1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
1. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
19 -րդ դ. վերջ |
Աբովյան - Մովսես Խորենացի փողոցների խաչմերուկ |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
20 -րդ դ. I կես |
Ալավերդյան փող., 8 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
1947 թ. |
Բաղրամյան փող., 37 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
19 -րդ դ. I կես |
Իսի Լե Մուլինո փող. 46 |
Տ |
Ծառայել է որպես ս. Գայանե եկեղեցու միաբանության տնտեսական շենք |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
1950-ական թթ. |
Մեսրոպ Մաշտոց փող., 79 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
20 -րդ դ. սկիզբ |
Շահումյան փող., 10 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
20 -րդ դ. սկիզբ |
Շահումյան փող., 12, 14 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
20 -րդ դ. սկիզբ |
Շահումյան փող., 16 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
1880-ական թթ. |
Շահումյան փող., 18 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
20 -րդ դ. սկիզբ |
Շահումյան փող., 21 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11. |
|
|
|
ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ |
1914 թ. |
Շահումյան փող., 51 |
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12. |
|
|
|
ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ՝ ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՄԻԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ |
17-20-րդ դդ. |
ք. մ. |
Հ |
Մայր տաճարից ս. Գայանե եկեղեցի տանող ճանապարհի ձախ կողմում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12.1. |
|
|
գերեզման՝ Առաքել Դավրիժեցու |
1670 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12.2. |
|
|
գերեզման՝ Մուրադ ճարտարապետի |
1656 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ՝ ՎԱՂԱՐՇԱՊԱՏԻ Ս. ԳՐԻԳՈՐ (ԶՎԱՐԹՆՈՑ) |
5-7-րդ դդ. |
3 կմ աե |
Հ |
Երևան - Էջմիածին մայրուղուց 0,5 կմ հվ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.1. |
|
|
եկեղեցի |
5-րդ դ. կես |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.2. |
|
|
եկեղեցի ս. Գրիգոր Լուսավորիչ |
643-662 թթ. |
|
Հ |
պատվիրատու՝ Ներսես Գ Տայեցի կաթողիկոս |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.3. |
|
|
բաղնիք |
7-րդ դ. կես |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.4. |
|
|
պալատ՝ կաթողիկոսական |
652-662 թթ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.4.1. |
|
գահասրահ |
652-662 թթ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.5. |
|
|
թանգարանի շենք. Զվարթնոցի թանգարանի շենքը |
1937 թ. |
|
Հ |
վրկնգ.՝ 1981 թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.6. |
|
|
հուշարձան՝ Թորոս Թորամանյանի |
1985 թ. |
|
Հ |
քանդ.՝ Ա. Անդրեասյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.7. |
|
|
կոթող |
մթա 7-րդ դ. |
|
Հ |
թանգարանի մուտքի մոտ, Ռուսա II -ի սեպագիր արձանագրությամբ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.8. |
|
|
հնձան |
7-րդ դ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.9. |
|
|
սեղանատուն |
7-րդ դ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.10. |
|
|
ջրհոր |
4-5-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.11. |
|
|
պարիսպ |
7 դ. |
|
Հ |
համալիրի ամ կողմում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ «ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ Ս. ԷՋՄԻԱԾԻՆ» |
303 թ.- 20-րդ դ. |
Մովսես Խորենացի - Արարատյան փողոցների խաչմերուկ |
Հ |
խաչմերուկից 200 մ հվ-ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1. |
|
|
եկեղեցի «Մայր տաճար» |
4-17-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.1. |
|
զանգակատուն |
1653- 1658 թթ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.2. |
|
գանձարան |
1869 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.2.1. |
խաչքար՝տեր Ստեփանոսի |
1304 թ. |
|
Հ |
Գանձարանում, կոտրտված, խիստ հողմնահար, բերված՝ Նորավանքից կազմող՝ Մոմիկ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.3. |
|
խաչքար |
9 -րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված քարաբեկորին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.4. |
|
խաչքար |
9 -րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Մաքենիսից, վերին ձախ անկյունը՝ կոտրված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.5. |
