հս եզրին
	5.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանի հվ մասում
	5.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ ավանդատանը
	5.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ ավանդատան մուտքի վերնամասում
	5.4.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հվ պատին
	5.5.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խորանի հվ պատին
	5.6.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խորանի հվ պատին
	5.7.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խորանի աե պատին
	5.8.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	բեմի վրա
	5.9.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հս ավանդատան մուտքի վերնամասում
	5.10.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հս ավանդատանը
	5.11.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հվ ավանդատանը
	5.12.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խորանի հս պատին
	5.13.			գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.		Տ
		5.13.1.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս, ընկած գետնին
		5.13.2.		խաչքար	1029 թ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		5.13.3.		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		5.13.4.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
6.				խաչքար	10-րդ դ.	ք. մ.	Հ	Վոլոդյա Զազյանի տնամերձում
7.				խաչքար` ՄԱՏԹԵՈՍ ԵՐԵՑԻ	10-րդ դ.	ք. մ.	Հ	Վերին Ճամբարակի կենտրոնում, աղբյուրի մոտ
8.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	1 կմ հվ-աե	Հ	Ճամբարակ - Վահան խճուղուց ձախ
9.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Սամվել Բաբայանի տնամերձում
10.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Վերգուշ Բաբայանի տան ցանկապատին
11.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Հրաչ Հարությունյանի տնամերձում
12.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Ռադիկ Վերդյանի տան մոտ
13.				խաչքար	13-րդ դ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Հրաչիկ Մելքումյանի տան մոտ
14.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Վերին Ճամբարակում, Վարազդատ Ղազարյանի տնամերձում
15.				խաչքար	1455 թ.	ք. մ.	Հ	Մինասյանի տնամերձում
16.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	Ներքին Ճամբարակում, Հրաչ Հարությունյանի տնամերձում
17.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1950- ական թթ.	ք. մ.	Տ	Վերին Ճամբարակում
18.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1960 թ.	ք. մ.	Տ	հյուրանոցի դիմաց
19.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970-ական թթ.	ք. մ.	Տ	դպրոցի դիմաց

 

4.3. Մարտունի քաղաք

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԱՂԸԼՆԵՐ» («ՇԵՆ» )	մթա 1 հզմ	հվ մասում	Հ	հվ եզրին
2.				ԱՄՐՈՑ «ԴԱՇՏԱՁՈՐ»	մթա 2-1 հզմ	4 կմ հվ-աե	Հ	համանուն  գետի ձախ ափին
	2.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ
3.				ԱՄՐՈՑ «ՀԵՐԻ ԲԵՐԴ»	մթա 2-1 հզմ	8 կմ հվ	Հ
	3.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ
4.				ԱՄՐՈՑ «ՀԸՍՈՅ ՔԸՌԱ»	մթա 2-1 հզմ	15 կմ հվ	Հ
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-20-րդ դդ.	հս-ամ մասում	Տ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 400 մ հվ-ամ, թիվ 3 դպրոցի մոտ
	5.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կիսագետնաթաղ
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԳՈՄԵՐ»	9-18-րդ դդ.	7-8 կմ հվ	Տ	Մթնաձոր գետի 2 կողմերում
	6.1.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ	1-ին գերեզմանոց, գետի աջ ափին
		6.1.1		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		6.1.2		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		6.1.3		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, խրված հողի մեջ, ձախ եզրը վնասված
		6.1.4		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հս կողմում, խրված հողի մեջ
		6.1.5		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հվ-ամ կողմում, ընկած գետնին, երկատված
		6.1.6		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		6.1.7		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը ճաքած
		6.1.8		խաչքար	1309 թ.		Հ	հվ եզրին, կանգնեցրած գետնին
		6.1.9		խաչքար` Խոցադեղի	1309 թ.		Հ	հվ-ամ կողմում, եզրագոտին վնասված
		6.1.10.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		6.1.11.		խաչքար` Մանուկ աղի	1554 թ.		Հ	զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		6.1.12.		խաչքար` Մկրտիչ աղի	1555 թ.		Հ	զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		6.1.13.		խաչքար Սմբատի	16-17-րդ դդ.		Հ	կնտ.-ում, քարի մակերեսը վնասված
		6.1.14.		տապանաքար Ավանեսի	1561 թ.		Տ
		6.1.15.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ
		6.1.16.		տապանաքար` Գրիգորի	1692 թ.		Տ
		6.1.17.		տապանաքար` Ղարայխանի	1698 թ.		Տ
		6.1.18.		տապանաքար	17-18-րդ դդ.		Տ	արձանագիր
		6.1.19.		տապանաքար` Ավետիսի	1704 թ.		Տ
	6.2.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ	2-րդ գերեզմանոց, 1-ին գերեզմանոցից 600 մ աե
		6.2.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	հենած քարի
		6.2.2		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		6.2.3		խաչքար	1513 թ.		Հ	աե եզրին, ընկած գետնին
		6.2.4		խաչքար` Մելիքսեթի	1561 թ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		6.2.5		խաչքար` Դավթի, Խոնխադունի	16-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		6.2.6		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցրած գետնին, եկեղեցու մուտքից աջ,  վերին աջ անկյունը կոտրված
		6.2.7		տապանաքար` Միքայելի	1541 թ.		Տ	եկեղեցուց 3 մ աե
		6.2.8		տապանաքար Սիայմոնի	1550 թ.		Տ	եկեղեցու մոտ
		6.2.9		տապանաքար Փաշի	1561 թ.			սալատապան
		6.2.10		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	տեղահանված
		6.2.11.		տապանաքար` Էամի	16-17-րդ դդ.		Տ
		6.2.12.		տապանաքար` Մնացականի	1701 թ.		Տ
		6.2.13.		տապանաքար` Խանումի	1706 թ.		Տ
	6.3.			գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.		Տ	3-րդ գերեզմանոց, գետի ձախ ափին
		6.3.1		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, տեղ-տեղ կոտրատված
		6.3.2		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
		6.3.3		խաչքար` Յարամիշի	1564 թ.		Հ	կիսով գետնաթաղ
		6.3.4		տապանաքար	1555 թ.		Տ	արձանագիր
		6.3.5		տապանաքար	1704 թ.		Տ	արձանագիր
	6.4.			եկեղեցի	12-13-րդ դդ.		Տ	ավերված
	6.5.			եկեղեցի ս. Ստեփանոս	6-13-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի կենտրոնում
		6.5.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		6.5.2		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խորանում
		6.5.3		խաչքար	1151 թ.		Հ	ագուցված ամ պատին
		6.5.4		խաչքար	1541 թ.		Հ	ագուցված բեմին
7.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄԹՆԱՁՈՐ»	9-17-րդ դդ.	8 կմ հվ	Տ
	7.1.			եկեղեցի	13-րդ դ.		Տ	կիսաքանդ
	7.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	7.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	7.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
8.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1886 թ.	ք. մ.	Տ
	8.1.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ, բեկոր
	8.2.			խաչքար	1464 թ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ
	8.3.			խաչքար	1515 թ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ, բեկոր
	8.4.			խաչքար` Միրանշի, Հերապատի, Ներսեսի և այլոց	1531 թ.		Հ	ագուցված հս պատին կազմող՝ Մաթեոս երեց
	8.5.			գերեզմանոց	15-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հվ-ամ
		8.5.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		8.5.2		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հս պատի մոտ, պատվանդանին
		8.5.3		խաչքար` Տունի	1551 թ.		Հ	ցանկապատի շարվածքում
		8.5.4		խաչքար` Խաչատուր քահանայի, Գուլինի	1652 թ.		Հ	պատվանդանին
		8.5.5		խաչքար` Ազիզպեկի, Մարիանի	1653 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		8.5.6		տապանաքար` Բաճի	1645 թ.		Տ	եկեղեցուց 4 մ հվ-ամ
		8.5.7		տապանաքար` Ակոբջանի	1645 թ.		Տ
		8.5.8		տապանաքար` Պաղի	1650 թ.		Տ	եկեղեցուց 4 մ հվ-ամ
		8.5.9		տապանաքար` Ազիզպեկի	1651 թ.		Տ
		8.5.10.		տապանաքար` Գրիգորի	1651 թ.		Տ
		8.5.11.		տապանաքար` Կիրակոսի	1651 թ.		Տ
		8.5.12.		տապանաքար` Ակոբի	1672 թ.		Տ
		8.5.13.		տապանաքար` Ճանսուլթանի	1689 թ.		Տ
		8.5.14.		տապանաքար` Սաղի	1691 թ.		Տ
		8.5.15.		տապանաքար` Գրիգորի	1693 թ.		Տ
		8.5.16.		տապանաքար	1696 թ.		Տ
		8.5.17.		տապանաքար` Խաչատուր քահանայի	17-րդ դ.		Տ
		8.5.18.		տապանաքար` Չինիխանի	1708 թ.		Տ
9.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	ք. մ.	Հ	նորակառույց մատուռում՝ կառուցված Սուրեն Ոսկանյանի կողմից
10.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970-ական թթ.	ք. մ.	Տ	Մշակույթի տան մոտ
11.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԳԵՎՈՐԳ (ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ)	13-րդ դ., վրկնգ.՝16-րդ դ., 1996 թ.	հվ-աե մասում	Տ	գոմերի մոտ
	11.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանում, վերին ձախ անկյունը կոտրված
	11.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանում
	11.3.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	հենած հվ պատին, ներքուստ
12.				ՋՐԱՏԱՐ «ԱՂՔԱՏՆԵՐԻ ԱՌՈՒ» ( «ՀԵՍԸՐԻ ԱՌՈՒ»)	մթա 1 հզմ	30 կմ հվ	Հ	«Կոփոյի վար» հանդամասի մոտ
13.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17-րդ դդ.	ք. մ.	Տ	Սուրեն Մուշեղյանի տնամերձում
14.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17-րդ դդ.	ք. մ.	Տ	Գոհար Սարգսյանի տնամերձում
15.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	17-րդ դ.	ք. մ.	Տ	Սուրեն Մուշեղյանի տնամերձում
16.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	ք. մ.	Տ	շուկայի մոտ արաբատառ արձանագրությամբ

 

4.4. Սևան քաղաք

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ ՄԵԾԵՓ	մթա 3-1հզմ	0,6 կմ հս-ամ	Հ	Գոմաձոր թաղամաս,  Մեծեփի գագաթին, քաղաքի հեռուստաաշտարակի մոտ
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	Ցամաքաբերդ թաղամասի եզրին, երկաթգծից ձախ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել
	2.2.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	2.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եզրերը վնասված, վերին ձախ մասը չի պահպանվել
	2.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	երկատված, կանգնեցված գետնին
	2.5.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եզրերը ջարդված
	2.6.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` չի պահպանվել
	2.7.			տապանաքար` լիմեցի Կարապետ վարդապետի	16-17-րդ դդ.		Տ
	2.8.			տապանաքար` Թումանի	1701 թ.		Տ
	2.9.			տապանաքար` Խաչատուրի	1708 թ.		Տ
	2.10.			տապանաքար` Մասումի	1731 թ.		Տ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հս-ամ մասում	Տ	Գոմաձոր թաղամասի հս եզրին, գործող գերեզմանոցի հվ մասում
4.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	հս եզրին	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամասում,  «Սևան» հյուրանոցից 300մ աե
5.				ԵԿԵՂԵՑԻ	9-10-րդ դդ.	0,1 կմ հս	Տ	Գոմաձոր թաղամաս, միջնադարյան գերեզմանոցի տարածքում, ավերված
	5.1.			գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց աե
		5.1.1		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		5.1.2		խաչքար` Սարգսի	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
		5.1.3		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
		5.1.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		5.1.5		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
		5.1.6		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
		5.1.7		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		5.1.8		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, եզրերը վնասված
		5.1.9		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
6.				ԵԿԵՂԵՑԻ	1924 թ.	հս-ամ մասում	Տ	Գոմաձոր թաղամասի եզրին, Մեծեփ սարի լանջին
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	19-րդ դ.	հս-աե մասում	Տ	Ցամաքաբերդ թաղամասի կնտ.-ում
	7.1.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ
	7.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ ավանդատանը, ձախ եզրը ջարդված
	7.3.			գերեզմանոց	11-19-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հվ
		7.3.1		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		7.3.2		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		7.3.3		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին
8.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, «Սևան» հանգստյան տան տարածքում, պատվանդանին, վերին և ստորին ձախ անկյունները կոտրված
9.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, հյուրանոց տանող ճանապարհից աջ, նորաշեն սրբատեղիի բեմին
10				խաչքար	11-12-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, հյուրանոց տանող ճանապարհից աջ, նորաշեն սրբատեղիի բեմին
11.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, հյուրանոց տանող ճանապարհից աջ, նորաշեն սրբատեղիի բեմին
12.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, հյուրանոց տանող ճանապարհից աջ, նորաշեն սրբատեղիի բեմին
13.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Ցամաքաբերդ թաղամաս, հյուրանոց տանող ճանապարհից աջ, նորաշեն սրբատեղիի բեմին
14.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ  ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	ք. մ.	Տ	Գոմաձոր թաղամաս ճարտ.՝ Ս. Մանվելյան
15.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	16-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Գոմաձոր թաղամաս, Մեծեփ սարի աե լանջին
	15.1.			խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին, ներքուստ
	15.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, ներքուստ
	15.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ներսում, երկատված
	15.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	15.5.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված ներսում
16.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	16-17-րդ դդ.	հս մասում	Տ	Ցամաքաբերդ թաղամաս
17.				ՌԵՍՏՈՐԱՆԻ ՇԵՆՔ. «ԾՈՎԻՆԱՐ» ՌԵՍՏՈՐԱՆԸ	1963 թ.	Սևանի ափին	Տ	ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան
18.				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ.  ՍԵՎԱՆԻ ՎԱՆՔԸ	9-20-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	թերակղզում
	18.1.			եկեղեցի ս. Առաքելոց	874 թ.		Հ
		18.1.1.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած բեմին, 3 խաչքարերից ձախից 1-ինը
		18.1.2.		խաչքար` Ղազարի	13-րդ դ.		Հ	հենած հս պատին
		18.1.3.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հենած հվ պատին, ներքուստ
		18.1.4.		խաչքար` Ներսեսի	1425 թ.		Հ	հենած հվ պատին, ներքուստ, վերնամասը` չի պահպանվել
		18.1.5.		խաչքար	1510 թ.		Հ	հենած խորանի հս պատին, վերին և ստորին աջ անկյունները` կոտրված, թվակիր
		18.1.6.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված հվ պատի մոտ, ներքուստ, վերնամասը` չի պահպանվել
		18.1.7.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	բեմին, արձանագիր
		18.1.8.		խաչքար` Հայրապետի և Հրէպէկայի («Խաչելություն»)	1653 թ.		Հ	խորանում, պատվանդանին կազմող՝ Տրդատ բերվել է 19-րդ դ. կեսին՝ Նորաշեն գյուղից
		18.1.9.		տապանաքար	1875 թ.		Հ	ներսում, բերված Բջնիից
	18.2.			եկեղեցի ս. Աստվածածին	874 թ.		Հ
		18.2.1.		գավիթ	1653 թ.		Հ
			18.2.1.1.	խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
			18.2.1.2.	խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
			18.2.1.3.	խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, ներքուստ, եզրերը ջարդոտված
			18.2.1.4.	խաչքար	11-րդ դ.		Հ	հենած հս պատին, վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.5.	խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	պահպանվել է միջին մասը
			18.2.1.6.	խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	տեղադրված ամ պատին, ստորին ձախ և վերին աջ անկյունները` կոտրված
			18.2.1.7.	խաչքար	12-րդ դ.		Հ	վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.8.	խաչքար` «Թևավոր խաչ»	12-րդ դ.		Հ	հենած հվ պատին, արտաքուստ, վերին խաչաթևը չի պահպանվել, արձանագիր Խաչքարը Սրան է բերվել Դդմաշեն գյուղից
			18.2.1.9.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ստորին մասը չի պահպանվել
			18.2.1.10.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եզրագոտին ջարդոտված
			18.2.1.11.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.12.	խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած եկեղեցու ամ պատին, արտաքուստ, մուտքից ձախ
			18.2.1.13.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	աջ եզրը կոտրված
			18.2.1.14.	խաչքար	13-րդ դ.		Հ	բեկոր
			18.2.1.15.	խաչքար	15-րդ դ.		Հ
			18.2.1.16.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած ամ պատին, արտաքուստ
			18.2.1.17.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
			18.2.1.18.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ներսում
			18.2.1.19.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	տեղադրված հվ պատին, ներքուստ, վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.20.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, ներքուստ
			18.2.1.21.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած հվ պատին, ներքուստ
			18.2.1.22.	խաչքար` Խաթունի	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին
			18.2.1.23.	խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	տողադրված հվ պատին, ներքուստ
			18.2.1.24.	խաչքար	1551 թ.		Հ	հենած հս պատին, բեկոր
			18.2.1.25.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հենած ամ պատին, արտաքուստ, մուտքից աջ
			18.2.1.26.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.27.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հենած հս պատին, եզրերը ջարդոտված
			18.2.1.28.	խաչքար	16-րդ դ.		Հ	արձանագիր, ստորին եզրը չի պահպանվել
			18.2.1.29.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, ստորին և վերին եզրերը կոտրված
			18.2.1.30.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, ներքուստ
			18.2.1.31.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	աջակողմյան մասը չի պահպանվել
			18.2.1.32.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	տեղադրված հվ պատին, վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.33.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	վերնամասը` չի պահպանվել
			18.2.1.34.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	պահպանվել է միջնամասը
			18.2.1.35.	խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, ստորին մասը չի պահպանվել
			18.2.1.36.	խաչքար	1615 թ.		Հ	հվ-ամ անկյան մոտ, վերին աջ անկյունը կոտրված
			18.2.1.37.	տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	հվ պատի մոտ, եզրերը ջարդոտված
	18.3.			եկեղեցի ս. Հարություն	305 թ, 9-րդ դ.		Հ	ավերված
	18.4.			ճեմարանի շենք	9-րդ դ.		Հ	վրկնգ.՝ 1834-1835 թթ., 1907թ.
	18.5.			գերեզմանոց	9-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցիների շուրջը
		18.5.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 10 մ աե, կանգնեցված գետնին, ձախ եզրագոտին ջարդված
		18.5.2.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 15 մ հս, պատվանդանին
		18.5.3.		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ ամ, դեպի վանք տանող աստիճաններից աջ, 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
		18.5.4.		խաչքար	1212 թ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ ամ, դեպի վանք տանող աստիճանների սկզբնամասում
		18.5.5.		խաչքար` Աբլհասանի	1227 թ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ աե, վերնամասը` կոտրված
		18.5.6.		խաչքար	1462 թ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ ամ, դեպի վանք տանող աստիճանների սկզբնամասում, թվակիր
		18.5.7.		խաչքար` Պռոշի	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ ամ, դեպի վանք տանող աստիճանների սկզբնամասում
		18.5.8.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ ամ, դեպի վանք տանող աստիճանների սկզբնամասում, երկատված
		18.5.9.		խաչքար` Սուլթանի	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 15 մ հս, պատվանդանին կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
		18.5.10.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 100 մ աե, երկատված, ընկած գետնին
		18.5.11.		խաչքար	1557 թ.		Հ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 15 մ հս, պատվանդանին կանգնած զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		18.5.12.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	ս. Աստվածածին եկեղեցուց 15 մ հս

 

4.5. Վարդենիս քաղաք

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	15-20-րդ դդ.	աե մասում	Տ	քաղաքի աե եզրին, Մեծ Մասրիկ տանող ավտոճանապարհի 2 կողմերում
	1.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.2.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.3.			խաչքար` Մուրադի	1425 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.4.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.5.			խաչքար` Մարգարի	1520 թ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.6.			խաչքար` Փանոսի և Ամիրբեկի	1548 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.7.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.8.			տապանաքար` Միրզախանի	1662 թ.		Տ
2.				ՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱԿՆԵՐ»	10-18-րդ դդ.	աե մասում	Տ	գարեջրի գործարանի մոտ, տեղացիներն այցելում են որպես ս. Վարդան սրբատեղի
3.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 7-5-րդ դդ.	աե մասում	Հ
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1903-1912 թթ.	կնտ	Տ
	4.1.			գերեզմանոց	14-16-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը բարեկարգված՝ 1980 թ.
		4.1.1		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 4 մ հվ, ընկած գետնին, երկատված
		4.1.2		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	հենած հվ պատին, վարդակը՝ կիսով կոտրված
		4.1.3		խաչքար` Արիստակեսի	1451 թ.		Հ	հենած եկեղեցու աե պատին
		4.1.4		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հենած եկեղեցու հվ պատին
		4.1.5		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, ընկած գետնին
		4.1.6		խաչքար` Աստվածատուրի	15-16-րդ դդ.		Հ	ընկած եկեղեցուց հվ
		4.1.7		խաչքար	1512 թ.		Հ	եկեղեցուց 4 մ հվ, կանգնեցված գետնին
		4.1.8		խաչքար` Ավաննեսի	1548 թ.		Հ	ընկած եկեղեցուց 3 մ հվ
		4.1.9		խաչքար` Շահում աղայի	1561 թ.		Հ	եռատված, բեկորները եկեղեցու աե պատի մոտ
		4.1. 10.		խաչքար` Հովհաննես քահանայի	1575 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, եկեղեցու հս պատի մոտ
		4.1.11.		խաչքար` Հովհաննես վարդապետի	1598 թ.		Հ	հենած եկեղեցու հս պատին
		4.1.12.		խաչքար` Հովհաննես աղայի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, ընկած գետնին
		4.1.13.		խաչքար` Զոհրապի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, վարդակը կոտրված կազմող՝ Մանվել
		4.1.14.		խաչքար` Հովհաննես աղայի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		4.1.15.		խաչքար` Վարդի	16-րդ դ.		Հ	հենած եկեղեցու  հվ պատին
5.				խաչքար` 1988թ. ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 7-Ի ՍՊԻՏԱԿԻ ԵՐԿՐԱՇԱՐԺԻ ԶՈՀԵՐԻՆ	1989 թ.	հս-աե մասում	Տ	քարգործ վարպետ՝ Ստ. Նալբանդյան
6.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1967 թ.	կնտ	Տ	քաղաքի կենտրոնական հրապարակում
7.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970-ական թթ.	ք. մ.	Տ	Արմենակ Կարապետյանի անվան զբոսայգում
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՎԻԿՏՈՐ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆԻ	1978 թ.	կնտ	Տ	Մշակույթի տան մոտ
9.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	15-16-րդ դդ.	հս մասում	Տ	Ավան թաղամասում, ավերված
10.				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	16-18-րդ դդ.	0,2 կմ հվ-աե	Տ	ձորահովտի աե կողմում