|
խաչքար՝ Դեղոյնի |
1148 թ. |
|
Հ |
բակում, բերված՝ Գլաձորից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.6. |
|
խաչքար |
1171 թ. |
|
Հ |
թևավոր խաչ, բեկորները՝ բերված Հովհաննավանքից, հավաքված և ամրացված՝ 1977թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.7. |
|
խաչքար՝ Խաչատուր Անհաղթ փիլիսոփայի |
1218 թ. |
|
Հ |
բակում, բերված Գլաձորից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.8. |
|
խաչքար՝ Գրիգոր Խաղբակյանի |
1233 թ. |
|
Հ |
բակում, բարձր պատվանդանին, բերված՝ Իմիրզեկ հնավայրից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.9. |
|
խաչքար՝ Գրիգոր և Մամքան Մամիկոնյանների («Ամենափրկիչ») |
1273 թ. |
|
Հ |
բակում, բարձր պատվանդանին, երկատված, բերված՝ Ջղին-գյոլ հնավայրից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.10. |
|
խաչքար |
1287 թ. |
|
Հ |
բակում, արձանագիր պատվանդանին, բերված՝ Աղջոց վանքից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.11. |
|
խաչքար՝ Թամթայի |
1297 թ. |
|
Հ |
բակում, պատվանդանին, բերված՝ Վարդենիսի ենթատարածքի Ակունք գյուղի «Գոմեր» գյուղատեղիից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.12. |
|
խաչքար |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Գեղարդից, քիվի դիմային մակերեսը՝ տաշված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.13. |
|
խաչքար |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, քիվի վերնամասն արձանագիր, վերին անկյունները՝ կոտրված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.14. |
|
խաչքար |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, դիրքը՝ հորիզոնական |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.15. |
|
խաչքար՝ Ներսեսի և Տիրացի |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Գեղարդից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.16. |
|
խաչքար |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Գեղարդից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.17. |
|
խաչքար |
14-րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված մեծ քարաբեկորին, երկատված, վերին ձախ անկյունը՝ կոտրված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.18. |
|
խաչքար՝ Ասիլի |
1451 թ. |
|
Հ |
բակում, բերված՝ Մաքենյաց վանքից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.19. |
|
խաչքար՝ Սառայի |
1451 թ. |
|
Հ |
ագուցված մկրտարանի պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.20. |
|
խաչքար՝ Մարջանի և Ալեքսանի |
1495 թ. |
|
Հ |
ագուցված մկրտարանի պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.21. |
|
խաչքար՝ Խաթունի |
15 -րդ դ. |
|
Հ |
ագուցված մկրտարանի պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.22. |
|
խաչքար՝ Վարդանի և Արևի |
1543 թ. |
|
Հ |
բակում, բարձր պատվանդանին, բերված՝ Վարդենիսի ենթատարածքի Ակունք գյուղի «Գոմեր» գյուղատեղիից՝ 1975 թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.23. |
|
խաչքար |
1569 թ. |
|
Հ |
բակում, եռաստիճան պատվանդանին, բերված՝ Վարդենիսի ենթատարածքի Լճավան գյուղի «Գթաշեն» գյուղատեղիի գերեզմանոցից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.24. |
|
խաչքար՝ Սուլթանղուլի |
16 -րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Վարդենիսի ենթաշրջանի Գթաշեն գյուղատեղիից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.25. |
|
խաչքար |
16 -րդ դ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված բազալտե պատվանդանին, բերված՝ Մաքենյաց վանքից, արձանագիր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.26. |
|
խաչքար՝ Հակոբի |
1601 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.27. |
|
խաչքար՝ Զաքարի, ծնողների և Ամիրի |
1602 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.28. |
|
խաչքար՝ Ստեփանոսի |
1602 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.29. |
|
խաչքար՝ պարոն Հովհաննեսի |
1602 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից կազմող՝ Գրիգոր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.30. |
|
խաչքար՝ Խերխորի |
1602 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.31. |
|
խաչքար՝ Սուլթանի, Ավետիքի և Բուրթելի |
1603 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Հին Ջուղայից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.32. |
|
խաչքար |
1639 թ. |
|
Հ |
թևավոր խաչ բակում, բերված՝ Արցախի Խամշի վանքից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.33. |
|
խաչքար՝ Սարգսի |
1745 թ. |
|
Հ |
բակում, կանգնեցված պատվանդանին, բերված՝ Նորադուզի պատմական գերեզմանոցից կազմող՝ Ներսես |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.34. |
|
խաչքար՝ Մեծ եղեռնի 50-ամյակին |
1965 թ. |
|
Տ |
կաթողիկոսարանի բակում, տաճարից հս ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.35. |
|
խաչքար՝ Տ.Տ. Վազգեն Ա կաթողիկոսի 20-ամյա հայրապետությանը |
1976 թ. |
|
Տ |
Վեհարանի մոտ, ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.36. |
|
կոթող |
մթա 8-7-րդ դդ. |
|
Հ |
տաճարից 20 մ հս, ամրացված պատվանդանին՝ 1964 թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.37. |
|
կոթող |
1603 թ. |
|
Հ |
բակում, ճեմարանի մոտ, կազմող՝ Զոհրապ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.1.38. |
|
հուշաղբյուր՝ Խրիմյան Հայրիկին |
1982 թ. |
|
Տ |
քանդ.՝ Գետիկ Բաղդասարյան ճարտ.՝ Յու. Թամանյան պատվիատու՝ վանեցի Միհրան և Սեդա Բաբուխանյաններ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.39. |
|
հուշաղբյուր «Կաթնաղբյուր» |
1967 թ. |
|
Տ |
տաճարի գլխ. մուտքից ձախ պատվիրատու՝ ամերիկահայ Ս. Տեր-Գրիգորյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1. 39.1. |
խաչքար |
13 -րդ դ. |
|
Հ |
կանգնեցված հուշաղբյուրի կիսակամարում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.40. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Դանիել Ա Պայազատեցու |
1808 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.41. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Ը Կարբեցու |
1842 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.42. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Ներսես Ե Աշտարակեցու |
1857 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.43. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գևորգ Դ Կոստանդնու-պոլսեցու |
1882 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի հվ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.44. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մակար Ա-ի |
1891 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.45. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մկրտիչ Ա Խրիմյանի (Խրիմյան Հայրիկ) |
1907 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.46. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մաթևոս Բ Կոստանդնուպոլսեցու |
1910 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.47. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գևորգ Ե Տփխիսեցու |
1930 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.48. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գևորգ Զ-ի |
1954 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարի ամ մուտքի մոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.49. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ի |
1994թ. |
|
|
Մայր տաճարի ամ մուտքից աջ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.1.50. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Ա-ի |
1999թ. |
|
|
Մայր տաճարի ամ մուտքից աջ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.2. |
|
|
բնակելի շենք վանականների («Երեմյան խցեր») |
1894 թ. |
|
Հ |
տաճարից 80 մ աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.3. |
|
|
հյուրանոց «Ղազարապատ» |
18-րդ դ. I կես |
|
Հ |
Մայր տաճարից 100 մ հվ-աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.4. |
|
|
մատենադարանի շենք |
1903 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարից 100 մ հս-աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.5. |
|
|
սեղանատուն |
17 -րդ դ. I կես |
|
Հ |
Մայր տաճարից 35 մ հվ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.6. |
|
|
վեհարան |
1738- 1741 թթ. |
|
Հ |
հին վեհարան, Մայր տաճարից 50 մ հվ-ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.6.1. |
|
խաչքար |
13-րդ դ. |
|
Հ |
բերված՝ Գտիչի վանքից |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.6.2. |
|
խաչքար՝ աթաբեկ Տարսայիճի, Բուրթելի և Բուղտայի |
1308 թ. |
|
Հ |
Վեհարանի ներսում, բերված՝ Նորավանքից կազմող՝ Մոմիկ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.6.3. |
|
խաչքար՝ Ուլուխանի |
1600 թ. |
|
Հ |
ագուցված պատին, բերված՝ Նորադուզից կազմող՝ Քիրամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.7. |
|
|
վեհարան |
1910 թ. |