 

4.6. Ազատ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1618-1621 թթ.	գյուղի մեջ (այսուհետև՝ գ. մ.)	Տ
	1.1.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 50 մ աե
		1.1.1		խաչքար	1288 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը վնասված պատվիրատու՝ Մխիթար և Հայրատոս
		1.1.2		խաչքար	1526 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, թվակիր
		1.1.3		խաչքար` Արիստակես քահանայի	1658 թ.		Հ	բարձր պատվանդանին կազմող՝ Բաղդասար Մելիքպեկ
2.				խաչքար	10-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղի բաղնիքի բակում, ընկած գետնին
3.				խաչքար	15-րդ դ.	1 կմ հվ-աե	Հ	գյուղի գոմերի մոտ, ընկած պատվիրատու՝ Հովհաննես
4.				խաչքար	1604 թ.	գ. մ.	Հ	կանգնեցված գետնին

 

4.7. Ախպրաձոր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-18-րդ դդ.	հս մասում	Տ	«Կուրբանաքենդ» վայրում
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀԻՆ ԱԽՊՐԱՁՈՐ»	10-20-րդ դդ.	հս մասում	Տ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	իրար մոտ կանգնած 4 խաչքարերից աջից 1-ինը
	2.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	իրար մոտ կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
	2.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	իրար մոտ կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը
	2.4.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	իրար մոտ կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 3-րդը
	2.5.			խաչքար	1289 թ.		Հ	ընկած գետնին, թվակիր
3.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՂՅՈԼ»	16-18-րդ դդ.	2 կմ աե	Տ
	3.1.			եկեղեցի	16-18-րդ դդ.		Տ
	3.2.			գերեզմանոց	16-18-րդ դդ.		Տ
		3.2.1.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂԶԸԼ ԽԱՐԱԲԱ »	17-18-րդ դդ.	1,5 կմ հս-աե	Տ
	4.1.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
	4.2.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
5.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴԱՄՅԱ»	17-18-րդ դդ.	3,5 կմ հս-աե	Տ
6.				ՄԱՏՈՒՌ «ԴԻԳՆԱ»	18-րդ դ.	2կմ ամ	Տ
7.				ՋՐԱՂԱՑ	19դ.վ. - 20դ. սկ.	հվ-աե մասում	Տ	գետի ձախ ափին

 

4.8. Ակունք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԿԼՈՐ ԴԱՐ»	մթա 4դ. - մթ 3-րդ դդ., 10-17-րդ դդ.	0,5 կմ հվ-ամ	Հ
	1.1.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Հ	բնակատեղիից 100 մ  հվ
		1.1.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		1.1.2		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		1.1.3		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		1.1.4		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերնամասը` կոտրված
		1.1.5		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		1.1.6		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		1.1.7		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		1.1.8		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		1.1.9		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցրած գետնին, աջ եզրը ջարդոտված
		1.1.10.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պատվանդանին, աջ եզրը ջարդոտված
		1.1.11.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		1.1.12.		խաչքար` Միրզաջանի	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը կոտրված
2.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԿՈԼ ՊԱԼ»	մթա 1 հզմ- վաղ մջնդ	հս-աե մասում	Հ	գյուղի հս-աե եզրի բարձունքին
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	բլրալանջին
	3.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, կիսով գետնաթաղ
	3.2.			խաչքար	14-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` կոտրված
	3.3.			խաչքար` Պայի, Սուլթանի	1551 թ.		Հ	կանգնեցված անմշակ պատվանդանին, 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
	3.4.			խաչքար	1551 թ.		Հ	կանգնեցված անմշակ պատվանդանին, արձանագիր
	3.5.			խաչքար	1614 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, թվակիր
	3.6.			տապանաքար` Մելքումի	1612 թ.		Տ
	3.7.			տապանաքար` Արփենի, Վելիբեկի, Խոջիլ աղի	17-րդ դ.		Տ
	3.8.			տապանաքար` Գոկչի, Մալայհի, Մարիանի	1705 թ.		Տ	Ռոմիկ Թադևոսյանի տապանաքարի մոտ
	3.9.			տապանաքար` Հովհանի	1713 թ.		Տ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՂԲՐԻ ԽԱՐԱԲԵՔ »	14-15-րդ դդ.	2,5 կմ հվ-ամ	Տ	գյուղի և «Հին գոմեր» գյուղատեղիի միջև ընկած տարածքում
	4.1.			եկեղեցի	14-15-րդ դդ.		Տ	գերեզմանոցի կնտ-ում, հիմնավեր
	4.2.			գերեզմանոց	14-15-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հվ-աե մասում 1980 թ. կատարվել են խաչքարերի կանգնեցման աշխատանքներ
		4.2.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		4.2.2		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		4.2.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		4.2.4		խաչքար	1455 թ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` չի պահպանվել, արձանագիր
		4.2.5		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հողմնահարված
		4.2.6		խաչքար` Ղըզլարի	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին
		4.2.7		խաչքար` Դավիթ սարկավագի	16-րդ դ.		Հ	ցածր պատվանդանին
		4.2.8		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
		4.2.9		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ցածր պատվանդանին, արձանագիր
		4.2.10.		խաչքար` Խոնցի	16-րդ դ.		Հ	պատվանդանին
		4.2.11.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	պատվանդանին, ստորին մասը թաղված հողի մեջ, արձանագիր
		4.2.12.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
5.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀԻՆ ԳՈՄԵՐ»	13-18-րդ դդ.	3 կմ հվ-աե	Տ
	5.1.			եկեղեցի	13-րդ դ.		Հ	գյուղատեղիի աե մասում, ավերված
	5.2.			գերեզմանոց	13-18-րդ դդ.		Տ	ավերակ եկեղեցու շուրջը 1980-1981 թթ. տարածքում կատարվել են խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ
		5.2.1		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, ստորին մասը կոտրված
		5.2.2		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.3		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.4		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		5.2.5		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.6		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.7		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.8		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.9		խաչքար` Թառլանի	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.10.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.11.		խաչքար` Մարգարի	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց աե, կանգնեցված գետնին
		5.2.12.		խաչքար` Խաթունի	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց աե
		5.2.13.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ամ պատի մոտ, կանգնեցված գետնին, քիվը կոտրված
		5.2.14.		խաչքար` Ուստիանի	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		5.2.15.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.16.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին, ստորին ձախ անկյունը կոտրված
		5.2.17.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.18.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.19.		խաչքար` Ավանեսի	1526 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.20.		խաչքար` Մկրտիչի	1526 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.21.		խաչքար	1536 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.22.		խաչքար` Բաբաջանի	1536 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, կանգնեցված գետնին
		5.2.23.		խաչքար` Արևի	1556 թ.		Հ	պատվանդանին
		5.2.24.		խաչքար Հովհաննեսի	1557 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.25.		խաչքար` Հրետոնեց Աթանեսի	1564 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.26.		խաչքար` Սարգսի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.27.		խաչքար` Ամիրի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.28.		խաչքար` Ուլուխաթունի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		5.2.29.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.30.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին, արձանագիր
		5.2.31.		խաչքար` Խադխաթունի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.32.		խաչքար` Աղասաբեդի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		5.2.33.		խաչքար` Գրիգորի	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, երկատված, բեկորներն իրար կողքի
		5.2.34.		խաչքար` Վարդանի, Եղիսաբեդի, Ավանի	1603 թ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, ընկած գետնին
	5.3.			գերեզմանոց	14-17-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հվ կողմում, բլրի վրա
		5.3.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	թեքությամբ խրված հողի մեջ
		5.3.2		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, վերին աջ անկյունը կոտրված
	5.4.			մատուռ Թուխ Մանուկ	15-16-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի ամ կողմում, կիսավեր
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՔՅԱԼԱՖԱ»	14-17-րդ դդ.	3-4 կմ հվ-ամ	Տ
	6.1.			գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.		Տ
		6.1.1		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերնամասը` ջարդոտված
		6.1.2		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	վերին աջ անկյունը կոտրված
		6.1.3		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	բեկոր
		6.1.4		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	գետնին, վերին աջ կողմը ջարդոտված
		6.1.5		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1.6		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	կանգնեցրած գետնին, ձախակողմյան եզրագոտին և ճակտոնը ջարդված
		6.1.7		խաչքար` Ղարի	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1.8		խաչքար` Ջահաբի և Գուլումի	1556 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1.9		խաչքար` Խաթունի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1. 10.		խաչքար` Ջարի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1. 11.		խաչքար` Միրիջանի, Հասանգուլի	1630 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.1. 12.		տապանաքար` Մելիքսեթի	1699 թ.		Տ
		6.1. 13.		տապանաքար` Պողոսի	1713 թ.		Տ
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՄԵՍՐՈՊ	15-17-րդ դդ., վրկնգ.՝ 19-րդ դ.	աե մասում	Տ	աե եզրի բլրալանջին, կիսավեր
	7.1.			գերեզմանոց	15-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		7.1.1		խաչքար` Սարուխանի և Աստվածատուրի	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ ամ, կանգնեցրած գետնին
		7.1.2		խաչքար` Մաթոս քահանայի	15-րդ դ.		Հ	ագուցված հս պատի մկրտարանի խորշում
		7.1.3		խաչքար` Արիչի	1568 թ.		Հ	ընկած եկեղեցու հվ պատի տակ
		7.1.4		խաչքար` Միրիջանի	1590 թ.		Հ	ընկած եկեղեցուց հվ-ամ
		7.1.5		խաչքար` Ակունքի կրկնահարկ խաչքարը	17-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հս պատվիրատու՝ Ալեքսանոս
8.				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՎԱՆՔ»	7-րդ դ.	10 կմ հվ	Հ	բլրի գագաթին, կիսավեր
	8.1.			կոթող	7-րդ դ.		Հ	քառակող կոթող, բեկոր
9.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	15-16-րդ դդ.	հվ մասում	Տ	բլրի ստորոտին
	9.1.			գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.		Տ	մատուռի շրջակայքում
		9.1.1		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.2		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		9.1.3		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		9.1.4		խաչքար` Հասանի և Վարդանի	1252 թ.		Հ	խրված հողի մեջ
		9.1.5		խաչքար	1283 թ.		Հ	մատուռից հս, կանգնեցրած գետնին
		9.1.6		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.7		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.8		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.9		խաչքար` Սարգսի	1614 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.10.		խաչքար` պարոն Վարդանի, Ղոշի	1693 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		9.1.11.		տապանաքար	1551 թ.		Տ
		9.1.12.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
		9.1.13.		տապանաքար` Զոհրապեկի	1602 թ.		Տ
		9.1.14.		տապանաքար	1612 թ.		Տ	արձանագիր
		9.1.15.		տապանաքար	1656 թ.		Տ	արձանագիր
		9.1.16.		տապանաքար` Մարտիրոսի	1690 թ.		Տ
		9.1.17.		տապանաքար` Շեխումի	1695 թ.		Տ
		9.1.18.		տապանաքար` Խեչումի	1710 թ.		Տ
		9.1.19.		տապանաքար	1713 թ.		Տ	արձանագիր
10.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	Ս. Թադևոսյանի տան մոտ
	10.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	աե պատի շարվածքում, ներքուստ
	10.2.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	աե պատի շարվածքում, ներքուստ
	10.3.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե պատի շարվածքում, ներքուստ
	10.4.			խաչքար`  Գոհար խաթունի	1283 թ.		Հ	մուտքի աջ կողմում, ստորին մասը կոտրված
11.				խաչքար	9-րդ դ.	գ. մ.	Հ	կանգնեցրած Հրաչիկ Ավետիսյանի բակում, գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին
12.				խաչքար	9-րդ դ.	գ. մ.	Հ	կանգնեցրած գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին
13.
				խաչքար	9-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին
14.				խաչքար	10-րդ դ.	գ. մ.	Հ	կանգնեցրած գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին
15.				խաչքար	12-րդ դ.	գ. մ.	Հ	Հայկարամ Պողոսյանի տան մոտ, պատվիրատու՝ Մաթոս և Գրիգոր
16.				խաչքար	15-րդ դ.	գ. մ.	Հ	Չալիկ Հովհաննիսյանի տնամերձ հողամասում, «Դարբնի Թուխ Մանուկ» սրբատեղիում, խորանում, արձանագիր

 

4.9. Աղբերք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-18-րդ դդ.	10 կմ հս-ամ	Տ	գյուղի ամառային արոտատեղում, Սևան-Ճամբարակ ճանապարհից ձախ

 

4.10. Այգուտ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-18-րդ դդ.	1,5 կմ հվ	Տ	անտառամիջյան ճանապարհի ձախ եզրին տեղադրությունը նշված է գյուղի ամ թաղամասի նկատմամբ
	1.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ցեմենտե հարթակին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ցեմենտե հարթակին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-18-րդ դդ.	2 կմ հվ	Տ	«Հացուտ» տեղանքում տեղադրությունը նշված է գյուղի ամ թաղամասի նկատմամբ
	2.1.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերին եզրը ջարդված
	2.2.			խաչքար	17-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
3.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	գյուղի Վերին թաղամասում
4.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Սիրանույշ Ավետիսյանի տնամերձում
5.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	բարձրունքին, վերին աջ անկյունը կոտրված

 

4.11. Այրք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 2 հզմ կես	գ. մ.	Հ	ս. Աստվածածին և ս. Գևորգ եկեղեցիների միջև ընկած տարածքում
	1.1.			քարայր կացարանների համալիր	մթա 2հզմ - 16-19-րդ դդ.	հվ մասում	Հ	ս. Գևորգ եկեղեցուց հվ
		1.1.1		քարայր-կացարան	մթա 2հզմ -մջնդ		Հ
		1.1.2		քարայր-կացարան	մթա 2հզմ -մջնդ		Հ
		1.1.3		քարայր-կացարան	16-18-րդ դդ.		Տ
		1.1.4		քարայր-կացարան	19-րդ դ.		Տ
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1281 թ.	գ. մ.	Հ
	2.1.			գավիթ	13-րդ դ.		Հ	ավերված
	2.2.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		2.2.1		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հողմնահարված, արձանագիր
		2.2.2		խաչքար	1505 թ.		Հ	եկեղեցուց հս, ցածր պատվանդանին, թվակիր
		2.2.3		խաչքար` Ամիրկուլի, Կուլըստանի	1529 թ.		Հ	ցածր պատվանդանին
		2.2.4		խաչքար` Ամիրկուլի, Ղըռլին,  Կուլըստանի	1529 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		2.2.5		խաչքար` Բարսեղ քահանայի, Մելիքի	1530 թ.		Հ	ցածր պատվանդանին
		2.2.6		խաչքար` Մաղաքի, Ահտիպարի	1536 թ.		Հ	եկեղեցու աե պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2.7		խաչքար` Ամիրի	1550 թ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		2.2.8		խաչքար` Ղարագոզի	1557 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		2.2.9		խաչքար	1570 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, կանգնեցված գետնին, թվակիր
		2.2. 10.		խաչքար` Խատարի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		2.2. 11.		խաչքար` Սիմի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու բակում, ցածր պատվանդանին
		2.2. 12.		խաչքար` Ահտիպարի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու բակում, ցածր պատվանդանին
		2.2. 13.		խաչքար` Մելիքսեթ քահանայի, Շահնազի, Սամվելի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ամ պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2. 14.		խաչքար` Հռիփսիմի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ամ պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2. 15.		խաչքար` Զոհրապի և Զահրապի	1604 թ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, պատվանդանին
		2.2. 16.		խաչքար` Խանպեկի	1607 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2. 17.		խաչքար` Ղասումճանի	1607 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2. 18.		խաչքար` Գոկի	1649 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին կազմող՝ Անանիա
		2.2. 19.		խաչքար` Ատիպեկի	1649 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին կազմող՝ Անանիա
		2.2. 20.	խաչքար` Աստվածատուր քահանայի և Պարումի		1650 թ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, բարձր պատվանդանին
		2.2. 21.	խաչքար` Պալի, Հուռումսիմի		1666 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		2.2. 22.	խաչքար` Նավասարդի		1667 թ.		Հ	եկեղեցու աե կողմում, եռաստիճան բարձր պատվանդանին
		2.2.23.		տապանաքար Գուլապի	1551 թ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի տակ
		2.2.24.		տապանաքար Քոչի	1573 թ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, կջսով գետնաթաղ
		2.2.25.		տապանաքար Թասալի	1601 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի տակ, կիսով գետնաթաղ
		2.2.26.		տապանաքար Սարգսի	1667 թ.		Հ	եկեղեցուց աե
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	13-րդ դ.	աե մասում	Հ
	3.1.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		I	տարածվում է եկեղեցուց հս և ամ
		3.1.1		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից ձախ, պատի շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		3.1.2		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	եկղեղեցու հս  պատի շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		3.1.3		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս, կանգնեցված գետնին
		3.1.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		3.1.5		խաչքար Հովհաննես երեցի	1260 թ.		Հ	եկեղեցու մոտ, կանգնեցված գետնին, կրում է եկեղեցու վերանորոգման վերաբերյալ արձանագրություն
		3.1.6		խաչքար Ակոբի	1277 թ.		Հ	ագուցված եկեղեցու պատին, արտաքուստ
		3.1.7		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.8		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս-ամ կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.9		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1. 10.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերին ձախ կողմը կոտրված
		3.1. 11.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս պատի շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		3.1. 12.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու աե պատի շարվածքում
		3.1. 13.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		3.1. 14.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1. 15.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հս-ամ, կանգնեցրած գետնին
		3.1. 16.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս-աե, կանգնեցրած գետնին
		3.1. 17.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		3.1. 18.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, կիսով խրված հողի մեջ
		3.1. 19.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		3.1. 20.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		3.1. 21.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		3.1. 22.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		3.1. 23.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցված գետնին
		3.1.24.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս, կանգնեցված գետնին
		3.1.25.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		3.1.26.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված եկեղեցու  մուտքի բարավորից վեր, հորիզոնական դիրքով
		3.1.27.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ամ պատի շարվածքում, երկատված
		3.1.28.		խաչքար Հայրապետի	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.29.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս-ամ կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.30.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.31.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, կանգնեցրած գետնին
		3.1.32.		խաչքար` Հարայպետի	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ամ կողմում, կանգնեցրած գետնին
4.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2 հզմ	2-3 կմ ամ	Հ	Վարդենիս-Այրք ճանապարհի 2 կողմերում
5.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Հ	գյուղի եզրին, ցանկապատի շարվածքում
6.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1948 թ.	գ. մ.	Տ

 

4.13. Ասղաձոր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ՎԱՆՔԻ ԲԵՐԴ»	մթա 2-1 հզմ	3 կմ հվ	Հ
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցի հս և աե լանջերին
	1.2.			գյուղատեղի «Վանքի բերդ»	9-17-րդ դդ.		Հ
		1.2.1		եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Հ	բարձունքին, խաչաձև հատակագծով, կիսավեր
		1.2.2		եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Հ	միանավ, ավերված
		1.2.3		գերեզմանոց	9-10-րդ դդ.		Հ	կիսավեր եկեղեցու շուրջը
			1.2.3.1.	խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, վերին աջ անկյունը` կոտրված
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-11-րդ դդ.	ամ մասում	Տ
	2.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հվ եզրին, կանգնեցված գետնին
	2.2.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հվ եզրին, կանգնեցված գետնին
	2.3.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հս եզրին, խրված հողի մեջ, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	2.4.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ եզրին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված
	2.5.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ եզրին, ընկած գետնին
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-17-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	«Ձորի թաղում», «Խանգարուկ ժամ»-ի շուրջը
	3.1.			խաչքար	12-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկթեք վերնամասով
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	շրջապատված տնամերձ հողամասերով
	4.1.			խաչքար Զոհեի	1270 թ.		Հ	Վանիկ Հայրապետյանի տնամերձում
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	ամ կողմում	Տ	Զոլաքար տանող ճանապարհին, գյուղի արոտատեղեր տանող ճանապարհի ձախ կողմում
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	9-17-րդ դդ.	8 կմ հվ	Տ	«Սաքոյի վար» տեղամասում
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՊՈՂՈՍ - ՊԵՏՐՈՍ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ
	7.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ներսում, ամ պատի մոտ, ընկած, եզրերը` ջարդոտված
	7.2.			խաչքար	1472 թ.		Հ	ագուցված ձախակողմյան ավանդատան առաստաղին, թվակիր
	7.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված ավանդատան մուտքից վեր, հորիզոնական դիրքով
	7.4.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
	7.5.			խաչքար` Ստեփանոսի	1512 թ.		Հ	ագուցված խորանում, ստորին մասը չի պահպանվել
	7.6.			խաչքար` Մատթեոս քահանայի	1512 թ.		Հ	ագուցված խորանում
	7.7.			խաչքար` Շահի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ
	7.8.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված հս պատին, մկրտության ավազանում, քիվը կոտրված
	7.9.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, մկրտության ավազանում, արձանագիր
	7.10.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
	7.11.			տապանաքար` Տիրունի	16-րդ դ.		Տ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ
	7.12.			տապանաքար	1678 թ.		Տ	եկեղեցու հս պատի շարվածքում, արձանագիր
	7.13.			տապանաքար	1692 թ.		Տ	տեղադրված է որպես մուտքի բարավոր, արձանագիր
	7.14.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը, 1982-1983 թթ. տարածքում կատարվել են խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ
		7.14.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ցածր պատվանդանին
		7.14.2.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում, ամրացված գետնին
		7.14.3.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.4.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.14.5.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, եզրերը` ջարդոտված
		7.14.6.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում, ամրացված գետնին
		7.14.7.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին, վերնամասը` կոտրված
		7.14.8.		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.9.		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.10.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.14.11.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.12.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.13.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս, ցածր պատվանդանին
		7.14.14.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.14.15.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս-աե, կանգնեցված գետնին
		7.14.16.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հս կողմում, 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
		7.14.17.		խաչքար` Վարդանի և զավակների	1426 թ.		Հ	հվ-աե կողմում, կանգնեցված գետնին, երկթեք վերնամասով
		7.14.18.		խաչքար` Սուքիասի	1451 թ.		Հ	եկեղեցուց հվ, պատվանդանին
		7.14.19.		խաչքար` Շահնադարի, Խոշնադարի	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հվ, պատվանդանին
		7.14.20.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հվ, պատվանդանին, քիվի աջ անկյունը` կոտրված
		7.14.21.		խաչքար` Զոհրապի	1545 թ.		Հ	եկեղեցուց հվ, ցածր պատվանդանին
		7.14.22.		խաչքար	1551 թ.		Հ	հս կողմում, կանգնեցված գետնին պատվիրատու՝ Ստեփանոս
		7.14.23.		խաչքար` Ըսկանդարի	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ, կանգնեցված գետնին
		7.14.24.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.14.25.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հվ, կանգնեցված գետնին
		7.14.26.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հս կողմում, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		7.14.27.		տապանաքար	1481 թ.		Տ	եկեղեցուց 35 մ հվ, արձանագիր
		7.14.28.		տապանաքար	1551 թ.		Տ	հս-ամ կողմում, արձանագիր
		7.14.29.		տապանաքար` Թադոսի	1551 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հս
		7.14.30.		տապանաքար` Միրզի	1551 թ.		Տ	եկեղեցուց 35 մ հվ
		7.14.31.		տապանաքար` Մեսրոպի	1551 թ.		Տ	եկեղեցուց ամ
		7.14.32.		տապանաքար` Լավանդի	1551 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հս-ամ
		7.14.33.		տապանաքար	1552 թ.		Տ	հվ-ամ եզրին, արձանագիր
		7.14.34.		տապանաքար` Անդրիասի	16-րդ դ.		Տ	հս կողմում
		7.14.35.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	հվ կողմում, արձանագիր
		7.14.36.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ աե, խիստ մամռապատ
		7.14.37.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 35 մ աե
		7.14.38.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 20 մ հվ, տեղահանված
		7.14.39.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 20 մ հվ
		7.14.40.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 60 մ հս-ամ
		7.14.41.		տապանաքար	1603 թ.		Տ	հս-ամ կողմում
		7.14.42.		տապանաքար	1605 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, արձանագիր, պատվիրատու՝ Դովլադ խանում
		7.14.43.		տապանաքար` Պալասանի	1625 թ.		Տ	եկեղեցուց 50 մ հս-ամ
		7.14.44.		տապանաքար Մխիթարի	1651 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		7.14.45.		տապանաքար` Թազմամի	1651 թ.		Տ	եկեղեցուց 12 մ հվ-աե
		7.14.46.		տապանաքար	1651 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-ամ, արձանագիր
		7.14.47.		տապանաքար Կիրակոսի	1652 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ ամ
		7.14.48.		տապանաքար` Ասիմի	1654 թ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ ամ
		7.14.49.		տապանաքար Ամիրպեկի	1657 թ.		Տ	եկեղեցուց 35 մ հվ
		7.14.50.		տապանաքար	1671 թ.		Տ	հվ-աե եզրին, արձանագիր
		7.14.51.		տապանաքար` Մկրտչի	1672 թ.		Տ	եկեղեցուց 20 մ հս
		7.14.52.		տապանաքար	1673 թ.		Տ	հվ-աե եզրին, արձանագիր
		7.14.53.		տապանաքար	1681 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ ամ, արձանագիր
		7.14.54.		տապանաքար	1685 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-ամ, արձանագիր
		7.14.55.		տապանաքար` Նանի	1688 թ.		Տ	ամ եզրին
		7.14.56.		տապանաքար` Բայասի	1691 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		7.14.57.		տապանաքար` Գրիգորի	1692 թ.		Տ	հս կողմում
		7.14.58.		տապանաքար	1693 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-ամ, արձանագիր
		7.14.59.		տապանաքար` Սիմոնի	1694 թ.		Տ	եկեղեցուց 9 մ աե
		7.14.60.		տապանաքար` Ղազարի	1698 թ.		Տ	եկեղեցուց 20 մ հս
		7.14.61.		տապանաքար Մխիթարի	1698 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		7.14.62.		տապանաքար` Մարանի	1699 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ
		7.14.63.		տապանաքար` Գոհարի	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-ամ
		7.14.64.		տապանաքար` Արութինի	1700 թ.		Տ	հս-աե հատվածում
		7.14.65.		տապանաքար` Աղայպալի	1704 թ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ ամ
		7.14.66.		տապանաքար` Գուլջահանի	1711 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		7.14.67.		տապանաքար` Սարգսի	1711 թ.		Տ	հս կողմում
		7.14.68.		տապանաքար` Դավիթ վարդապետի	1873 թ.		Տ	հս կողմում
		7.14.69.		տապանաքար	1886 թ.		Տ	հս-ամ կողմում, արձանագիր
8.				խաչքար	9-րդ դ.	15 կմ հվ	Հ	ագուցված սրբատեղիի աե պատին, ներքուստ
9.				խաչքար,«ԹԱԹՈՅԻ»	9-10-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	գյուղի դպրոցի սպորտհրապարակում, կանգնեցված գետնին
10.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	«Հոխեի խաչ» սրբատեղիի մոտ
11.				խաչքար	10-րդ դ.	ամ մասում	Հ	«Հոխեի խաչ» սրբատեղիի մոտ
12.				խաչքար	10-րդ դ.	ամ մասում	Հ	«Հոխեի խաչ» սրբատեղիի մոտ
13.				խաչքար` ՄԽԻԹԱՐԻ («ՀՈԽԵԻ ԽԱՉ», ««ԾԱԿ ՔԱՐ»»)	1273 թ.	ամ մասում	Հ	Հոխե Օհանյանի տնամերձ հողամասում, կանգնեցված բարձրադիր տեղում
14.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Յուրա Ալեքսանյանի տնամերձ հողամասում, կանգնեցված գետնին
15.				խաչքար	16-րդ դ.	գ. մ.	Հ	Էդիկ Մկոյանի տնամերձ հողամասում, կանգնեցված գետնին
16.				ՁԻԹՀԱՆ	17-19-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	«Ձորի թաղ»-ում, Գվիդոն Սարոյանի տնամերձում
17.				ՁԻԹՀԱՆ	19-20-րդ դդ.	կնտ	Տ
18.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՀՌԻՓՍԻՄԵ («ԱՆՏՈՅԻ ՄԱՏՈՒՌ»)	16-17-րդ դդ., վրկնգ.՝	1958 թ. ամ մասում	Տ	ամ եզրին, գետի աջ ափին, բլրի վրա
	18.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	դրված գլխիվայր, ստորին մասը չի պահպանվել
	18.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	դրված գլխիվայր, վերնամասը` չի պահպանվել
	18.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	մատուռի ներսում
	18.4.			խաչքար Տիրոսի	1291 թ.		Հ	կանգնեցված ժայռաբեկորին

 

4.14. Ավազան գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԽԱՉԻ ՏԱԿ»	16-18-րդ դդ.	աե մասում	Տ	թեք սարալանջին
	1.1.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հենած  ժայռաբեկորին

 

4.15. Արեգունի գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				խաչքար	17-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջյան կենտրոնական ճանապարհի եզրին
2.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ` ՄԱԿԱՐԻՈՍԻ («ՍԱՏԱՆԻ ԽԱՉ»)	1551 թ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջյան կենտրոնական ճանապարհի եզրին

 

 

4.16. Արծվանիստ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԲՐՈՒՏԻ ԲԵՐԴ»	մթա 1 հզմ	4 կմ աե	Հ
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 1 հզմ		Հ
2.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՇԱՊՈՒՀԻ ՀԵՐ» («ՀԵՐԻ ԳԼՈՒԽ»)	մթա 3-րդ դ. - մթ 17-րդ դ.	8 կմ հվ	Հ
	2.1.			եկեղեցի	10-13-րդ դդ.		Հ	բնակատեղիի կնտ-ում, կիսաքանդ
		2.1.1		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ներսում
	2.2.			քարայր-կացարան	մթա 2-1 հզմ		Հ	բնակատեղիի աե մասում
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	հվ եզրին	Տ	գործող գերեզմանոցի հս հատվածում
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՆՄԵՌ» («ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՁՈՐ», «ՎԱՆՔԻ ՁՈՐ»)	9-18-րդ դդ.	2 կմ հվ	Տ	Վանքագետի աջ և ձախ ափին
	4.1.			եկեղեցի ս. Աստվածածին			Տ	գյուղատեղիի հս մասում  վրկնգ.՝ 2000 թ.
		4.1.1		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ամ պատի մոտ, արտաքուստ
		4.1.2		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հենած ամ պատին, մուտքից աջ, արձանագիր
		4.1.3		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
		4.1.4		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
		4.1.5		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	մուտքից ձախ, 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
		4.1.6		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված մուտքից աջ, արտաքուստ
		4.1.7		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
		4.1.8		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցու մուտքի դիմաց
	4.2.			գերեզմանոց	9-16-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հվ-ամ
	4.3.			գերեզմանոց	12-18-րդ դդ.		Տ	Վանքագետի ձախ ափին, եկեղեցու հանդիպակաց սարալանջին
		4.3.1		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 150 մ հվ-աե, պատվանդանին, արձանագիր
		4.3.2		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, ընկած գետնին
		4.3.3		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հվ-աե կողմում, ընկած գետնին, կոտրատված
		4.3.4		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ամ եզրին, մեծ մասամբ խրված հողի մեջ
		4.3.5		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ամ եզրին, խրված հողի մեջ
		4.3.6		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ստորին մասով խրված հողի մեջ
		4.3.7		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		4.3.8		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	բեկոր, ստորին մասը չի պահպանվել արձանագիր
		4.3.9		խաչքար` Արիստակեսի, Փաշի	1552 թ.		Հ	աե կողմում, ընկած գետնին, վերին ձախ եզրը կոտրված
		4.3.10		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ամ եզրին, ընկած գետնին, արձանագիր
		4.3.11		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ
		4.3.12.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կնտում
		4.3.13.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-ամ կողմում
		4.3.14.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	կնտ.-ում, տեղահանված
		4.3.15.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	աե կողմում
		4.3.16.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	հվ կողմում
		4.3.17.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	ամ կողմում
		4.3.18.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	հվ կողմում
		4.3.19.		տապանաքար` Սփճանի	1702 թ.		Տ	հս-ամ կողմում
5.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԶՈՒՅԳԱՂԲՅՈՒՐ»	9-15-րդ դդ.	10 կմ հվ	Հ
	5.1.			եկեղեցի	12-13-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի հս մասում, կիսավեր
	5.2.			գավիթ	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսավեր
	5.3.			գերեզմանոց	9-10-րդ դդ.		Հ	աե մասում
		5.3.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, ստորին` մասը կոտրված
	5.4.			գերեզմանոց	9-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու շուրջը
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀՈՍՊԱԿ»	9-20-րդ դդ., 1949 թ.	8 կմ հվ	Հ	Վերին Ալուչալու
	6.1.			եկեղեցի	10-րդ դ.		Հ	կիսավեր
	6.2.			մատուռ	վրնրգ.՝ 19-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի հս կողմում
	6.3.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի ամ կողմում
		6.3.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի ամ մասում
		6.3.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կնտ.-ում, ընկած գետնին
		6.3.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հվ եզրին, կանգնեցված գետնին
		6.3.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	թևավոր, բեկոր
				խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված թեքված վիճակով, արձանագիր
		6.3.5		խաչքար` Մելիքջանի	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.3.6		խաչքար` Խանածատի	1526 թ.		Հ	կողք-կողքի կանգնած 2 խաչքարերից ձախակողմյանը
		6.3.7		խաչքար` Միրզայի	1537 թ.		Հ	ամ եզրին, կանգնեցված գետնին
		6.3.8		խաչքար` Պուտախի	1553 թ.		Հ	կողք-կողքի կանգնած 2 խաչքարերից աջակողմյանը
		6.3.9		խաչքար	1559 թ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, արձանագիր, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		6.3.10.		խաչքար` Գուլումի	1573 թ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		6.3.11.		տապանաքար` Ուլուխոճի	1457 թ.		Տ
		6.3.12.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	կնտ.-ում, արձանագիր
		6.3.13.		տապանաքար` Դավթի, Ակոբի	15-16-րդ դդ.		Տ
		6.3.14.		տապանաքար` Թոսի	1551 թ.			երկաստիճան պատվանդանին
		6.3.15.		տապանաքար` Թումի	1553 թ.		Տ	ստորին մասը գետնաթաղ
		6.3.16.		տապանաքար` Եղիկի	16-րդ դ.		Տ	տեղահանված
		6.3.17.		տապանաքար` Անիանի, Խամուրի, Հուռումսիմի	16-17-րդ դդ.		Տ	աե եզրին, միաստիճան պատվանդանին
		6.3.18.		տապանաքար` Նիազի	1673 թ.		Տ
		6.3.19.		տապանաքար` Ճանի	1692 թ.		Տ
		6.3.20.		տապանաքար` Պադալի	1713 թ.		Տ
	6.4.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հվ եզրին, բեկոր
	6.5.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հվ եզրին, բեկոր, վերնամասը` չի պահպանվել
	6.6.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ
	6.7.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կնտ.-ում
	6.8.			տապանաքար` Հախնազարի	1550 թ.		Տ	կնտ.-ում
	6.9.			տապանաքար` Զենալի	1692 թ.		Տ	կնտ.-ում
7.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՎԵՐԻՆ ԿԹԱՆՈՑ» («ՎԱՆՔԻ ԽԱՐԱԲԱ»)	9-17-րդ դդ.	2,5 կմ հվ-աե	Հ	Վանքագետի աջափնյա բարձրունքին
	7.1.			եկեղեցի ս. Հռիփսիմե	9-10-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի կնտ.-ում
	7.2.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու շուրջը
		7.2.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը, խիստ հողմնահարված
		7.2.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, խրված հողի մեջ, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից ձախից 4-րդը
		7.2.3		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		7.2.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, կիսով խրված հողի մեջ
		7.2.5		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		7.2.6		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
		7.2.7		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կիսով խրված հողի մեջ
		7.2.8		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, ընկած գետնին
		7.2.9		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 2-րդը
		7.2.10.		խաչքար	14-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 3-րդը
		7.2.11.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, խրված հողի մեջ
		7.2.12.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, մեծամասամբ խրված հողի մեջ
		7.2.13.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, ընկած գետնին
		7.2.14.		խաչքար	1472 թ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ, թվակիր
		7.2.15.		խաչքար` Նարինի և այլոց	1491 թ.		Հ	աե կողմում, կիսով խրված հողի մեջ, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.2.16.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, կիսով խրված հողի մեջ
		7.2.17.		խաչքար` Խուբնազի, Վարդանշի և Առաքելշի	1508 թ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.2.18.		խաչքար` Հովհաննեսի	1514 թ.		Հ	հս-աե մասում, խրված հողի մեջ
		7.2.19.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ամ ճակատից հս, կանգնեցված գետնին
		7.2.20.		տապանաքար	15-րդ դ.		Տ	հս-ամ կողմում
		7.2.21.		տապանաքար` Իլխանի	15-16-րդ դդ.		Տ	ամ կողմում
		7.2.22.		տապանաքար` Ազիզբեկի	15-16-րդ դդ.		Տ	ամ կողմում
		7.2.23.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	աե կողմում
		7.2.24.		տապանաքար` Մարտիրոսի	1619 թ.		Տ	ամ կողմում
		7.2.25.		տապանաքար` Հաճուբիի	1659 թ.		Տ	հվ-աե կողմում, թեքված դիրքով, խիստ հողմնահարված
	7.3.			գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.		Հ	ս. Հռիփսիմե եկեղեցուց 0,5 կմ հս-աե
		7.3.1		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		7.3.2		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերին ձախ եզրը` կոտրված
		7.3.3		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		7.3.4		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկթեք վերնամասով
		7.3.5		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, խիստ հողմնահարված
		7.3.6		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.3.7		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, խիստ մամռապատ
		7.3.8		խաչքար` Պետինի	1251 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		7.3.9		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկատված
	7.4.			գերեզմանոց` «Վանքի գերեզմանատուն»	13-17-րդ դդ.		Հ	ս. Հռիփսիմեից 800 մ հս
		7.4.1		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եռատված պատվիրատու՝ Ջեգուտ
		7.4.2		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, թեքությամբ
		7.4.3		խաչքար Թաթոսի	1551 թ.		Հ	հս-աե կողմում, կանգնեցված գետնին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		7.4.4		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	հս-աե կողմում, կանգնեցված գետնին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը պատվիրատու՝ Թիրվանե
		7.4.5		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում, ընկած գետնին
		7.4.6		տապանաքար	1521 թ.		Տ	արձանագիր
		7.4.7		տապանաքար` Տրդատի	1674 թ.		Տ
		7.4.8		տապանաքար` Պետրոսի	1708 թ.		Տ
	7.5.			գերեզմանոց «Խրբի դոշ»	9-17-րդ դդ.		Տ	ս. Հռիփսիմե եկեղեցուց հվ
		7.5.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		7.5.2		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
	7.6.			ջրաղացների համակարգ	15-19-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հվ մասում, տարածքում պահպանվում են 10 ջրաղացներ
8.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2 հզմ	3 կմ հվ-աե	Հ	սկսվոմ է «Վերին կթանոց» գյուղատեղիի հվ մասից
9.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	3 կմ աե	Հ	Արծվանիստ-Կարճաղբյուր սահմանագծին, «Ավլըխու դար» վայրում
10.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	3,5 կմ հվ	Հ	«Երկու ջրի արանք» տեղամասում, Օրգլու տանող դաշտամիջյան ճանապարհի 2 կողմերում
11.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1893 թ.	գ. մ.	Տ
	11.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	բեմին, արձանագիր
12.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	4-5 կմ ամ	Հ	«Կալդրումի դոշ» վայրում, խրված հողի մեջ
13.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	2 կմ հվ	Հ	արտերի մեջ, կանգնեցված գետնին
14.				ՁԻԹՀԱՆ	19-րդ դ.	հվ-աե մասում	Տ	Վաղարշակ Մարկոսյանի տնամերձում
15.				ՄԱՏՈՒՌ «ԲՐՍԵՅ ՍՈՒՐԲ»	19-20-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	ճանապարհի եզրին
16.				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՎԱՆԵՎԱՆՔ	10-14-րդ դդ.	հվ մասում	Հ
	16.1.			եկեղեցի ս. Գրիգոր Լուսավորիչ	903 թ.		Հ	պատվիրատու՝ Շապուհ Բագրատունի և Մարիամ իշխանուհի
	16.2.			եկեղեցի	10-րդ դ.		Հ	սրահավոր եկեղեցի
	16.3.			գավիթ	11-րդ դ.		Հ
	16.4.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Հ	համալիրի շուրջը` ավերված
	16.5.			գերեզմանոց	9-13-րդ դդ.		Հ	համալիրից աե, «Կալեր» տեղանքում
		16.5.1.		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
		16.5.2.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերնամասը`` կոտրված
		16.5.3.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված պատվանդանին, արձանագիր

 

 

4.17. Արծվաշեն գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 2-1 հզմ	հվ-ամ մասում	Հ	«Մեծ սար»-ի գագաթին
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-10-րդ դդ.	1 կմ հվ-ամ	Տ	«Խաչի դուզ» տեղանքում
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.2.			խաչքար` Գորգ երեցի	9-10-րդ դդ.		Հ
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	աե մասում	Տ	գործող գերեզմանոցի տարածքում, վրկնգ.՝ 1980-1981 թթ., տեղացիների կողմից
	3.1.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Տ	գործող գերեզմանոցի ամ կողմում
		3.1.1		խաչքար` Սարգիս քահանայի	12-13-րդ դդ.		Հ
		3.1.2		տապանաքար	1583 թ.		Տ
		3.1.3		տապանաքար` Շնհայորի	16-17-րդ դդ.		Տ
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՄԻՆԱՍ	1872 թ.	գ. մ.	Տ	վրկնգ.՝ 1985 թ., տեղացիների կողմից
	4.1.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	բեմին, արձանագիր
	4.2.			խաչքար` Ակոբի	15-16-րդ դդ.		Հ	աե պատի մոտ, արտաքուստ
	4.3.			խաչքար	1607 թ.		Հ	հվ մուտքի մոտ, երկատված, վերնամասը` չի պահպանվել
	4.4.			խաչքար	1608 թ.		Հ	ագուցված մուտքից հս, երկատված, ստորին մասը չի պահպանվել

 

4.18. Արտանիշ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 1 հզմ-18-րդ դդ.	5 կմ հվ-ամ	Հ	Արտանիշ թերակղզում, բարձունքին
	1.1.			գյուղատեղի	17-18-րդ դդ.		Տ
	1.2.			գերեզմանոց	16-18-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հս-ամ կողմում
	1.3.			եկեղեցի	17-րդ դ.		Տ	ամրոցի հս մասում, կիսավեր
2.				ԱՄՐՈՑ «ԱՐՏԱՆԻՇ»	մթա 2-1 հզմ, 16-18-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	գյուղի եզրին, բլրի հվ ստորոտին
	2.1.			գերեզմանոց	16-18-րդ դդ.		Տ
		2.1.1		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.1.2		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.1.3		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.1.4		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		2.1.5		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	թեքված
		2.1.6		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		2.1.7		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եզրերը` քայքայված
		2.1.8		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.1.9		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	թեքված
		2.1.10.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.1.11.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
3.				ԱՄՐՈՑ «ԴԱՇՏ-ԼԵՌ»	մթա 1 հզմ	5 կմ հվ	Հ
4.				ԱՇՏԱՐԱԿ	մթա 2-1 հզմ	ամ մասում	Հ	«Արտանիշ» ամրոցից 0,5 կմ հս
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-17-րդ դդ.	հվ մասում	Տ	գյուղի եզրին, գյուղ մտնող ճանապարհից աջ
	5.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ
	5.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
	5.3.			խաչքար	1210 թ.		Հ
	5.4.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
6.				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	մթա 2-1 հզմ	1 կմ հվ-ամ	Հ	Շորժա-Արտանիշ խճուղուց աջ
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ	17-րդ դ.	1 կմ հվ-աե	Տ	բլրի վրա, կիսավեր
	7.1.			խաչքար	1216 թ.		Հ	ընկած գետնին, երկատված
	7.2.			խաչքար	14-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
8				ԽԱՉՔԱՐ	10-11 դդ.	գյուղի մեջ	Հ	փոքր
9				ԽԱՉՔԱՐ	13-14 դդ.	գյուղի մեջ	Հ	մեծ

(4.18-րդ կետը լրաց. 12.04.07 N 456-Ն)

 

4.19. Արփունք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-րդ դ.	գ. մ.	Տ
2.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	16-17-րդ դդ.	գ. մ.	Տ

 

4.20. Բերդկունք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ  «ՍՊԻՏԱԿ ԲԵՐԴ» («ԲԵՐԴԿՈՒՆՔ», «ԱՂԿԱԼԱ», «ԻՇԽԱՆԱՑ ԲԵՐԴ»)	մթա 2-1 հզմ, 10-րդ դ.	հս-աե մասում	Հ
2.				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	մթա 2 հզմ	գ. մ.	Հ	գործող գերեզմանոցի տարածքում
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ	11-12-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Երևան-Գավառ ճանապարհի աջ կողմում, կիսավեր
	3.1.			գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		3.1.1		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
4.				խաչքար	12-րդ դ.	հս-աե մասում	Հ	«Սպիտակ բերդ» ամրոց տանող ճանապարհին, Գավառ տանող ճանապարհի ձախ կողմում
5.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	«Սպիտակ բերդ» ամրոց տանող ճանապարհին, Գավառ տանող ճանապարհի ձախ կողմում

 

4.21. Գանձակ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԽԱՉԵՐ»	9-20-րդ դդ.	հս-աե մասում	Տ	գյուղի հս-աե եզրին
	1.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	1.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	տեղափոխված Վոլոդյա Հակոբյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղի
	1.3.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	տեղափոխված  Վոլոդյա Հակոբյանի տնամերձում գտնվող սրբատեղի
	1.4.			խաչքար	1513 թ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
	1.5.			խաչքար Ղազարի, Աննի, Խաչատուրի	1531 թ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 4 խաչքարերից աջից 2-րդը
	1.6.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը
	1.7.			խաչքար Սարգսի	16-րդ դ.		Հ	իրար կողք կանգնեցված 4 խաչքարերից աջից 2-րդը
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	4-5-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	վրկնգ՝ 16-րդ դ., Վարդա տիկնոջ կողմից
	2.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խորանում, գլխիվայր
	2.2.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու աե պատի շարվածքում
	2.3.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հվ, Գավառից եկող ճանապարհի եզրին
		2.3.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած հվ պատին, արտաքուստ
		2.3.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ
		2.3.3		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ամրացված գետնին՝ թեք դիրքով
		2.3.4		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ
		2.3.5		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ամրացված գետնին
		2.3.6		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	քանդակված ժայռաբեկորին
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	9-րդ դ.	գ. մ.	Հ
	3.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, գլխիվայր
	3.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ներսում, որմնասյան մոտ, վերնամասը` կոտրված
	3.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հս ավանդատանը
	3.4.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, գլխիվայր, քիվը՝ կոտրված
	3.5.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին
	3.6.			խաչքար` Ակոբջանի	1571 թ.		Հ	բեմի ճակատին, երկատված
	3.7.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին, արձանագիր
	3.8.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, վերնամասը`՝ տաշված
	3.9.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, քիվը՝ ջարդոտված
	3.10.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հս ավանդատանը
	3.11.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ
		3.11.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	լքված շինության մեջ
		3.11.2.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, օգտագործվել է որպես տապանաքար
		3.11.3.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած եկեղեցու ամ պատին, գլխիվայր
		3.11.4.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		3.11.5.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		3.11.6.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		3.11.7.		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ստորին աջ մասը կոտրված, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		3.11.8.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	բակում, պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		3.11.9.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ագուցված քարե ցանկապատին
				խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված հողի մեջ
		3.11.10.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	բակում, երկատված, պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		3.11.11.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		3.11.12.		խաչքար	1545 թ.		Հ	եկեղեցու ամ մուտքի մոտ, դրված է որպես տապանաքար
		3.11.13.		խաչքար` Մելքումի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված հողի մեջ, ստորին մասը կոտրված կազմող՝ Ուսեպ
		3.11.14.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, ստորին աջ անկյունը` ջարդված
		3.11.15.		խաչքար` Խաչատուրի	17-րդ դ.		Հ	զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		3.11.16.		տապանաքար` Նիկողոսի, Թումայի, Ավանեսի	1600 թ.		Հ	կազմող՝ Քիրամ
		3.11.17.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ

 

4.22. Գեղամաբակ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	17-18-րդ դդ.	0,5 կմ հս-աե	Տ	«Չաիր» կոչվող վայրում
2.				խաչքար	13-րդ դ.	գ. մ.	Հ	Կարեն Դանիելյանի տան մոտ
3.				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	17-18-րդ դդ.	աե մասում	Տ	աե եզրին

 

4.23. Գեղամասար գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 1 հզմ- վաղ մջնդ, 15-16-րդ դդ.	հս մասում	Հ	բլրի գագաթին
	1.1.			գերեզմանոց	15-16-րդ դդ.		Տ	ամրոցը զբաղեցնող բլրի հվ-աե ստորոտին
		1.1.1		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ամ եզրին, 1970-ական թթ. ծառայել է որպես աղբյուր
		1.1.2		խաչքար	1501 թ.		Հ	ընկած գետնին, պատվիրատու՝ Սարգիս
		1.1.3		խաչքար	1509 թ.		Հ	ընկած գետնին, պատվիրատու՝ Թավաքան
		1.1.4		խաչքար	1559 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, կազմող՝ Սարգիս
		1.1.5		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		1.1.6		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, կոտրված պատվիրատու՝ Վարդան
	1.2.			եկեղեցի	15-16-րդ դդ.		Տ	գերեզմանոցի ամ եզրին, կիսավեր
2.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Սարգիս Սարգսյանի տնամերձում
3.				ՄԱՏՈՒՌ	17-18-րդ դդ.	4 կմ հվ-ամ	Տ
	3.1.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	մուտքից աջ, կանգնեցված գետնին

 

4.24. Գեղամավան գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-20-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	գործող գերեզմանոցի հս թեք սարլանջին
	1.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.3.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված ժայռաբեկորին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված
	1.5.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.6.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, գլխիվայր
	1.7.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.8.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եզրագոտին վնասված
	1.9.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եզրագոտին վնասված
	1.10.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, խիստ հողմնահարված
	1.11.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եռատված
	1.12.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, պահպանվել է միայն վերին 1)3-ը
	1.13.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին, 2 խաչքարերից աջակողմյանը
	1.14.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.15.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պատվանդանին, 2 խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.16.			տապանաքար` Ուանի	17-րդ դ.		Տ
	1.17.			տապանաքար` Գասպարի	17-րդ դ.		Տ
	1.18.			տապանաքար` Մխիթարի	17-րդ դ.		Տ
	1.19.			տապանաքար` Մարտիրոս վարդապետի	1666 թ.		Տ
	1.20.			տապանաքար` Աղասալի	1666 թ.		Տ
	1.21.			տապանաքար` Վարդանի	1674 թ.		Տ
	1.22.			տապանաքար` Կիրակոսի	1674 թ.		Տ
	1.23.			տապանաքար` Ավագի	1692 թ.		Տ
	1.24.			տապանաքար` Վարդանի	1693 թ.		Տ
	1.25.			տապանաքար` Գրիգորի	1697 թ.		Տ
	1.26.			տապանաքար` Ակոբի	1703 թ.		Տ
	1.27.			տապանաքար` Առաքելի	1704 թ.		Տ
	1.28.			տապանաքար` Մարոթի	1706 թ.		Տ
	1.29.			տապանաքար` Գրիգորի	1711 թ.		Տ
	1.30.			տապանաքար` Սոլթանի	1724 թ.		Տ
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ	9-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Պարգև Վարդանյանի տան մոտ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, եռատված
	2.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, եզրերը` ջարդոտված
	2.3.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորին
	2.4.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորին
	2.5.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորին
	2.6.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորին
	2.7.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	2.8.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	2.9.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկատված
	2.10.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	2.11.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, երկատված
	2.12.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, երկատված, աջակողմյան  վերին և ստորին հատվածները չեն պահպանվել
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ  Ս.  ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	19-րդ դ., 1906թ.	գ. մ.	Տ	1906 թ.՝ եկեղեցուն հվ-ից կցվել է նախասրահ
	3.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 3-րդը, երկատված
	3.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանի հվ խորշում
	3.3.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած հս պատին ներքուստ
	3.4.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 1-ինը
	3.5.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, աջից 1-ինը
	3.6.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հվ պատին, ներքուստ
	3.7.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 4-րդը
	3.8.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին, ներքուստ
	3.9.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հենած ամ պատին, արտաքուստ
	3.10.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին
	3.11.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին, ներքուստ
	3.12.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, ներքուստ
	3.13.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
	3.14.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից հվ
	3.15.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	հվ պատի մոտ
	3.16.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում, հորիզոնական դիրքով
	3.17.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ
	3.18.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ներսում
	3.19.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ
	3.20.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին
	3.21.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
	3.22.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հս պատին
	3.23.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, բեկոր
	3.24.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, ներքուստ
	3.25.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի աե   մուտքի մոտ, հենած քարաբեկորի
	3.26.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքի մոտ
	3.27.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, ներքուստ
	3.28.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, ներքուստ
	3.29.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին
	3.30.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ, գլխիվայր
	3.31.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս ավանդատան ամ պատին
	3.32.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	3.33.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին
	3.34.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խորանում, ստորին մասը չի պահպանվել
	3.35.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի ամ պատին, արտաքուստ, հորիզոնական դիրքով
	3.36.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	աե պատի մոտ, քարակույտի մեջ
	3.37.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ
	3.38.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված հս պատին
	3.39.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 2-րդը
	3.40.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, աջից 2-րդը
	3.41.			խաչքար	15-16-րդ դդ.			ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի աե պատին, ներքուստ
	3.42.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հվ պատին, արտաքուստ
	3.43.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ, բեկոր
	3.44.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին, մկրտարանի խորշում
	3.45.			տապանաքար	17-րդ դ.		Տ	ագուցված հս պատին, արտաքուստ, արձանագիր
	3.46.			տապանաքար` Խանաղի	17-րդ դ.		Տ	ագուցված աե պատին, արտաքուստ
4.				խաչքար	10-րդ դ.	հս մասում	Հ	«Շամենց խաչեր» վայրում
5.				խաչքար	10-րդ դ.	հս մասում	Հ	«Շամենց խաչեր» վայրում
6.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	հս մասում	Հ	«Շամենց խաչեր» վայրում
7.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	հս մասում	Հ	«Շամենց խաչեր» վայրում
8.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	հս մասում	Հ	«Շամենց խաչեր» վայրում
9.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	պահեստի մոտ
10.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	պահեստի մոտ
11.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	պահեստի մոտ
12.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ  ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ		հվ-աե մասում	Տ	բարձունքին
13.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	14-15-րդ դդ.	հս-ամ մասում	Տ	գյուղի հս-ամ եզրին, ջրանցքի ձախ ափին, բլրի վրա վրկնգ.՝ 1980-1981 թթ., տեղացիների կողմից
	13.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	բեմին
	13.2.			գերեզմանոց	14-15-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը
		13.2.1.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
14.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԽԱՉ	12-13-րդ դդ.	հս մասում	Տ	Վերա Սաղաթելյանի տան մոտ
	14.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	14.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին, վերնամասը` չի պահպանվել
	14.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	14.4.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	բեմին, եզրերը` վնասված
	14.5.			գերեզմանոց	9-15-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը
		14.5.1.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
		14.5.2.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		14.5.3.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
		14.5.4.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եզրերը` ջարդոտված
		14.5.5.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		14.5.6.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
15.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	ս. Հովհաննես եկեղեցուց հվ-ամ
	15.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	15.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	15.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	15.4.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը
		15.4.1.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
		15.4.2.		խաչքար	10-11-րդ դդ.			ընկած գետնին
		15.4.3.		խաչքար	1558 թ.		Հ	կանգնեցված գետին, թվակիր
		15.4.4.		տապանաքար` Առաքելի	1551 թ.		Տ

 

4.25. Գեղարքունիք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄԱՆՈՒՉԱՐԻ ԳՅՈԼ»	16-17-րդ դդ.	1,5 կմ աե	Տ	ջրամբարի ափին
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՉՈՐ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ»	14-17-րդ դդ.	7 կմ հս-աե	Տ	Գավառ-Մարտունի խճուղուց ձախ, Սևանա լճի ափին
	2.1.			մատուռ ս. Գևորգ	15-16-րդ դդ.		Տ	գերեզմանոցի հվ եզրին վրկնգ.՝ 1970-ական թթ.
		2.1.1		խաչքար Միրզայի	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, վերին մասը չի պահպանվել
		2.1.2		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ամ պատին, ներքուստ
		2.1.3		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, ստորին մասը չի պահպանվել
		2.1.4		խաչքար	1537 թ.		Հ	բեմին
		2.1.5		խաչքար` Մարկոսի	17-րդ դ.		Հ	ամ պատին, ներքուստ
	2.2.			գերեզմանոց	14-18-րդ դդ.		Տ
		2.2.1		խաչքար	1523 թ.		Հ	մատուռից ամ, ամրացված գետնին
		2.2.2		խաչքար` Ուղուրի	1530 թ.		Հ	մատուռի հվ պատի մոտ, մուտքից ձախ
		2.2.3		խաչքար` Թաթեոսի	1535 թ.		Հ	մատուռից ամ, պատվանդանին
		2.2.4		խաչքար` Ամիր աղայի	1595 թ.		Հ	կազմող՝ Ովանէս (ենթադրաբար)
		2.2.5		խաչքար` Համազիզ աղայի	1595 թ.		Հ
		2.2.6		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ
		2.2.7		տապանաքար` Աղազարի	1546 թ.		Տ
		2.2.8		տապանաքար` Սարգիս աղայի	1551 թ.		Տ
3.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2 հզմ	1,5 կմ աե	Հ	ջրամբարի աե կողմում
4.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	5 կմ հս-աե	Հ	Գավառ-Մարտունի խճուղուց աջ, «Չոր ավերակներ» գյուղատեղիից 0,5 կմ հս, Սևանա լճի ափին
5.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	հվ-աե մասում	Հ	ս. Ստեփանոս մատուռից 1 կմ հս
6.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	16-17-րդ դդ.	աե մասում	Տ	աե եզրին վրկնգ.՝ 1866թ.
	6.1.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	աե պատի հս անկյան մոտ
	6.2.			խաչքար` Մարտոսի	15-16-րդ դդ.		Հ	ամ պատին, երկատված
	6.3.			խաչքար	1501 թ.		Հ	հս պատին
	6.4.			խաչքար` Գալատոկի, Խաթունի և այլոց	1536 թ.		Հ	ամ պատին, արտաքուստ
	6.5.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին, արձանագիր
	6.6.			գերեզմանոց	16-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		6.6.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ամ պատի մոտ
		6.6.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ մուտքից 2 մ ամ
		6.6.3		խաչքար` Խաչիկի	15-16-րդ դդ.		Հ	դրված է որպես տապանաքար
		6.6.4		խաչքար	1501 թ.		Հ	դիմային մակերեսը ներկած բրոնզով, դրված է որպես տապանաքար
		6.6.5		տապանաքար	18-րդ դ.		Տ
7.				խաչքար	9-րդ դ.	կնտ	Հ	փողոցի եզրին, բարձրադիր տեղում
8.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՍՏԵՓԱՆՈՍ	13-14-րդ դդ.,  վրկնգ.՝ 20-րդ դ.	հվ-աե մասում	Տ

 

4.26. Գեղաքար գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	15-17-րդ դդ.	աե մասում	Տ	գյուղապետարանի շենքի մոտ
	1.1.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ, արձանագիր
	1.2.			խաչքար` Իմիրի	1529 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, քիվի աջ անկյունը` կոտրված
	1.3.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ, արձանագիր
	1.4.			խաչքար` Սարգսի	16-17-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ, քիվի ձախ անկյունը` կոտրված
	1.5.			խաչքար` Ղաջարի	16-17-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ, քիվի աջ անկյունը` կոտրված
2.				խաչքար	11-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին, բեկոր, արձանագիր
3.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Էմմա Ծատուրյանի տնամերձի ցանկապատին, վերնամասը` չի պահպանվել, արձանագիր

 

4.27. Գեղհովիտ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԱԼԲԵՐԴ»	մթա 1 հզմ- մթ 9-րդ դ.	ամ մասում	Հ	գետի ձախ ափին
2.				ԱՄՐՈՑ «ՋՈՋ ԿՈՂ»	մթա 2-1 հզմ	հվ-աե մասում	Հ	գետի աջ ափին
	2.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-14-րդ դդ.	15 կմ հվ	Հ	«Կումբեզ» վայրում տարածքում պահպանվում են արաբատառ արձանագրու-թյամբ տապանաքարեր
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	12 կմ հվ	Տ	«Քարվանսարա» ամառային արոտատեղի  հվ եզրին
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գ. մ.	Տ
	5.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	5.2.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ցածր պատվանդանին, արձանագիր
	5.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պահպանվել է միայն վերնամասը`, արձանագիր
6.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	1835 թ.	գ. մ.	Տ	Պարույր Նալբանդյանի տնամերձում
7.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	9-17-րդ դդ.	9 կմ հվ-ամ	Տ	«Կազովնու հոլիկներ» վայրում
8.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲՈԶՈՅԻ ԽՐԲԵՔ»	9-17-րդ դդ.	3 կմ հվ-աե	Տ
	8.1.			եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Տ	հս մասում, ավերակ
	8.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ավերակներից հվ
9.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	15-16-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	վրկնգ՝  1873 թ.
	9.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	9.2.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հս ավանդատան պատին
	9.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
	9.4.			խաչքար	1531 թ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ, թվակիր
	9.5.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	9.6.			խաչքար	1501 թ.		Հ	ագուցված մկրտարանի խորշում, արձանագիր
	9.7.	.		տապանաքար Գրիգորի	1517 թ.		Տ	ագուցված հվ պատին, ներքուստ
	9.8.			տապանաքար Միրզաբեկի	16-րդ դ.		Տ	ագուցված ամ պատին, կրում է տարբեր ժամանակների 3 արձանագրություն
	9.9.			տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցու ներսում, արձանագիր
	9.10.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը 1984 թ. տարածքում կատարվել են բարեկարգման և խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ
		9.10.1.		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, ընկած գետնին
		9.10.2.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, ընկած գետնին, ստորին մասը կոտրված
		9.10.3.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 25 մ աե, ընկած գետնին
		9.10.4.		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	հվ-աե կողմում, ընկած գետնին
		9.10.5.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 25 մ հվ, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		9. 10.6.		խաչքար` Մաղաքի	1451 թ.		Հ	եկեղեցուց 7 մ հվ, կանգնեցված գետնին, վերնամասը` կոտրված
		9.10.7.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 20 մ հվ, կանգնեցված գետնին, երկատված
		9.10.8.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ հվ, կանգնեցված գետնին
		9.10.9.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ հվ-աե, կանգնեցված գետնին
		9.10.10.		խաչքար	1515 թ.		Հ	եկեղեցուց 25 մ հվ, կանգնեցված գետնին, թվակիր
		9.10.11.		խաչքար` Սուքիաս աղի	1517 թ.		Հ	եկեղեցու հվ մուտքի մոտ, կանգնեցված գետնին
		9.10.12.		խաչքար Եղիի և ծնողաց	1538 թ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ հվ, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը
		9.10.13.		խաչքար Շահսվարի	1565 թ.		Հ	եկեղեցուց 7 մ հվ
		9.10.14.		խաչքար Միրզի	1570 թ.		Հ	եկեղեցուց 5 մ հվ, կանգնեցված գետնին կազմող՝ Ակոբ (ենթադրաբար)
		9.10.15.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հս-ամ եզրին, կանգնեցված գետնին
		9.10.16.		խաչքար` Խասմելիքի	1652 թ.		Հ	եկեղեցուց 6 մ հվ, կանգնեցված գետնին
		9.10.17.		խաչքար` Զաքարի և Նաների	1665 թ.		Հ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե, պատվանդանին կազմող՝ Պալասան
		9.10.18.		տապանաքար` Կոսիայի	1467 թ.		Տ	եկեղեցուց 3 մ ամ
		9.10.19.		տապանաքար` Փանոսի	1482 թ.		Տ	հվ կողմում
		9.10.20.		տապանաքար` Մեհրաբի	15-16-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 7 մ հվ
		9.10.21.		տապանաքար` Սուքիաս աղի	1519 թ.		Տ	եկեղեցու հվ մուտքի մոտ
		9.10.22.		տապանաքար` Մուսեսի	1522 թ.		Տ	եկեղեցու հվ մուտքի մոտ
		9.10.23.		տապանաքար` Գրիգորի	1538 թ.		Տ	եկեղեցուց 3 մ հվ
		9.10.24.		տապանաքար` ջուղեցի Ատոմի	1554 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		9.10.25.		տապանաքար` Բարխուդարի	1563 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.26.		տապանաքար` Թոմասի	16-րդ դ.		Տ	հվ կողմում
		9.10.27.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	հվ-աե կողմում
		9.10.28.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 5 մ հվ-աե
		9.10.29.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.30.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	հս-ամ եզրին
		9.10.31.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու մուտքի առջև, արձանագիր
		9.10.32.		տապանաքար` Մարեանի	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 1 մ աե
		9.10.33.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	աե կողմում
		9.10.34.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 5 մ աե
		9.10.35.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հվ
		9.10.36.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հվ
		9.10.37.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հվ
		9.10.38.		տապանաքար` Սարգսի	1618 թ.		Տ	հս կողմում
		9.10.39.		տապանաքար	1649 թ.		Տ	եկեղեցուց 5 մ հվ
		9.10.40.		տապանաքար` Սիմեոնի, Հուրիխանի և Խանսուլթանի	1656 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե
		9.10.41.		տապանաքար` Շարբաթի	1656 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.42.		տապանաքար Շահնավորի	1660 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե
		9.10.43.		տապանաքար Սարուխանի և Ղարայխանի	1660 թ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ հվ
		9.10.4.		տապանաքար` Թամուրի	1661 թ.		Տ	եկեղեցուց 12 մ հվ-աե
		9.10.45.		տապանաքար` Ալեքսանի	1663 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.46.		տապանաքար` Խանում աղի	1663 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե
		9.10.47.		տապանաքար` Մոնթպաղի	1664 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե
		9.10.48.		տապանաքար` Ավանի	1673 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.49.		տապանաքար` Սարգսի	1678 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		9.10.50.		տապանաքար` Էլչիի	1681 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		9.10.51.		տապանաքար` Բալասանի	1681 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հվ-աե
		9.10.52.		տապանաքար` Ենգիբարի	1681 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ աե
		9.10.53.		տապանաքար` Տկարի	1683 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.54.		տապանաքար` Թիլխանի	1683 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.55.		տապանաքար	1683 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
		9.10.56.		տապանաքար` Խանումի	1686 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.57.		տապանաքար` Էվազի	1689 թ.		Տ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե
		9.10.58.		տապանաքար` Էլչիպեկի	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.59		տապանաքար` Եղիսաբեթի	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		9.10.60.		տապանաքար` Մելիքբեկի	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 5 մ հվ-աե
		9.10.61.		տապանաքար` Ղուկասի	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		9.10.62.		տապանաքար` Միրումի	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		9.10.63.		տապանաքար	1691 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ աե, արձանագիր
		9.10.64.		տապանաքար` Արզուի	1692 թ.		Տ	հվ եզրին
		9.10.65.		տապանաքար` Շահնազարի	1696 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ աե
		9.10.66.		տապանաքար` Զաքարայի	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.67.		տապանաքար` Նաների	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.68.		տապանաքար` Սանտուխտի	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ հվ-աե
		9.10.69.		տապանաքար` Հուրիխանի	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հվ-աե
		9.10.70.		տապանաքար` Մեհրաբի	17-րդ դ.		Տ	հվ կողմում
		9.10.71.		տապանաքար` Հուռումի	1700 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		9.10.72.		տապանաքար` Սարգսի	1702 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ աե
		9.10.73.		տապանաքար` Խամբարի	1702 թ.		Տ	եկեղեցուց 30 մ աե
		9.10.74.		տապանաքար` Նարինի	1703 թ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ հվ
		9.10.75.		տապանաքար` Ավանեսի	1703 թ.		Տ	եկեղեցուց 25 մ աե
		9.10.76.		Տապանաքար` Միրզայի	1703 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-ամ
		9.10.77.		տապանաքար` Մարգարիտի	1706 թ.		Տ	եկեղեցուց 50 մ հվ-աե
		9.10.78.		տապանաքար` Կիրակոսի	1707 թ.		Տ	հվ կողմում
		9.10.79.		տապանաքար` Խանումի	1707 թ.		Տ	եկեղեցուց 50 մ հվ-աե
		9.10.80.		տապանաքար	1708 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ աե, արձանագիր
		9.10.81.		տապանաքար` Եղիսաբեթի	1711 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ աե
		9.10.82.		տապանաքար` Մարեանի	1711 թ.		Տ	աե եզրին
		9.10.83.		տապանաքար` Հերաթի	1712 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.84.		տապանաքար	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 50 մ աե
		9.10.85.		տապանաքար` Յոհանի	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.86.		տապանաքար` Թասալի	1713 թ.		Տ	աե կողմում
		9.10.87.		տապանաքար` Հուռումսիմի	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		9.10.88.		տապանաքար` Տուռումի	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 1 մ աե
		9.10.89.		տապանաքար` Բախտագյուլի	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հվ
		9.10.90.		տապանաքար` Հունանի	1713 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ աե
		9.10.91.		տապանաքար	1723 թ.		Տ	հվ-աե կողմում
10.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	8 կմ հվ-ամ	Հ	«Սև սար» կոչվող բարձունքի ստորոտին
11.				ԺԱՅՌԱՊԱՏԿԵՐՆԵՐ	մթա 3-2 հզմ	15 կմ հվ	Հ	«Յանըղ» ամառային արոտատեղիի տարածքում
12.				խաչքար	13-րդ դ.	3 կմ հվ	Հ	ճանապարհից ձախ, «Կաթան պալ» սրբատեղիում, վերնամասը` չի պահպանվել
13.				ԿԱՄՈՒՐՋ	1905 թ.	18 կմ հվ	Տ	Սելիմի քարավանատուն տանող ճանապարհին
14.				ԿԱՄՈՒՐՋ	1905 թ.	20 կմ հվ	Տ	Սելիմի քարավանատուն տանող ճանապարհին
15.				ՁԻԹՀԱՆ	17-րդ դ.	գ. մ.	Տ	Ավետիք Նազիկյանի հողամասում
16.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ (ՄԱՄԱՍ)	վրկնգ ՝ 1913 թ., 1997թ.	հվ մասում	Տ	հվ եզրին
	16.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	բեմին, ստորին մասը չի պահպանվել
	16.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին, ստորին աջ և ձախ անկյունները կոտրված
	16.3.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	բեմին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված
	16.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	բեմին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
17.				ՄԵՆՀԻՐ	մթա 2-1 հզմ	գ. մ.	Հ	Ռոբերտ Հարությունյանի հողամասում
18.				ՊԱՐԻՍՊ	մթա 2-1 հզմ	հվ-աե մասում	Հ
19.				ՋՐԱՂԱՑ	19-րդ դ.	10 կմ ամ	Տ	«Կազովնու հոլիկներ» վայրից ամ, Ագրիճա գետի աջ ափին
20.				ՋՐԱՂԱՑ ՊՈՂՈՍԻ	1828 թ., վրկնգ.՝ 1982թ.	աե մասում	Տ	գետի աջ ափին, Ալբերդ ամրոցի դիմաց
21.				ՋՐԱՂԱՑՆԵՐԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳ	17-19-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	Կզնուտ գետի աջ ափին
22.				ԿԱՄՈՒՐՋ	1895 թ.	գյուղից 20 կմ հվ, Արգիճի գետի Ծաղկաշեն վտակի վրա, Սելիմի քարավանատուն տանող հին ճանապարհին	Տ

(4.27-րդ կետը լրաց. 12.04.07 N 456-Ն)

 

4.27.1. Լոռնահովիտ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	գ. մ.	Տ
	1.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	արձանագիր, դրված է որպես տապանաքար
	1.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կիսաքանդ եկեղեցու հս-աե անկյան մոտ
	1.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	դրված է որպես տապանաքար, ստորին աջ մասը չի պահպանվել
	1.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսաքանդ եկեղեցուց 3 մ հս, կանգնեցված գետնին
	1.5.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսաքանդ եկեղեցու մեջ, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.6.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հս կողմում, դրված է որպես տապանաքար
	1.7.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	կիսաքանդ եկեղեցու մեջ, կանգնեցված գետնին
	1.8.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսաքանդ եկեղեցու մեջ, կանգնեցված գետնին, արձանագիր, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	1.9.			եկեղեցի ս. Աստվածածին	11-13-րդ դդ.		Տ	գերեզմանոցի կենտրոնում, 1936 թ.-ից՝ կիսաքանդ
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	13-17-րդ դդ.	հվ-աե եզրին	Տ	նորակառույց «Ճգնավոր» մատուռի շուրջը
3.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	3-4 կմ հվ	Հ
4.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Ռոլանդ Վարդանյանի տան մոտ, կանգնեցված գետնին
5.				ՋՐԱՂԱՑ	19-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Ագրիճա գետի աջ ափին

 

4.28. Գետիկ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 2-1 հզմ	750 մ հս	Հ	ջրհան կայանի հանդիպակաց բարձունքին, «Մոխրահողեր» տեղանքում
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցից ամ
2.				ԱՄՐՈՑ «ՄՈՒՂՆԱ ԽԱՉ»	մթա 1 հզմ, 7-10-րդ դդ.	աե մասում	Հ	աե եզրին, ջրհան կայանի հանդիպակաց բարձունքին, Թթուջուր-Գետիկ ճանապարհից աջ
	2.1.			դամբարանադաշտ	մթա 1 հզմ		Հ
	2.2.			գերեզմանոց	7-15-րդ դդ.		Հ
	2.3.			եկեղեցի	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսավեր
		2.3.1		կոթող	7-րդ դ.		Հ	եկեղեցու բեմին
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-18-րդ դդ.	աե մասում	Տ	ջրհան կայանից հս, հանդիպակաց սարալանջին, խնձորի այգու տարածքում
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-18-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	գործող գերեզմանոցի հվ կողմում
5.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	15-16-րդ դդ.	1 կմ հվ	Տ	«Կուճուր թալա» հանդամասում
	5.1.			գերեզմանոց	15-16-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի աե մասում
		5.1.1.		խաչքար` «Առուստամի խաչ»	15-16-րդ դդ.		Հ
6.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	0,5 կմ հս	Հ	«Մոխրահողեր» տեղանքում, ընկած գետնին, երկատված
7.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	0,5 կմ հս	Հ	«Մոխրահողեր» տեղանքում,«Ավետի աղբյուր»-ի մոտ
8.				խաչքար	11-12-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	խանութի մոտ, ստորին կեսը չի պահպանվել
9.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	խանութի մոտ, վերին եզրը` կոտրված
10.				խաչքար	15-16-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Հ	Օֆելյա Գրիգորյանի տնամերձի ցանկապատին
11.				խաչքար	15-16-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Հ	Օֆելյա Գրիգորյանի տնամերձի ցանկապատին
12.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1961 թ.	գ. մ.	Տ
13.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ  ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1974 թ.	ամ մասում	Տ	Գետիկ գետի ձախ ափին

 

4.29. Դարանակ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՂԲՅՈՒՐ	1950-ական թթ.	հվ-աե մասում	Տ	Արեգունի տանող ճանապարհից աջ
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀԻՆ ԴԱՐԱՆԱԿ»	13-16-րդ դդ.	աե մասում	Տ
	2.1.			գերեզմանոց	14-18-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիից հս, դաշտամիջյան ճանապարհի ձախ կողմում
3.				խաչքար	17-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղի քանդված գոմերի մոտ

 

4.30. Դդմաշեն գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴԻ ԴՈՇ»	մթա 2-1 հզմ	1,5 կմ հս-աե	Հ
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցի հս կողմում
2.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԽԱՐԱԲԵՔ»	մթա 2-1 հզմ, 9-17-րդ դդ.	1,5 կմ աե	Հ	Հրազդան գետի վերին հոսանքներում, ձախ ափին
	2.1.			ամրոց	մթա 2-1 հզմ		Հ	բնակատեղիի ամ մասում
	2.2.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցից հվ և ամ
	2.3.			գյուղատեղի «Խարաբեք»	9-17-րդ դդ.		Տ	բնակատեղիի աե մասում
		2.3.1		եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Հ	ավերված
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԹԱԴԵՎՈՍ ԱՌԱՔՅԱԼ	7-րդ դ., 9-17-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Փոստի շենքից 50 մ աե
	3.1.			խաչքար Եղիշի	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված եկեղեցու բեմին
	3.2.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու շուրջը՝ գյուղամիջյան ճանապարհի կառուցման հետևանքով բաժանված 2 հատվածի
		3.2.1		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու քարե պարսպի մոտ, պատվանդանին, արձանագիր
		3.2.2		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը
		3.2.3		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 1-ինը
		3.2.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
		3.2.5		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ստորին մասը չի պահպանվել
		3.2.6		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 2-րդը
		3.2.7		խաչքար` Ուստիանի	1571 թ.		Հ	հենած եկեղեցու հվ պատին
		3.2.8		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ
		3.2.9		տապանաքար` Ավանեսի	1621 թ.		Տ
4.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1965-1970 թթ.	գ. մ.	Տ
5.				ՄԱՏՈՒՌ «ԽԱՉԵՐ»	11-13-րդ դդ., վրկնգ.՝ 1988 թ.	հվ մասում	Տ	գյուղի հվ եզրին, Սևան-Դդմաշեն ճանապարհից աջ, բարձրադիր վայրում
	5.1.			գերեզմանոց	11-13-րդ դդ.		Տ
		5.1.1		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	շարքով կանգնած 3 խաչքարերից աջից 1-ինը
		5.1.2		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած պատին
		5.1.3		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	շարքով կանգնած 3 խաչքարերից աջից 3-րդը
		5.1.4		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	շարքով կանգնած 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
		5.1.5		խաչքար	13-րդ դ.		Հ
		5.1.6		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ստորին մասը չի պահպանվել
6.				ՄԱՏՈՒՌ «ԾԱՌԱՎ ՁՈՐ»	16-20-րդ դդ.	1 կմ հս	Տ	«Ծառերով ձոր» տեղանքում
	6.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	մատուռի աստիճանների մոտ, վերնամասը` չի պահպանվել

 

4.31. Դպրաբակ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	հվ մասում	Տ	գետի ձախափնյա բլրալանջին
	1.1.			եկեղեցի	12-13-րդ դդ.		Տ	կիսավեր, գերեզմանոցի հս կողմում
	1.2.			մատուռ	12-13-րդ դդ.		Տ	կիսավեր, գերեզմանոցի հս կողմում
	1.3.			խաչքար	17-18-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ, թեքությամբ
	1.4.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ	17-18-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	կիսավեր
	2.1.			գերեզմանոց	17-18-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		2.1.1		տապանաքար	17-18-րդ դդ.		Տ
		2.1.2		տապանաքար` պարոն Ալթունի	1730 թ.		Տ
3.				ԿԱՄՈՒՐՋ	19-րդ դ.	հվ-աե մասում	Տ	Դպրաբակ տանող ճանապարհից աջ

 

4.32. Դրախտիկ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	15-19-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	գյուղի ամ եզրին, դպրոցից 300 մ ամ
	1.1.			խաչքար	1554 թ.		Հ	դպրոցից 100 մ ամ, տնամերձում, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	1.2.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	դպրոցից 100 մ ամ, տնամերձում զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը

 

4.33. Երանոս գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ՆԵՂ  ԲՈՂԱԶ»	մթա 3 հզմ	1,5 կմ հս-ամ	Հ
2.				ԱՄՐՈՑ  «ՇԵՆ» («ԴՎՈՌ»)	մթա 2-1 հզմ	հս մասում	Հ	Երևան-Մարտունի ճանապարհի ձախ կողմում
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	գյուղամիջյան ճանապարհի ձախ կողմում
	3.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, կիսով գետնաթաղ
	3.2.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, կիսով գետնաթաղ
	3.3.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` կոտրված
	3.4.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	3.5.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	3.6.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերնամասը` կոտրված
	3.7.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	3.8.			խաչքար	1520 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, թվակիր
	3.9.			խաչքար` Վարվառի, Խաթունի	1581 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին կազմող՝ Ակոբ
	3.10.			խաչքար	1551 թ.		Հ	ցածր պատվանդանին  պատվիրատու՝ Մաթոս
	3.11.			խաչքար` Սերոբխանի հոր	1551 թ.		Հ	խաչապատկերներով մշակված պատվանդանին
	3.12.			խաչքար` Բեկլարի	1581 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	3.13.			խաչքար` Մարիանի	1581 թ.		Հ	իրար կողք կանգնած զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	3.14.			խաչքար` Սոփի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	3.15.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկատված
	3.16.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, արձանագիր
	3.17.			խաչքար` Մարգարի	16-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	3.18.			խաչքար` Խաթունի, Մինասի	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված պատվանդանին
	3.19.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, երկատված, վերնամասը` չի պահպանվել
	3.20.			տապանաքար` Ասլանի	1568 թ.		Տ
	3.21.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-17-րդ դդ.	0,7 կմ հվ	Տ	«Դարի գլուխ» վայրում
	4.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	4.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	4.3.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	4.4.			մատուռ «Խաչեր»	12-13-րդ դդ.		Տ
		4.4.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		4.4.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		4.4.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		4.4.4		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		4.4.5		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ
		4.4.6		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
		4.4.7		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	վերնամասը` չի պահպանվել
		4.4.8		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-18-րդ դդ.	գ. մ.		Ժամհարյան Անուշավանի տան մոտ, սար տանող ճանապարհից աջ
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿՈՒՌՈՒ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ»	10-17-րդ դդ.	2,5 կմ հս	Տ
	6.1.			եկեղեցի	10-11-րդ դդ.		Տ	ավերված
	6.2.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հվ
		6.2.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել, արձանագիր
		6.2.2		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	երկատված, վերին մասը չի պահպանվել
		6.2.3		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գլխիվայր
		6.2.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.2.5		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		6.2.6		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		6.2.7		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		6.2.8		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, արձանագիր
7.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ «ԿՈՒՌՈՒ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ»	մթա 2-1 հզմ	2,5 կմ հս	Հ	համանուն գյուղատեղիից աե
8.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	վրկնգ.՝ 1970-ական թթ.
	8.1.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	մուտքի հեծանաշարվածքում, խիստ հողմնահարված
	8.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված բեմին, եզրերը` ջարդոտված
	8.3.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ներսում
	8.4.			խաչքար` Խաթունփաշի	15-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանի բացվածքից վեր
	8.5.			գերեզմանոց	10-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		8.5.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, վերնամասը` ջարդոտված
		8.5.2		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցու քարե ցանկապատի շարվածքում, արձանագիր պատվիրատու՝ Գրիգոր
		8.5.3		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցու քարե ցանկապատի շարվածքում
		8.5.4		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ, կանգնեցված գետնին
		8.5.5		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու քարե ցանկապատի շարվածքում
		8.5.6		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		8.5.7		խաչքար	1451 թ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը, եղծված արձանագրու-թյամբ
		8.5.8		խաչքար` Գրիգոր ապի	1466 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 1-ինը
		8.5.9		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, արձանագիր
		8.5.10.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		8.5.11.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հս-ամ կողմում, կիսով խրված հողի մեջ, արձանագիր
		8.5.12.		խաչքար` Նարինգուլի	1520 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 2-րդը, խրված հողի մեջ
		8.5.13.		խաչքար` Վարդանի	1527 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 3-րդը
		8.5.14.		խաչքար` Օհանի	1553 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, ցածր պատվանդանին
		8.5.15.		խաչքար` տեր Ներսեսի	1559 թ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ, պատվանդանին
		8.5.16.		խաչքար	1560 թ.		Հ	հս կողմում, կիսով հողի մեջ, արձանագիր
		8.5.17.		խաչքար` Մելիք միրզի	1575 թ.		Հ	եկեղեցուց ամ, պատվանդանին կազմող՝ Ակոբ
		8.5.18.		խաչքար` պարոն Պահալուի	1575 թ.		Հ	եկեղեցուց ամ, պատվանդանին
		8.5.19.		խաչքար` Պողոսի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց աե, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից 4-րդը
		8.5.20.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց աե, շարքով կանգնած 5 խաչքարերից աջից վերջինն է
		8.5.21.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հս կողմում, ընկած գետնին, երկատված
		8.5.22.		խաչքար` Թաճումի	1612 թ.		Հ	հս կողմում, ընկած գետնին, երկատված
		8.5.23.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	տեղահանված, տեղադրված Վաղինակ Զուռնաչյանի տնամերձը շրջափակող քարե ցանկապատի շարվածքում
		8.5.24.		տապանաքար` Ակոբի	1551 թ.		Հ	աե կողմում կազմող՝ Քիրամ
		8.5.25.		տապանաքար	1551 թ.		Տ	գերեզմանոցի մուտքի մոտ, արձանագիր
		8.5.26.		տապանաքար Շահիրի	1551 թ.		Տ	եկեղեցուց 2,5 մ հս
		8.5.27.		տապանաքար` Ճիլավխանի	1593 թ.		Հ	հս կողմում կազմող՝ Քիրամ
		8.5.28.		տապանաքար` Նազարի, Փարու	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հս կազմող՝ Քիրամ
		8.5.29.		տապանաքար` Միրզի	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցին շրջափակող քարե ցանկապատի շարվածքում
		8.5.30.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	տեղահանված, տեղադրված Վաղինակ Զուռնաչյանի տնամերձը շրջափակող քարե ցանկապատի շարվածքում
		8.5.31.		տապանաքար	1651 թ.		Տ	եկեղեցուց 4 մ հս, թվակիր
		8.5.32.		տապանաքար` Խաչաղանի	1678 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հս-ամ
		8.5.33.		տապանաքար` Ամիրի	1679 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հս-ամ
		8.5.34.		տապանաքար` Մալաքի	1685 թ.		Տ	հս եզրին
9.				խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	գլխիվայր կանգնեցված գյուղամիջի «Թուխ Մանուկ» մատուռում
10.				խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված գյուղամիջի «Թուխ Մանուկ» մատուռի պատին, ներքուստ
11.				խաչքար	1216 թ.		Հ	ագուցված գյուղամիջի «Թուխ Մանուկ» մատուռի աե պատին, ներքուստ, արձանագիր
12.				խաչքար	13-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջի «Հազարան փրկիչ» սրբատեղիում, կանգնեցված պատվանդանին, վերնամասը` ջարդոտված
13.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	ագուցված գյուղամիջի «Հազարան փրկիչ» սրբատեղիում, ներքուստ
14.				ԿՈԹՈՂ	5-6-րդ դդ.	3 կմ ամ	Հ	քառակող, «Խոնարհված սուրբ» նորակառույց մատուռում
15.				ԿՈԹՈՂ	5-6-րդ դդ.	2 կմ ամ	Հ	քառակող, «Սարի սուրբ» նորակառույց մատուռում
16.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	10-11-րդ դդ.	1,5 կմ հվ	Տ	վրկնգ՝ 1975 թ., տեղաբնակների կողմից
17.				ՄԱՏՈՒՌ «ՇՈՂԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐ»	9-12-րդ դդ.	6-7 կմ հվ-ամ	Տ	համանուն գյուղատեղում
	17.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	բեմին
	17.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու խորանում
	17.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին, ստորին ձախ մասն ու աջ եզրագոտին կոտրված
	17.4.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին
	17.5.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	բեմին, եզրագոտին կոտրված
18.				ՋՐԱՂԱՑ «ԶԱԼՈՅԻ»	19-20-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	գյուղի ամ եզրին

 

4.34. Զոլաքար գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ՆԱՂԱՐԱԽԱՆ»	մթա 1 հզմ - մջնդ	30 կմ ամ	Հ	«Մեծ Ագրիճա» հովտում
	1.1.			գյուղատեղի «Նաղարախան»	մջնդ		Տ	ամրոցի հվ մասում
		1.1.1		եկեղեցի ս. Վարդան	5-6-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի հս մասում
	1.2.			քարայր - կացարան	մթա 1 հզմ		Հ	ամրոցի հվ եզրին
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-11-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	Գրիշա Պետոհանի տան մոտ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.3.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.4			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.5.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	2.6.			խաչքար	10-11-րդ դդ.			Անդրանիկ Գրիգորյանի հողամասում, ընկած գետնին
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	ամ մասում	Տ
	3.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	տեղահանված, դրված է որպես տապանաքար
	3.2.			խաչքար` Աղասու, Զոյրայի և Հովհաննեսի	1912 թ.		Տ	պատվիրատու՝ Գրիգոր Հայրապետյան
	3.3.			խաչքար` Սարգսի և Վիրապի	1912 թ.		Տ	պատվիրատու՝ Գրիգոր Հայրապետյան
	3.4.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	արձանագիր
	3.5.			տապանաքար` Եղիազարի	1902 թ.		Տ
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-14-րդ դդ.	3 կմ աե	Տ
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԶՈԼԱԽԱՉ»	9-16-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Սերգեյ Հայրապետյանի տնամերձ հողամասում
	5.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	5.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարերին
	5.3.			խաչքար` «Զոլախաչ»	13-14-րդ դդ.		Հ	թիկունքն արձանագիր
	5.4.			խաչքար	14-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, «Զոլախաչ»-ից ձախ
	5.5.			տապանաքար` «Խոյ»	15-16-րդ դդ.		Հ
6.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԵՐԿՈՒ ՋՐԻ ԱՐԱՆՔ» («ԳՈՄԵՐԻ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ», «ՄԹՆԱՁՈՐ»)	9-18-րդ դդ.	4-5 կմ հվ	Տ
	6.1.			գերեզմանոց	9-12-րդ դդ.		Տ	տարածվում է հանդամիջյան ճանապարհից ձախ
		6.1.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` չի պահպանվել
		6.1.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, երկատված
		6.1.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, վերին աջ եզրը` կոտրված
		6.1.4		խաչքար	9-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, եռատված
		6.1.5		խաչքար	999 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել, արձանագիր պատվիրատու՝ Տիրատուր
		6.1.6		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
7.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԼՃԻ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ»	9-17-րդ դդ.	5 կմ հվ-աե	Տ	«Գյոլերի խրբեք» վայրում, ձորի 2 կողմերում
	7.1.			գերեզմանոց	14-15-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հվ-աե կողմում
8.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿԱՐՄԻՐ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ» («ՍԱՌՆԱՂԲՅՈՒՐ»)	վաղ մջնդ - 1948թ.	38-40 կմ հս-ամ	Տ	«Կըզըլ խարաբա»,  տարածվում է նաև Լիճք գյուղի տարածքում, լքվել է 1948 թ.
	8.1.			ջրաղաց	վրկնգ՝ 19-րդ դ.		Տ
	8.2.			ջրաղաց	վրկնգ՝ 19-րդ դ.		Տ
	8.3.			ջրաղաց	վրկնգ՝ 19-րդ դ.		Տ
	8.4.			ջրաղաց	վրկնգ՝ 19-րդ դ.		Տ
9.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՔՅԱՎԱՌԻ ՅԱՅԼԱ»	9-17-րդ դդ.	40 կմ ամ	Տ	տեղացիներն անվանում են «Քյավառա օբեք»
	9.1.			եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Հ	կնտ-ում
	9.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած եկեղեցու հվ պատին, արտաքուստ
10.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	5 կմ հվ	Հ	«Գյոլերի խրբեք» տանող ճանապարհի 2 կողմերում  պահպանվել է հատվածաբար
11.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	վրկնգ՝ 19-րդ դ.	Գ. Մ.	Տ
	11.1.			խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ագուցված հս ավանդատան պատին
	11.2.			խաչքար	1460 թ.		Հ	հվ ավանդատան մուտքից ձախ, պատվանդանին, արձանագիր
	11.3.			խաչքար	1467 թ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, հորիզոնական դիրքով, թվակիր
	11.4.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված աե պատին
	11.5.			խաչքար	1503 թ.		Հ	ագուցված խորանում, թվակիր
	11.6.			խաչքար	1521 թ.		Հ	ագուցված ամ պատին, բեկոր, արձանագիր
	11.7.			խաչքար	1588 թ.		Հ	ագուցված աե պատին, քիվը կոտրված, թվակիր
	11.8.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին, հորիզոնական դիրքով
	11.9.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	երկատված, բեկորներն ագուցված աե պատին, արտաքուստ
	11.10.			տապանաքար	1251 թ.		Տ	եկեղեցու ներսում, արձանագիր
	11.11.			տապանաքար` Գյուլնազարի	1651 թ.		Տ	ագուցված աե պատին, ներքուստ
	11.12.			տապանաքար` Պեկզատի	1688 թ.		Տ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	11.13.			գերեզմանոց	13-18-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		11.13.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		11.13.2.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 20 մ ամ, ընկած գետնին
		11.13.3.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հվ-աե կողմում, խրված հողի մեջ
		11.13.4.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, խրված հողի մեջ
		11.13.5.		խաչքար	1452 թ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին, արձանագիր
		11.13.6.		խաչքար` Էսարի, Անի, Միրանշի	1460 թ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		11.13.7.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 35 մ հս, կանգնեցված գետնին, եզրագոտու վերին աջ հատվածը կոտրված
		11.13.8.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.9.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.10.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.11.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.12.		խաչքար` Շահսուլթանի	15-16-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, վերնամասը` չի պահպանվել, պահպանված մասը՝ երկատված
		11.13.13.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.14.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում, խրված հողի մեջ
		11.13.15.		խաչքար` Տիրատուրի և այլոց	1509 թ.		Հ	աե կողմում, պատվանդանին
		11.13.16.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, խրված հողի մեջ, վերնամասը` ջարդոտված
		11.13.17.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հվ-աե կողմում, պատվանդանին, վերնամասը` թեքությամբ կոտրված
		11.13.18.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում  պատվիրատու՝ Աղայբեկ
		11.13.19.		խաչքար	1701 թ.		Հ	հվ կողմում, խրված հողի մեջ
		11.13.20.		տապանաքար` Զաքարի	1490 թ.		Տ
		11.13.21.		տապանաքար` Ազարիայի	1492 թ.		Տ
		11.13.22.		տապանաքար` Ստեփանոսի	15-16-րդ դդ.		Տ
		11.13.23.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ	հվ-աե կողմում
		11.13.24.		տապանաքար` Ազարի	15-16-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ հս
		11.13.25.		տապանաքար` այլոց և Հակոբի	1541 թ.		Տ	եկեղեցուց 7 մ աե
		11.13.26.		տապանաքար` Միրզաջանի	1545 թ.		Տ	աե կողմում
		11.13.27.		տապանաքար` Ուլուսի	1551 թ.		Տ	աե կողմում
		11.13.28.		տապանաքար` Հովասափի	1551 թ.		Տ	հվ եզրին
		11.13.29.		տապանաքար` Աղի	1551 թ.		Տ	աե կողմում
		11.13.30.		տապանաքար` Գրիգորի	1557 թ.		Տ	եկեղեցուց 8 մ աե
		11.13.31.		տապանաքար` Խաչատուրի	16-րդ դ.		Տ	հվ-աե կողմում
		11.13.32.		տապանաքար`	16-րդ դ.		Տ	հվ-աե կողմում
		11.13.33.		տապանաքար` Մեհրաբի	16-րդ դ.		Տ	հվ եզրին
		11.13.34.		տապանաքար` Ալթան փաշի և Իշխանի	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 7 մ աե
		11.13.35.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	արձանագիր պատվիրատու՝ Գրիգոր
		11.13.36.		տապանաքար` Կիրակոսի	16-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 20 մ ամ
		11.13.37.		տապանաքար` Խճի	16-17-րդ դդ.		Տ	աե եզրին
		11.13. 38.		տապանաքար` Շահումի	1601 թ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հս-աե
		11.13.39.		տապանաքար` Ծատուրի	1623 թ.		Տ
		11.13. 40.		տապանաքար` Դավթի	1657 թ.		Տ	աե եզրին
		11.13.41.		տապանաքար	1660 թ.		Տ	եկեղեցուց 10 մ հս, արձանագրու-թյունը՝ դժվարընթեռնելի
		11.13.42.		տապանաքար` Չելարի	1674 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		11.13.43.		տապանաքար` Սարգսի	1681 թ.		Տ	եկեղեցուց 17 մ հս
		11.13.44.		տապանաքար` Մարեանի	1681 թ.		Տ	եկեղեցուց 40 մ հվ-աե
		11.13.45.		տապանաքար` Ղումարի	1685 թ.		Տ	հս-աե եզրին
		11.13.46.		տապանաքար` Իփոլի	1688 թ.		Տ	հվ-աե եզրին
		11.13.47.		տապանաքար	1688 թ.		Տ	աե եզրին
		11.13.48.		տապանաքար` Պապի	1688 թ.		Տ	եկեղեցու զանգակատնից հս
		11.13.49.		տապանաքար	1688 թ.		Տ	հվ-աե եզրին
		11.13.50.		տապանաքար` Ալեքսանի	1688 թ.		Տ	հվ-աե եզրին
		11.13.51.		տապանաքար` Մարգարիտի	1688 թ.		Տ	հս եզրին
		11.13.52.		տապանաքար` Խաթունի	1691 թ.		Տ	հս-աե եզրին
		11.13.53.		տապանաքար	1692 թ.		Տ	հս-աե եզրին
		11.13.54.		տապանաքար` Սիմեոնի	1693 թ.		Տ	հս-աե եզրին
		11.13.55.		տապանաքար` Ալեքսանի	1698 թ.		Տ	աե կողմում
		11.13.56.		տապանաքար` Զորի	1698 թ.		Տ	աե եզրին
		11.13.57.		տապանաքար	1698 թ.		Տ
		11.13.58.		տապանաքար` Ասադի	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 15 մ հս
		11.13.59.		տապանաքար` Ղազարի	1708 թ.		Տ	հս եզրին
		11.13.60.		տապանաքար` Պաղիրի	1708 թ.		Տ	եկեղեցու զանգակատնից 10 մ հս
		11.13.61.		տապանաքար` Կիրակոսի	1711 թ.		Տ	հս կողմում
		11.13.62.		տապանաքար	1725 թ.		Տ	աե եզրին
	11. 14.			զանգակատուն	19-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց 30 մ հս
12.				ԺԱՅՌԱՔԱՆԴԱԿ «ՔԱՐԵ ԱՂԱՎՆԻ»	մթա 2-1 հզմ	41 կմ ամ	Հ	«Նաղարախան» ամրոցից 1 կմ ամ
13.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	2 կմ հս	Հ	Նորակառույց մատուռում
14.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	2 կմ հս	Հ	Նորակառույց մատուռում
15.				ՁԻԹՀԱՆ	19-րդ դ. վրջ	գ. մ.	Տ	Մխիթար Հարությունյանի բակում
16.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԴԱՎԻԹ	13-րդ դ.	հվ-ամ մասում	Տ
	16.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին
	16.2.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	դրված բեմին
	16.3.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	դրված բեմին
	16.4.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	դրված բեմին, արձանագիր
	16.5.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	դրված բեմին
	16.6.			գերեզմանոց	9-15-րդ դդ.		Տ	մատուռից ամ պահպանվել է փոքր հատված
		16.6.1.		տապանաքար` Մուսայելի	15-րդ դ.		Տ	մատուռից 5 մ հվ
17.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԴԱՎԻԹ ԱՆՀԱՂԹ	14-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Հենրիկ Սիմոնյանի հողամասում վրկնգ՝ 1976 թ.
	17.1.			խաչքար` Դավիթ երեցի և ծնողաց	1342 թ.		Հ	աե պատի մոտ, ներքուստ
	17.2.			տապանաքար	14-րդ դ.		Տ	մատուռի ներսում, արձանագիր, քայքայված
18.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	12-13-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	Հովհաննես Արուճյանի տան մոտ, ավերված
	18.1.			գերեզմանոց	9-16-րդ դդ.		Տ
		18.1.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, գլխիվայր
		18.1.2.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորներին
		18.1.3.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած Հովհաննես Արուճյանի տնամերձի քարե ցանկապատին
		18.1.4.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	երկատված
19.				ՄԱՏՈՒՌ «ՍԱՐԻ ՍՈՒՐԲ»	15-րդ դ.	15 կմ հվ	Տ
20.				ՎԻՇԱՊԱՔԱՐ	մթա 2-1 հզմ	42 կմ ամ	Հ	«Նաղարախան» ամրոցից 2 կմ ամ

 

4.35. Զովաբեր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	7-20-րդ դդ.	հս մասում	Տ	կառուցապատված միջավայրում
	1.1.			խաչքար	7-8-րդ դդ.		Հ	բեկորված
	1.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
	1.3.			խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	1.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերնամասը` չի պահպանվել
	1.5.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ, վերին աջ անկյունը` կոտրված
	1.6.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, ստորին մասը չի պահպանվել, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	1.7.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, ջարդոտված
	1.8.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, ընկած գետնին
	1.9.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, ձախ կեսը հողածածկ
	1.10.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.11.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	Ավագ Դավթյանի հողամասում, պատվանդանին
	1.12.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ-աե մասում, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.13.			տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	կնտ-ական մասում
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-10-րդ դդ.	աե մասում	Տ	գյուղի մշակույթի տան մոտ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	տձև պատվանդանին
	2.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	տձև պատվանդանին
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-20-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	գյուղի գործող գերեզմանոցի հվ-ամ մասում
	3.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	տեղահանված, խիստ հողմնահարված
	3.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին, վերնամասը` չի պահպանվել
	3.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պատվանդանին, վերնամասը` չի պահպանվել
4.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	հվ-ամ մասում	Հ	գյուղի հվ-ամ եզրին, Զովաբեր-Հրազդան ճանապարհից ձախ
5.				ԵԿԵՂԵՑԻ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ
	5.1.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, երկատված
	5.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ճակատին, 3 խաչքարերից աջակողմյանը, ստորին մասը և վերին եզրը` կոտրված
	5.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ճակատին, 3 խաչքարերից ձախակողմյանը, ստորին և աջակողմյան եզրերը` կոտրատված
	5.4.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ ճակատին, 3 խաչքարերից կենտրոնինն է, ստորին մասը կոտրված
	5.5.			գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց աե
		5.5.1		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	բնակելի տան ցանկապատի շարվածքում
		5.5.2		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	բնակելի տան ցանկապատի շարվածքում
6.				խաչքար	13-րդ դ.	1 կմ հս	Հ	«Խաչեր» վայրում, բարձր պատվանդանին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
7.				խաչքար	13-րդ դ.	1 կմ հս	Հ	«Խաչեր» վայրում, հենած քարաբեկորին, արձանագիր, ստորին մասը չի պահպանվել
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾԵՐԻՆ	1950-ական թթ. վրջ	գ. մ.	Տ	գյուղի դպրովի մոտ, բարձունքին
9.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	14-15-րդ դդ.	ամ մասում	Տ	Հրազդան գետի աջ ափին, Անդրանիկ Ավագյանի տնամերձում  վրկնգ՝ 1984թ.
	9.1.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	մատուռի բեմին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
10.				ՄԱՏՈՒՌ «ՍԱՆԴՈՒԽՏ»	13-14-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	գյուղի եզրին, Զովաբեր-Հրազդան ճանապարհից ձախ

 

4.36. Թազագյուղ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՊՈՂՈՍԻ ԳԵՂ»	մթա 3-1 հզմ, 9-17-րդ դդ.	1,5 կմ հվ-աե	Հ	Ծակքար գետի ձախ ափին, ձորի եզրին
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 3-2 հզմ		Հ	«Պողոսի գեղ» գյուղատեղիի հս մասում
	1.2.			գյուղատեղի «Պողոսի գեղ»	9-17-րդ դդ.		Տ	բնակատեղիից հս
		1.2.1		եկեղեցի (մատուռ ս. Հռիփսիմե)	13-րդ դ.		Տ	գյուղատեղիի աե կողմում, ավերված
			1.2.1.1.	խաչքար Մուսեսի	9-10-րդ դդ.		Հ	հս պատի մոտ, արտաքուստ
		1.2.2		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		1.2.3		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		1.2.4		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-18-րդ դդ.	կնտ	Տ	Հացահատիկի պահեստների մոտ
3.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱԼՈՅԻ ԱՎԵՐԱԿՆԵՐ» («ԱԼՈՅԻ ԽՐԲԵՔ»)	9-17-րդ դդ.	3 կմ հվ-ամ	Տ	Ծակքար գետի ձախ ափին
	3.1.			գերեզմանոց	14-15-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի աե մասում
	3.2.			ջրաղաց	14-15-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիից 0,5 կմ հվ-ամ, ավերակ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՀՄԱԴԱՂ»	9-17-րդ դդ.	5 կմ հվ-ամ	Տ	Կողակագետի աջ ափին
	4.1.			գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.		Տ
		4.1.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ
		4.2.2		խաչքար	9-րդ դ.		Հ
5.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2 հզմ	2,7 կմ հվ-ամ	Հ	Ծակքար գետի ձախ ափին
6.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1814 թ.	գ. մ.	Տ
	6.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմի ճակատին
	6.2.			խաչքար` Եթարի	13-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, մուտքից ձախ
	6.3.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ագուցված բեմին
	6.4.			խաչքար` Ճոչնախի	1497 թ.		Հ	ագուցված հս ավանդատան մուտքից վեր
	6.5.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս ավանդատան մուտքից ձախ
	6.6.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված բեմին
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ	9-10-րդ դդ., վրկնգ.՝ 1286 թ.	գ. մ.	Հ
	7.1.			գերեզմանոց	10-20-րդ դդ.		Հ	գյուղամիջյան  ճանապարհով գերեզմանոցը բաժանված է 2 հատվածների՝ եկեղեցուց աե և ամ 1983 թ. Տարածքում կատարվել են բարեկարգման և խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ
		7.1.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 3-րդը
		7.1.2		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	հվ եզրին, հենած քարե ցանկապատին, եզրերը` կոտրատված
		7.1.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 4-րդը, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
		7.1.4		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու մուտքից աջ, խրված հողի մեջ
		7.1.5		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, ստորին աջ եզրը` վնասված
		7.1.6		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հվ-ամ եզրին, խրված հողի մեջ, եզրերը` կոտրատված
		7.1.7		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված բետոնե պատվանդանին
		7.1.8		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, հողմնահարված
		7.1.9		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.10.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		7.1.11.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.12.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հս-աե կողմում, ցածր պատվանդանին, վերնամասը` չի պահպանվել
		7.1.13.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հս-աե կողմում, ցածր պատվանդանին, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
		7.1.14.		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.1.15.		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց աե, կանգնեցված գետնին
		7.1.16.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		7.1.17.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, ստորին աջ եզրը` կոտրված
		7.1.18.		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.19.		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 2-րդը,
		7.1.20.		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, վերնամասը` կոտրված
		7.1.21.		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, մամռապատ
		7.1.22.		խաչքար	1285 թ.		Հ	եկեղեցուց հվ, պատվանդանին, վերնամասը` չի պահպանվել
		7.1.23.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.24.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, կանգնեցված պատվանդանին
		7.1.25.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.26.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.27.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, խրված հողի մեջ
		7.1.28.		խաչքար` Խրամի	1457 թ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.29.		խաչքար	1486 թ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, խրված հողի մեջ, թվակիր
		7.1.30.		խաչքար` Մեսրոպի	1492 թ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.31.		խաչքար	1492 թ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում պատվիրատու՝ Միրզա և Ասիս
		7.1.32.		խաչքար	1495 թ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, կանգնեցված գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
		7.1.33.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	աե կողմում, անմշակ պատվանդանին
		7.1.34.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հս-աե կողմում, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից աջակողմյանը
		7.1.35.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.36.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.37.		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	աե կողմում, կանգնեցված գետնին, աջ եզրագոտին վնասված
		7.1.38.		խաչքար` Փիրումի	16-րդ դ.		Հ	հվ-աե կողմում, կանգնեցված գետնին
		7.1.39.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, կանգնեցված գետնին
		7.1.40.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	աե կողմում, խրված հողի մեջ
		7.1.41.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, մետաղյա ցանկապատի մեջ
		7.1.42.		խաչքար` Մխիթարի	16-րդ դ.		Տ	ժամանակակից գերեզմանոցի աե կողմում, պատվանդանին
		7.1.43.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		7.1.44.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	ժամանակակից թաղումների հս եզրին
		7.1.45.		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ	ժամանակակից թաղումների աե կողմում
8.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հս-աե մասում	Հ	Թազագյուղ-Լիճք ճանապարհին, Ծակքար գետի աջ ափին, «Համոյի սուրբ» սրբատեղիից 30 մ հվ-աե, խրված հողի մեջ
9.				ՋՐԱՂԱՑ «ԳԱԼՈՅԻ»	19-րդ դ.	աե մասում	Տ	ձորի մեջ, Կողակագետի ափին
10.				ՋՐԱՂԱՑ «ՆԱՋԸՐԻ»	19-րդ դ.	աե մասում	Տ	ձորի մեջ, Կողակագետի ափին

 

4.37. Թթուջուր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 2-1 հզմ	1 կմ հս	Հ
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՍԱՐՈՒԿԱՊ»	17-18-րդ դդ.	1 կմ ամ	Տ	Գետիկի ձախ ափին, գոմերի տարածքում
	2.1.			գերեզմանոց	17-18-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի գերեզմանոցն է, որից անջատվել է խճուղով
3.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	0,5 կմ հս	Հ	Ճամբարակ-Բերդ ճանապարհից աջ, գործող գերեզմանոցի մոտ
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿՈՏՐԱԾ ԵՂՑԻ»	10-12-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	Սոկրատ Խաչատրյանի տնամերձում
	4.1.			գերեզմանոց	10-12-րդ դդ.		Տ
		4.1.1		խաչքար	9-10 -րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 3 մ աե
		4.1.2		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած ցանկապատի, ստորին աջ եզրը` վնասված
5.				ԿԱՄՈՒՐՋ	19-րդ դ.	ամ մասում	Տ	Թթուջուր-Մարտունի ճանապարհի աջ կողմում

 

4.38. Լանջաղբյուր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑԻ ՀԱՄԱԼԻՐ «ԻԼԻԿԱՎԱՆՔ» («ՊԱՌԱՎԻ ՎԱՆՔ»)	մթա 2-1 հզմ, 9-րդ դ.	աե մասում	Հ
	1.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	ամրոցից 200մ հս, ստորոտին
	1.2.			եկեղեցի «Իլիկավանք» («Պառավի վանք»)	9-րդ դ.		Հ	ամրոցի հս մասում
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԽԱՉ	1877 թ.	գ. մ.	Տ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանի պատին, դիմային մակերեսը՝ սպիտակեցված
	2.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հվ պատի մոտ
	2.3.			խաչքար` տանուտեր Սարգսի	1542 թ.		Հ	ամ մուտքից աջ կազմող՝ Յովանէս
	2.4.			խաչքար` Սարգիս աղայի	1551 թ.		Հ	ամ մուտքից ձախ կազմող՝ Յովանէս
	2.5.			խաչքար` Յաղմուրի	16-17-րդ դդ.		Հ	մկրտարանի աե պատին
	2.6.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	մկրտարանի ամ պատին, արձանագիր
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀԱԿՈԲ	13-14-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Հ	գյուղի հվ-աե եզրին
	3.1.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու ներսում, մամռապատ
	3.2.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ներսում, մամռապատ
	3.3.			գերեզմանոց	15-20-րդ դդ.		Տ
4.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	17-18-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	վրկնգ.՝ 1980-ական թթ.
	4.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, հորիզոնական դիրքով
	4.2.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ագուցված մուտքից հս, արտաքուստ, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված
	4.3.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատին
	4.4.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	խորանում
	4.5.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին, հորիզոնական դիրքով
	4.6.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված մուտքից հվ, վերին աջ և ստորին ձախ անկյունները կոտրված
	4.7.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ագուցված մուտքից հս

 

4.39. Լիճք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հս մասում		1982 թ. տարածքում կատարվել են խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ:
	1.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 5 մ հվ, ընկած գետնին
	1.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հվ կողմում, խրված հողի մեջ
	1.3.			խաչքար	1291 թ.		Հ	հվ կողմում, պատվանդանին, արձանագիր
	1.4.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի հվ պատի մոտ
	1.5.			խաչքար` Էրզամի	1477 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից հվ, 6 խաչքարերից աջից 5-րդը, պատվանդանին
	1.6.			խաչքար`  Բատարի	1486 թ.		Հ	եկեղեցուց 8 մ հվ, կանգնեցրած գետնին, երեք խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.7.			խաչքար	1494 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից հվ, 6 խաչքարերից աջից 4-րդը, արձանագիր
	1.8.			խաչքար` Ազարիա քահանայի և Գուլփաշի	15-րդ դ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից հվ, 6 խաչքարերից աջից 2-րդը
	1.9.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, կանգնեցված գետնին
	1.10.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, կանգնեցված գետնին
	1.11.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.12.			խաչքար` Մաթոսի	1516 թ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	1.13.			խաչքար` Մունի և Սուքիասի	1517 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից հվ, 6 խաչքարերից աջից 3-րդը
	1.14.			խաչքար` Խոջիկի	1517 թ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.15.			խաչքար` Շիխի	1517 թ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե
	1.16.			խաչքար` Հովհաննես քահանայի, Նատարի և Հովհանի	1517 թ.		Հ	եկեղեցուց 8 մ հվ, կանգնեցրած գետնին
	1.17.			խաչքար` Խոնդաղի	1518 թ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	1.18.			խաչքար` Բէկէսի և Սուքիասի	1519 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից հվ, 6 խաչքարերից աջից 1-ինը
	1.19.			խաչքար` Մխիթարի	1522 թ.		Հ	եկեղեցուց աե, խրված հողի մեջ
	1.20.			խաչքար` Ալեքսանի	1528 թ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 1-ինը
	1.21.			խաչքար` Էզդանի	1528 թ.		Հ	եկեղեցուց 25 մ հվ, կանգնեցրած գետնին
	1.22.			խաչքար` Արիստակեսի	1536 թ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 2-րդը
	1.23.			խաչքար` Կուլհըստանի	1539 թ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ աե, խրված հողի մեջ
	1.24.			խաչքար	1571 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի ամ պատի մոտ պատվիրատու՝ Փիրէվատ
	1.25.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ, կանգնեցված գետնին
	1.26.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, կանգնեցրած գետնին պատվիրատու՝ Գրիգոր
	1.27.			խաչքար` Ավագի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ աե, կանգնեցված գետնին
	1.28.			խաչքար` Մարգարիտի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ հվ-ամ, խրված հողի մեջ
	1.29.			խաչքար` Նասերի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 20 մ հվ-աե, խրված հողի մեջ
	1.30.			խաչքար` Գուլամի	16-րդ դ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի ամ պատի մոտ, 5 խաչքարերից ձախից 2-րդը
	1.31.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի հվ պաի մոտ, խրված հողի մեջ
	1.32.			խաչքար` Մխիթարի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, կանգնեցված գետնին
	1.33.			խաչքար` Ազարի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 3-րդը
	1.34.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, կանգնեցրած գետնին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
	1.35.			խաչքար` Փաշապեկի	16-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, կանգնեցրած գետնին
	1.36.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 20 մ հվ, կանգնեցրած գետնին
	1.37.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, կանգնեցրած գետնին պատվիրատու՝ Դավիթ քահանա և Արնաս
	1.38.			խաչքար` Մարգարիտի	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ, կանգնեցրած գետնին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	1.39.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 5 մ աե, խրված հողի մեջ
	1.40.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը պատվիրատու՝ Ոսկան երեց
	1.41.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, հողի մեջ խրված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	1.42.			խաչքար` Բեկի	16-17-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց 30 մ հվ-աե, շարքով կանգնած 4 խաչքարերից ձախից 1-ինը
	1.43.			խաչքար` Առաքել քահանայի	16-17-րդ դդ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռից 5 մ հվ, խրված հողի մեջ
	1.44.			խաչքար` Ոսկան քահանայի	1604 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի ամ պատի մոտ, 5 խաչքարերից ձախից 3-րդը
	1.45.			խաչքար` Մկրտիչի	1607 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի ամ պատի մոտ, 5 խաչքարերից աջից 1-ինը կազմող՝ Հովսեփ
	1.46.			խաչքար` Մարինայի	1609 թ.		Հ	«Ծաղկեվանք» մատուռի ամ պատի մոտ, 5 խաչքարերից աջից 2-րդը կազմող՝ Ակոբ
	1.47.			խաչքար` Ավանեսի	1649 թ.		Հ	եկեղեցուց 15 մ աե, խրված հողի մեջ
	1.48.			տապանաքար` Մելիքբեկի	1538 թ.		Տ
	1.49.			տապանաքար` ուստա Մարտիրոսի	1549 թ.		Տ
	1.50.			տապանաքար` Ավագի	1658 թ.		Տ
	1.51.			տապանաքար` Մելիքի	1670 թ.		Տ
	1.52.			տապանաքար	1678 թ.		Տ	եկեղեցուց 9 մ աե, արձանագիր
	1.53.			եկեղեցի ս. Աստվածածին	19-րդ դ.		Տ	գերեզմանոցի հս եզրին
		1.53.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ագուցված հս պատին
		1.53.2.		խաչքար` Արուսէկի	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված մկրտարանի ամ պատին, գլխիվայր
		1.53.3.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
		1.53.4.		խաչքար` Աղուտի, Եզտանբախշիի	1486 թ.		Հ	ագուցված բեմին
		1.53.5.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հվ-ամ անկյան շարվածքում, հորիզոնական դիրքով
		1.53.6.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.7.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում, արձանագիր
		1.53.8.		խաչքար` Հապըսլիի	1518 թ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.9.		խաչքար` Զաքարիա աբեղայի	1528 թ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.10.		խաչքար	1528 թ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.11.		խաչքար	1536 թ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.12.		խաչքար` Մկրտիչի	1539 թ.		Հ	ագուցված խորանում կազմող՝ Պախշայիչ
		1.53.13.		խաչքար	1558 թ.		Հ	ագուցված մուտքի բացվածքի մոտ, ներքուստ
		1.53.14.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված հս պատին, ներքուստ
		1.53.15.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.16.		խաչքար` Նատարի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.17.		խաչքար` Բաբին բեկի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.18.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում պատվիրատու՝ Շահում
		1.53.19.		խաչքար` Նազումի	16-րդ դ.		Հ	ագուցված աե պատին
		1.53.20.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.21.		խաչքար` Թոտի	16-17-րդ դդ.		Հ	մուտքից ձախ, պահպանվել է վերնամասը`
		1.53.22.		խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ագուցված խորանում պատվիրատու՝ Անտոն քահանա
		1.53.23.		խաչքար` Անտոն քահանայի	1637 թ.		Հ	ագուցված խորանում
		1.53.24.		խաչքար` Իմանի	1706 թ.		Հ	ագուցված մուտքից ամ
	1.54.			մատուռ` «Ծաղկեվանք»	9-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի հս-աե եզրին
		1.54.1.		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	աե պատի մոտ, ներքուստ, եռատված
		1.54.2.		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ամ պատի մոտ, արտաքուստ
		1.54.3.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
		1.54.4.		խաչքար` Հայրապետի, Հայրուտի և Խաթունի	1284 թ.		Հ	աե պատին, ներքուստ ընդհանուր պատվանդանին կանգնած զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		1.54.5.		խաչքար` Հայրապետի, Հայրուտի և Խաթունի	1284 թ.		Հ	աե պատին, ներքուստ ընդհանուր պատվանդանին կանգնած զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		1.54.6.		խաչքար` Աբրահամ քահանայի	1313 թ.		Հ	աե պատին, ներքուստ
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԻՇԻ ԳՈՒԹԱՆ»	13-րդ դ.	3 կմ հվ-ամ	Տ	Ծակքար գետի աջ ափին նախկինում հուշարձանը սխալմամբ ներկայացվել է Թազագյուղ գյուղով
	2.1.			եկեղեցի	13-րդ դ.		Տ	գյուղատեղիի աե կողմում, կիսավեր
		2.1.1.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
	2.2.			մատուռ	16-17-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի ամ մասում, կիսավեր
		2.2.1		խաչքար	9-րդ դ.		Հ	եռատված, դրված գլխիվայր
	2.3.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց ամ
		2.3.1		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ
		2.3.2		տապանաքար	16-րդ դ.		Տ
3.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄԻՐԱՎԻ ԴԱՐ»  («ՀԻՆ ԶՈԶՆԵՐ»)	9-17-րդ դդ.	6-7 կմ հվ-ամ	Տ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՓՇՈՏ ԲԻԱՐ»	9-17-րդ դդ.	5 կմ հվ	Տ
	4.1.			տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Տ
5.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	աե մասում	Հ	գյուղի աե եզրին
6.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	հվ մասում	Հ	գյուղի հվ եզրին
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1872 թ.	գ. մ.	Տ
8.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	գյուղի ամ եզրին, արձանագիր
9.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	8 կմ հվ	Հ	«Սարի սուրբ» նորակառույց մատուռում
10.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	4 կմ հվ-ամ	Հ	Ծակքար գետից սկիզբ առնող ջրատարի մոտ, գորտակերպ վիշապաքարից աջ
11.				խաչքար	14-15-րդ դդ.	4 կմ հվ-ամ	Հ	Ծակքար գետից սկիզբ առնող ջրատարի մոտ, գորտակերպ վիշապաքարից ձախ
12.				ՎԻՇԱՊԱՔԱՐ	մթա 3-2 հզմ	4 կմ հվ-ամ	Հ	գորտակերպ,  Ծակքար գետից սկիզբ առնող ջրատարի մոտ

 

4.40. Լճաշեն գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	կառուցել է Սարգիս Մանուկյանը
2.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	Վարազդատ Պողոսյանի տան մոտ
3.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	Անդրանիկ Մելիքյանի տան մոտ
4.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԳԱՆՁԱՎԱՆՔ («Անգիր վանք»)	9-17-րդ դդ.	1,5 կմ հվ-աե	Հ	Սևան-Գավառ ճանապարհի ձախ  կողմում
	4.1.			եկեղեցի Գանձավանք («Անգիր վանք»)	9-10-րդ դդ.		Հ	գյուղատեղիի աե կողմում, կիսավեր
5.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ «ԳԵՂՈՒՆԻ»	մթա 3-2 հզմ	1 կմ հվ-աե	Հ	Սևանա լճի հս-ամ ափին
6.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ. ԼՃԱՇԵՆԻ ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏԸ	մթա 2-1 հզմ	1,5 կմ հվ-աե	Հ	Սևան-Գավառ հին ճանապարհի ձախ կողմում
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀՌԻՓՍԻՄԵ	7-րդ դ.	գ. մ.	Հ
	7.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	7.2.			խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
	7.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ներսում
	7.4.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	բեմի ճակատինն, ձախից 1-ինը
	7.5.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին, աջից 3-րդը
	7.6.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, մուտքից ձախ, արտաքուստ, արձանագիր
	7.7.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, արձանագիր
	7.8.			խաչքար` Քիրմանի	15-16-րդ դդ.		Հ	հվ ավանդատանը
	7.9.			խաչքար	1557 թ.		Հ	բեմի ճակատին, աջից 5-րդը, թվակիր
	7.10.			խաչքար` Քիրմանի	1561 թ.		Հ	բեմի ճակատին, աջից 4-րդը
	7.11.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ագուցված մուտքից ձախ, բեկոր, արձանագիր
	7.12.			տապանաքար	17-18-րդ դդ.		I	հենած բեմի ճակատին
	7.13.			տապանաքար` Սահակի	1707 թ.		I	ավանդատանը, պահպանվել է 2 բեկորով
	7.14.			գերեզմանոց	10-20-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու շուրջը
		7.14.1.		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հս, հենած տապանաքարին
		7.14.2.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հս-աե, դրված հորիզոնական դիրքով որպես տապանաքար
		7.14.3.		խաչքար` Վարդանի	15-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		7.14.4.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, արձանագիր
		7.14.5.		տապանաքար	15-16-րդ դդ.		I	եկեղեցուց 2 մ հս
		7.14.6.		տապանաքար` Նուրբեկի	1594 թ.		I
		7.14.7.		տապանաքար	16-րդ դ.		I	եկեղեցու հվ պատի մոտ, արձանագիր, կոտրված
		7.14.8.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		I	եկեղեցուց 1 մ հս
		7.14.9.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		I	եկեղեցուց ամ
		7.14.10.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		I
		7.14.11.		տապանաքար` Հովսեփի	16-17-րդ դդ.		I	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.12.		տապանաքար` Սարգսի	1668 թ.		I	եկեղեցուց հս
		7.14.13.		տապանաքար` Թուխծամի	1686 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.14.		տապանաքար` պարոն Գրիգորի	1696 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.15.		տապանաքար` Փարու	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.16.		տապանաքար	17-րդ դ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե, արձանագիր
		7.14.17.		տապանաքար` Մելքումի	1701 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.18.		տապանաքար` Բեկիջանի	1702 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.19.		տապանաքար` պարոն Գասպարի	1703 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
		7.14.20.		տապանաքար` Ղազարի	1705 թ.		Տ
		7.14.21.		տապանաքար` Ղազարի	1707 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-ամ
		7.14.22.		տապանաքար	1737 թ.		Տ	եկեղեցուց ամ, արձանագիր
		7.14.23.		տապանաքար` Ամիրի	1746 թ.		Տ	եկեղեցուց հս-աե
8.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	Գ. Մ.	Հ	Վաղո Մանուկյանի տան մոտ գտնվող նորաշեն սրբատեղիում, բեմին
9.				խաչքար	10-րդ դ.	Հվ մասում	Հ	բարձունքի վրա, հենած ժայռաբեկորի
10.				խաչքար	16-րդ դ.	Գ. Մ.	Հ	կանգնեցված գետնին, 2-րդ աշխարհամարտում զոհված մարտիկների հուշարձանի մոտ
11.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	Գ. Մ.	Հ	Մուրադ Կարապետյանի տան մոտ գտնվող նորաշեն սրբատեղիում
12.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ		գ. Մ.	Տ
13.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	վրկնգ՝ 1911 թ.	Հվ-աե մասում	Տ
	13.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, ներքուստ, ստորին մասը չի պահպանվել
	13.2.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 1-ինը, վերնամասը` չի պահպանվել
	13.3.			խաչքար	998 թ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 2-րդը պատվիրատու՝ Գրիգոր
	13.4.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	գլխիվայր ագուցված հվ պատին, ներքուստ, ջարդոտված
	13.5.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված
	13.6.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից աջից 1-ինը
	13.7.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից աջից 3-րդը
	13.8.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, ներքուստ
	13.9.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից աջից 2-րդը
	13.10.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 3-րդը
	13.11.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	հենած հս պատին, մուտքի մոտ
	13.12.			գերեզմանոց	9-15-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը, նեղ ճանապարհով բաԺանվում է 2 հատվածների
		13.12.1.		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	պատվանդանին
		13.12.2.		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	մատուռի աե պատի մոտ, կանգնեցված գետնին
		13.12.3.		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	եզրերը` վնասված
		13.12.4.		խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կերտված ժայռաբեկորին
14.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	19-20-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	գործող գերեզմանոցի տարածքում
	14.1.			խաչքար			Հ	մատուռի ներսում, եռատված
15.				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ «ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՆՔ»	9-20-րդ դդ.	հվ-աե մասում	Տ	գյուղի եզրին, գերեզմանոցի հին թաղումների տարածքում
	15.1.			եկեղեցի	9-10-րդ դդ.		Տ	1-ին եկեղեցի, ավերված
		15.1.1.		գավիթ	10-12-րդ դդ.		Տ	ավերված
	15.2.			եկեղեցի	մջնդ		Տ	2-րդ եկեղեցի, ավերված
		15.2.1.		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	տեղահանված
	15.3.			մատուռ	19-րդ դ.		Տ
		15.3.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	մատուռի բեմին
		15.3.2.		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	մատուռի բեմին
	15.4.			գերեզմանոց	9-20-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը
		15.4.1.		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին
		15.4.2.		խաչքար	964 թ.		Հ	Պատվանդանին  պատվիրատու՝ Գրիգոր Բարակավիզ
16.				ՎԻՄԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ. ԱՐԳԻՇՏԻ Ա-Ի ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ	մթա  776թ.	հս մասում	Հ	պահպանվում է ուղղանկյուն կառույցի ներսում, փոստի շենքի մոտ

 

4.41. Լճավան գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-17-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	Թադևոս Մովսիսյանի տնամերձում
	1.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, 3 խաչքարերից աջակողմյանը
	1.2.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
	1.3.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.4.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին, 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԳԹԱՇԵՆ» («ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՐԱԲԵՔ»,«ԱԶԱՏ ՔԱՂԱՔ»)	15-17-րդ դդ.	1 կմ հվ-ամ	Տ
	2.1.			գերեզմանոց	15-17-րդ դդ.		Տ	գյուղատեղիի հս-աե մասում, չպահպանված եկեղեցու շուրջը1979-1980 թթ. գերեզմանոցի տարածքում կատարվել են բարեկարգման և խաչքարերի ամրացման աշխատանքներ
		2.1.1		խաչքար` Գյուլջահանի	14-15-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.2		խաչքար` Գյուլջահանի	15-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.3		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
		2.1.4		խաչքար` Թարխանի	1511 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.5		խաչքար` Նարկիզի	1511 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.6		խաչքար` Գյուլմելիքի	1516 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, պատվիրատու՝ Սուսայիչ
		2.1.7		խաչքար` Ամիրխոջի	1516 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.8		խաչքար` Խաթունի	1516 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.9		խաչքար` Տաղտանի և Գուլումի	1518 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.10.		խաչքար` Պեխանի, Գոհարի և Թարխանի	1518 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին պատվիրատու՝ Մանվել
		2.1.11.		խաչքար	1519 թ.		Հ	կանգնեցված  գետնին պատվիրատու՝ Թարխան
		2.1.12.		խաչքար` Խալմիարի	1537 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին
		2.1.13.		խաչքար	1558 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, թվակիր
		2.1.14.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	պատվիրատու՝ Խանապ
		2.1.15.		խաչքար` Մելիքի	16-րդ դ.		Հ
		2.1.6.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
		2.1.17.		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ	15-16-րդ դդ.	հս մասում	Տ	հս եզրին, կիսավեր 1980 թ. տարածքում կատարվել են մաքրման և պեղման աշխատանքներ
	3.1.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		3.1.1		խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		3.1.2		խաչքար` Սնիշատի	13-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
		3.1.3		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
		3.1.4		խաչքար	16-րդ դ.		Հ
		3.1.5		խաչքար	1528 թ.		Հ	թվակիր
		3.1.6		խաչքար` Փաշազաթի	1537 թ.		Հ	պատվիրատու՝  Աթամի
		3.1.7		խաչքար` Արիստակեսի, Ալեքսանոսի և Անանիայի	1537 թ.		Հ
4.				խաչքար` ԱԼԵՔՍԱՆՈՍԻ ԵՎ ՇԱՄԱՄԻ	1532 թ.	գ. մ.	Հ	լճափին
5.				խաչքար` ՈՒՍԷԿՈՒԼԹԵԶԻ	1551 թ.	գ. մ.	Հ	Ա. Ասատրյանի տնամերձում
6.				ՄԱՏՈՒՌ «ՍԱՐԻ ՍՈՒՐԲ»	15-17-րդ դդ.	3 կմ հվ	Տ	կառուցված ավերակ եկեղեցու քարերով

 

4.42. Լճափ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	մթա 2-1 հզմ - վաղ մջնդ	1 կմ հվ-աե	Հ	Սևան-Գավառ խճուղուց աջ, տեղադրված 3 բլուրների վրա
	1.1.			ամրոց 1	մթա 2-1 հզմ		Հ
	1.2.			ամրոց 2	մթա 2-1 հզմ		Հ
	1.3.			ամրոց 3	մթա 2-1 հզմ		Հ
	1.4.			բնակատեղի	մթա 2-1 հզմ		Հ	հվ կողմում
	1.5.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	տարածվում է Սևան-Գավառ խճուղու 2 կողմերում
	1.6.			եկեղեցի	5-7-րդ դդ.		Հ	կենտրոնական բլրի միջնաբերդում, ավերված
2.				ՄԱՏՈՒՌ	16-18-րդ դդ.	աե մասում	Տ	գյուղի աե եզրին
	2.1.			գերեզմանոց «Խաչեր»	16-18-րդ դդ.		Տ	մատուռի շուրջը
		2.1.1		խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	խիստ մամռապատ
		2.1.2		խաչքար` Նարկիզի	1505 թ.		Հ	հվ-աե կողմում, Հակոբ Ավետյանի տնամերձի տարածքում
		2.1.3		խաչքար` Նուրիճանի	1526 թ.		Հ	ցածր պատվանդանին
		2.1.4		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ամ եզրին
		2.1.5		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	աե կողմում, վերնամասը` չի պահպանվել
		2.1.6		խաչքար` Ովանէսի	16-17-րդ դդ.		Հ	ստորին մասը չի պահպանվել
		2.1.7		խաչքար` Ալթունի	16-17-րդ դդ.		Հ	ամ եզրին
		2.1.8		խաչքար` Տակաթղուլի	16-17-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում
		2.1.9		խաչքար` Սուլթանի	16-17-րդ դդ.		Հ	հս-աե կողմում, մեկ պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		2.1.10.		խաչքար` Սարտարի	1608 թ.		Հ	հս-աե կողմում, մեկ պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		2.1.11.		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Հ	ամ կողմում, տեղաշարժված
3.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Մարգարիտ Նիկողոսյանի տան մոտ
4.				խաչքար	16-17-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Գագիկ Հարությունյանի տնամերձում, նորակառույց սրբատեղիում

 

4.43. Լուսակունք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Տ	գյուղի եզրին, գործող գերեզմանոցի հին թաղումների հատվածում
	1.1.			խաչքար	9-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	1.2.			խաչքար	1543 թ.		Հ	ընկած գետնին
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	17-18-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Տ	բլրի ստորոտին
	2.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված եկեղեցու. հս պատին
	2.2.			գերեզմանոց	10-20-րդ դդ.		Տ	եկեղեցուց հս և հս-ամ
		2.2.1		խաչքար	1049 թ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ
		2.2.2		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հվ, կանգնեցված գետնին
		2.2.3		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, խրված հողի մեջ
		2.2.4		տապանաքար` Գասպարի	16-17-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու հս պատի մոտ
3.				խաչքար	13-րդ դ.	գ. մ.	Հ	գյուղամիջյան ճանապարհի եզրին, վերնամասը` կոտրված, կանգնեցրած գետնին

 

4.44 Խաչաղբյուր գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ «ՄՈՒՐԱԴ ԽԱՉ»	մթա 4-մթ 5-րդ դդ.	0,5 կմ հվ-աե	Հ
2.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՔՌԵՐ»	մթա 1 հզմ վրջ - 10-18-րդ դդ.	հվ մասում	Հ	հվ եզրին, Ակունք տանող ճանապարհից աջ
	2.1.			դամբարանադաշտ	մթա 2-1 հզմ		Հ	Ակունք տանող ճանապարհի 2 կողմերում
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-17-րդ դդ.	աե եզրին	Տ	«Մուրադ խաչ» ամրոց  տանող ճանապարհին
	3.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	3.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	կանգնեցրած գետնին
	3.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	3.4.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, Գագիկ Ղազարյանի տնամերձում
	3.5.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	3.6.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	թեքությամբ խրված հողի մեջ
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	հվ-ամ մասում	Տ	հվ-ամ սարահարթին, գործող գերեզմանոցի հարևանությամբ
	4.1.			խաչքար	1285 թ.		Հ	ընկած գետնին, եռատված
	4.2.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	գերեզմանոցի պարսպից դուրս, հվ կողմում
	4.3.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, խիստ հողմնահարված
5.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԲԵԹՂԵՀԵՄ	վրկնգ՝ 9-րդ դ.	հվ մասում	Հ	գյուղի եզրին, տեղաբնակների կողմից «Խարաբա ժամ» կամ «Ակներ» անվանվող վայրում
	5.1.			խաչքար	12-րդ դ.		Հ	եկեղեցու մոտ, հենած քարաբեկորների
	5.2.			խաչքար` Սարգսի	1292 թ.		Հ	մուտքից ձախ, հենած կիսաքանդ պատին
	5.3.			խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված
6.				խաչքար` «ՄՈՒՐԱԴ ԽԱՉ»	13-րդ դ.	0,5 կմ հվ	Հ	համանուն վայրում, բլրի գագաթին

 

4.45. Ծակքար գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	գյուղ մտնող ճանապարհի ձախ կողմում
	1.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	թիկունքով ամրացված բետոնե պատվանդանին, արձանագիր
	1.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	հս կողմում, ընկած գետնին, արձանագիր
	1.3.			խաչքար	1457 թ.		Հ	կանգնեցված գետնին, թվակիր
	1.4.			խաչքար` Սուլթանի	15-16-րդ դդ.		Հ	մատուռի մուտքի մոտ
	1.5.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, վերին աջ անկյունը` կոտրված, արձանագիր
	1.6.			տապանաքար` Փանբապեի	1756 թ.		Տ	հվ եզրին
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ  Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ («ԺԱՄ»)	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ
	2.1.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	հենած հվ պատին, արտաքուստ
	2.2.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցու ներսում, աջ եզրը` կոտրված
	2.3.			խաչքար	1578 թ.		Հ	ագուցված հս ավանդատան մուտքից վեր կազմող՝ Դավիթ
3.				խաչքար	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Հ	Նորիկ Եղոյանի տան մոտ, սրբատեղիի բեմին վերնամասը` չի պահպանվել, արձանագիր
4.				ԿԱՄՈՒՐՋ. ԾԱԿՔԱՐԻ ԲՆԱԿԱՆ ԿԱՄՈՒՐՋԸ	10-11-րդ դդ.	գ. մ.	Տ
5.				ՁԻԹՀԱՆ	14-15-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	Ա. Հակոբյանի տնամերձում, վրկնգ՝ 19-րդ դ.
	5.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ավերակ ձիթհանում, արձանագիր
	5.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ավերակ ձիթհանում
6.				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	16-17-րդ դդ.	գ. մ.	Տ
7.				ՋՐԱՂԱՑՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	վրկնգ՝ 19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	գետի աջ և ձախ ափերին

 

4.46. Ծաղկաշեն գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՁԻԱՐԱԹ»	13-17-րդ դդ.	3 կմ հվ-ամ	Տ
	1.1.			մատուռ «Ձիարաթ»	13-14-րդ դդ.		Տ	վրկնգ. 19-րդ դ.
	1.2.			գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Տ
	1.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հենած մատուռի ամ պատին, արտաքուստ
2.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	9-10-րդ դդ.	ամ մասում	Հ
	2.1.			խաչքար	16-րդ դ.		Հ	բեմի ճակատին, քիվը չի պահպանվել
	2.2.			գերեզմանոց	9-16-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		2.2.1		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, ստորին մասը` կոտրված
		2.2.2		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		2.2.3		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		2.2.4		խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
		2.2.5		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
3.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հվ մասում	Հ	գյուղի հվ եզրին գտնվող Թուխ Մանուկ մատուռում, հենած պատին
4.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հվ մասում	Հ	գյուղի հվ եզրին գտնվող Թուխ Մանուկ մատուռում, հենած պատին, երկատված, վերին կեսը չի պահպանվել
5.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	հվ մասում	Հ	գյուղի հվ եզրին գտնվող Թուխ Մանուկ մատուռում, հենած պատին
6.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	«Համբոյի Ճգնավոր» սրբատեղում
7.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	«Համբոյի Ճգնավոր» սրբատեղում
8.				խաչքար	9-10-րդ դդ.	ամ մասում	Հ	«Համբոյի Ճգնավոր» սրբատեղում

 

4.47. Ծաղկունք գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	հս մասում	Տ	գյուղի հս եզրին
	1.1.			մատուռ	12-13-րդ դդ.		Տ	ավերված, զույգ մատուռներից հյուսիսայինն է
	1.2.			մատուռ	12-13-րդ դդ.		Տ	ավերված, զույգ մատուռներից հարավայինն է
	1.3.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.4.			խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված ցածր պատվանդանին
	1.5.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին
	1.6.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին, վերին ձախ անկյունը` կոտրված
	1.7.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին
	1.8.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
	1.9.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.10.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.11.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած տապանաքարին, ստորին աջ անկյունը` կոտրված
	1.12.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած տապանաքարն, վերնամասը` չի պահպանվել
	1.13.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, բեկոր
	1.14.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին գլխիվայր, վերնամասը` չի պահպանվել
	1.15.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.16.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.17.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.18.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, բեկոր, պահպանվել է միջին հատվածը
	1.19.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած տապանաքարի
	1.20.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.21.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
	1.22.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	խրված հողի մեջ, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից աջակողմյանը, վերնամասը` չի պահպանվել
	1.23.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին
	1.24.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել
	1.25.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորին գլխիվայր, վերնամասը` չի պահպանվել
	1.26.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հենած քարաբեկորի
	1.27.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	երկատված, մասերը իրարից 20 մ հեռու
	1.28.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ամ եզրին, կանգնեցված գետնին, երկտված
	1.29.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ստորին մասը չի պահպանվել
	1.30.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	աղբյուրի մոտ, երկատված
	1.31.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.32.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.33.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.34.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.35.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
	1.36.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.37.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ընկած գետնին
	1.38.			խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	կիսով խրված հողի մեջ
	1.39.			խաչքար` Գիրակոսի	15-16-րդ դդ.		Հ	աղբյուրի մոտ, երկատված
	1.40.			խաչքար	1623 թ.		Հ	խրված հողի մեջ, թվակիր
	1.41.			տապանաքար	1582 թ.		Տ
	1.42.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
	1.43.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
	1.44.			տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	հվ եզրին
	1.45.			տապանաքար	1680 թ.		Տ
	1.46.			տապանաքար` Աղպալու	1689 թ.		Տ
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-20-րդ դդ.	Աե մասում	Տ	գյուղի գործող գերեզմանոցի տարածքում
	2.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	հենած պատվանդանին
	2.2.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	կանգնեցված գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել
	2.3.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-19-րդ դդ.	Ամ մասում	Տ	Ծաղկունք-Դդմաշեն ճանապարհի աջ եզրին, սարալանջին
	3.1.			խաչքար` Այրայդեղի	1294 թ.		Հ	պատվանդանին
	3.2.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պատվանդանին
	3.3.			խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հենած ազատ պատվանդանին, ստորին մասը չի պահպանվել
4.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	19-րդ դ.	Հս-աե մասում	Տ	Օհան Օհանյանի տունը
5.				ԳԼԽԱՏՈՒՆ	19-րդ դ.	Գ. Մ.	Տ	Գերասիմ Աբազյանի տունը
6.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ	19-րդ դ.	Գ. Մ.	Տ
	6.1.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, վերին աջ անկյունը` կոտրված
	6.2.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված ամ պատին, արտաքուստ
	6.3.			խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, մուտքից աջ, ստորին մասը կոտրված
	6.4			գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.		Տ	տարածվում է եկեղեցուց հվ
		6.4.1		խաչքար	մջնդ		Հ	հենած տապանաքարի
		6.4.2		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած քարաբեկորին, ստորին մասը չի պահպանվել
		6.4.3		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից կենտրոնինն է
		6.4.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	եկեղեցուց հվ, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
		6.4.5		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		6.4.6		խաչքար` Բռնավորի և Հազարդեղի	1217 թ.		Հ	եկեղեցուց հվ, շարքով կանգնած 3 խաչքարերից աջակողմյանը
		6.4.7		խաչքար` Բուտախի և Այգոնի	1549 թ.		Հ	եկեղեցուց 1 մ հվ-աե
		6.4.8		խաչքար` Արխէ աղին	1553 թ.		Հ	կազմող՝ Մելիքսէթ
		6.4.9		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	արձանագիր
		6.4.10.		տապանաքար` Աթանեսի	1606 թ.		Տ
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՍԱՐԳԻՍ	7-րդ դ., 19-րդ դ.	0,5 կմ աե	Տ	վրկնգ.՝ 1984 թ.
	7.1.			խաչքար	10-րդ դ.		Հ	հենած աե պատին, ներքուստ
	7.2.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	տեղադրված խորանի հվ խորշի վերնամասում, հողմնահարված
	7.3.			գերեզմանոց	9-15-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		7.3.1		խաչքար	10-րդ դ.		Հ
		7.3.2		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	բարձր պատվանդանին
		7.3.3		խաչքար	10-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց 1 մ հս, հենած քարերին
		7.3.4		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	եկեղեցու հս պատի մոտ, բարձր պատվանդանին
		7.3.5		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ամ պատի մոտ, արտաքուստ, ամրացված գետնին
		7.3.6		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած ամ պատին, արտաքուստ, վերնամասը` չի պահպանվել
		7.3.7		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց ամ, հենած քարերին, վերին ձախ անկյունում քանդակները` վնասված
		7.3.8		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	եկեղեցուց հս, վերին աջ անկյունը` կոտրված, երկատված
		7.3.9		խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	մուտքից ձախ, արտաքուստ հենած պատին
		7.3.10.		խաչքար	15-րդ դ.		Հ	հենած քարերին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	աե մասում	Տ	բլրալանջին
9.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	10-13-րդ դդ.	հս մասում	Տ	ավերված, բարձունքին
	9.1.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին

 

4.48. Ծափաթաղ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	14-18-րդ դդ.	1,5 կմ հվ-աե	Տ
	1.1.			խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված գետնին
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	17-18-րդ դդ.	1 կմ հվ-աե	Տ
3.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	մթա 2-1 հզմ	3 կմ աե	Հ	Վարդենիս-Ծափաթաղ ավտոճանապարհի ձախ կողմում
4.				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	1568 թ.	աե մասում	Տ	տնամերձի տարածքում

 

4.49. Ծովագյուղ գյուղ

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
1.				ԱՄՐՈՑ	մթա 2-1 հզմ, 12-20-րդ դդ.	հս մասում	Հ	գործող գերեզմանոցի հս-աե մասում, բարձունքին
	1.1.			գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.		Տ
		1.1.1		խաչքար	11-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, եզրերը` վնասված
		1.1.2		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	ընկած գետնին, հողմնահարված
		1.1.3		խաչքար	12-րդ դ.		Հ	աե եզրին, կանգնեցված թեք դիրքով
		1.1.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսով հողի մեջ, հողմնահարված
		1.1.5		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	աե եզրին, կանգնեցված թեք դիրքով, վերին և ստորին աջ անկյունները կոտրված
		1.1.6		խաչքար	16-րդ դ.		Հ	ամ կողմում, երկաթե ճաղաշար ցանկապատի մեջ, արձանագիր
		1.1.7		տապանաքար` Ասատափի	1594 թ.		Տ	կնտ-ում, կազմող՝ Քիրամ
		1.1.8		տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ
		1.1.9		տապանաքար` Մխիթար քահանայի	1671 թ.		Տ
2.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՎԶՈՎ ԱՂԲՅՈՒՐ»	13-18-րդ դդ.	1 կմ աե	Տ
	2.1.			մատուռ	13-րդ դ.		Տ	վրնրգ.՝ 1973-1975 թթ.
3.				ԵԿԵՂԵՑԻ «ԱՍՏՎԱԾԸՆԿԱԼ»	15-17-րդ դդ.	2 կմ ամ	Տ	դաշտամիջյան ճանապարհից աջ, բլրի վրա վրկնգ՝  1950-1960-ական թթ.
	3.1.			խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	3.2.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ, ձախ եզրը` չի պահպանվել
	3.3.			խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ պատին, արտաքուստ, ստորին մասը չի պահպանվել
	3.4.			խաչքար	13-րդ դ.		Հ	ագուցված հվ պատին, արտաքուստ
	3.5.			գերեզմանոց	9-13-րդ դդ.		Տ	եկեղեցու շուրջը
		3.5.1		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին
		3.5.2		խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		3.5.3		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանին, երկատված
		3.5.4		խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խրված հողի մեջ
		3.5.5		խաչքար	13-րդ դ.		Հ	պատվանդանին, վերին աջ անկյունը` կոտրված
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՔԱՆԴԱԾ ԺԱՄ»	16-17-րդ դդ.	գ. մ.	Տ	Գրիգորյան Կոլեի հողամասում, կիսավեր
5.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	հս մասում	Հ	«Վերին թաղ»-ում, Վազիկ Մկրտչյանի հողամասում, վերնամասը` չի պահպանվել
6.				խաչքար	12-13-րդ դդ.	հս մասում	Հ	«Վերին թաղ»-ում, Վազիկ Մկրտչյանի հողամասում, վերնամասը` չի պահպանվել
7.				խաչքար	16-րդ դ.	հս մասում	Հ	«Վերին թաղ»-ում, Վազիկ Մկրտչյանի հողամասում, ստորին մասը կոտրված, արձանագիր
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գ. մ.	Տ	ճարտ.՝ Ս. Մանուկյան
9.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՄՈՒՐԱՑԱՆԻ		գ. մ.	Տ	գյուղամիջյան ճանապարհին
10.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ԳԵՎՈՐԳ	19-րդ դ.	գ. մ.	Տ	Աղավնի Գևորգյանի տան մոտ վրնրգ.՝ 1987 թ.
11.				ՄԱՏՈՒՌ Ս. ՄԱՇՏՈՑ	17-րդ դ.	6 կմ հվ	Տ	Սևան-Դիլիջան հին ճանապարհից ձախ, սարալանջին վրկնգ.՝ 1993-1997 թթ.
	11.1.			խաչքար	11-րդ դ.		Հ	մատուռի բեմին
	11.2.			կոթող	1987 թ.		Տ	մատուռի մոտ քանդ.՝ Հ. Քոչարյան

 

4.50. Ծովազարդ գյուղ

 

<

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.