|
Հ |
նոր վեհարան տաճարից 200 մ ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.8. |
|
|
տպարանի շենք |
1771 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարից 80 մ հվ-աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.9. |
|
|
հուշարձան «Տրդատադուռ» |
17-րդ դ. |
|
Հ |
Մայր տաճարից 35 մ ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.10. |
|
|
լիճ Ներսիսյան |
1846 թ. |
|
Հ |
Մայր տաճարից 220 մ հվ-ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.11. |
|
|
հիվանդանոցի շենք |
19-րդ դ. վերջ |
|
Հ |
Մայր տաճարից 200 մ հվ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ |
1767 թ. |
կենտրոնում (այսուհետև՝ կնտ) |
Հ |
Մայր տաճարից 360 մ հս |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.1. |
|
|
զանգակատուն |
1767 թ. |
|
Հ |
վրկնգ՝ 1983 թ. ճարտ.՝ Թ. Գևորգյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.2. |
|
|
խաչքար |
12-րդ դ. |
|
Հ |
ագուցված՝ հս պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.3. |
|
|
խաչքար |
1472 թ. |
|
Հ |
ագուցված՝ ամ պատին կազմող՝ Դավիթ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.4. |
|
|
խաչքար |
16 -րդ դ. |
|
Հ |
ագուցված՝ հվ պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.5. |
|
|
խաչքար |
16-րդ դ. |
|
|
ագուցված՝ հս պատին կազմող՝ Մելիքսեթ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.6. |
|
|
խաչքար՝ Շիրվանի, Մարինեի և Ուլուբեկի |
1581 թ. |
|
Հ |
ագուցված՝ ամ պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.7. |
|
|
խաչքար |
1596 թ. |
|
Հ |
ագուցված՝ հս պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.8. |
|
|
խաչքար |
1655 թ. |
|
Հ |
ագուցված՝ ամ պատին կազմող՝ Դավիթ |
16. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ԳԱՅԱՆԵ |
630 թ.- 20-րդ դ. |
հվ մասում |
Հ |
կից է Կոմերիտմիության փողոցին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.1. |
|
|
խաչքար |
10-րդ դ. |
|
Հ |
ագուցված՝ ամ ճակատին, արտաքուստ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.2. |
|
|
խաչքար |
10-րդ դ. |
|
Հ |
ագուցված՝ ամ ճակատին, արտաքուստ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.3. |
|
|
խաչքար |
10-11-րդ դդ. |
|
Հ |
հվ-աե կողմում, իրար կողքի կանգնեցված 3 խաչքարերից կենտրոնինը, քիվը՝ արձանագիր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.4. |
|
|
խաչքար |
10-11-րդ դդ. |
|
Հ |
հվ-աե կողմում, իրար կողքի կանգնեցված 3 խաչքարերից ձախից 1-ինը |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.5. |
|
|
խաչքար |
12-13-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցու հվ պատի մոտ, ներքուստ, ձախ եզրը և վերին աջ անկյունը կոտրված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.6. |
|
|
խաչքար |
12-13-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցու հս-աե կողմում, ամրացված՝ պատվանդանին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.7. |
|
|
խաչքար |
15-16-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցու հվ պատի մոտ, ներքուստ, ձախ եզրը և վերին աջ անկյունը՝ կոտրված, արձանագիր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.8. |
|
|
խաչքար |
15-16-րդ դդ. |
|
Հ |
հվ-աե կողմում, իրար կողքի կանգնեցված 3 խաչքարերից ձախից 3-րդը |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9. |
|
|
գավիթ |
1688 թ. |
|
Հ |
վրնրգ.՝ 1977թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.1. |
|
խաչքար |
11-12-րդ դդ. |
|
Հ |
գավթի հս մույթի մոտ, պահպանվել է ստորին հատվածը |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.2. |
|
խաչքար |
11-12-րդ դդ. |
|
Հ |
հենած գավթի պատին, երկատված, երկատված մասերը՝ միացված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.3. |
|
խաչքար |
12-13-րդ դդ. |
|
Հ |
ագուցված՝ գավթի հս պատին, որմնասյան աջ կողմում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.4. |
|
խաչքար |
1456 թ. |
|
Հ |
հս պատին կազմող՝ Սարգիս |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.5. |
|
խաչքար՝ Հովհաննես Շահզատի |
15-16-րդ դդ. |
|
Հ |
ագուցված՝ գավթի հվ պատին, ներքուստ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.6. |
|
խաչքար՝ Սարգսի |
15-16-րդ դդ. |
|
Հ |
ագուցված՝ գավթի հվ պատին, ներքուստ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.7. |
|
խաչքար՝ Մարգարի |
16-րդ դ. |
|
Հ |
հվ պատին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանն է կազմող՝ Քիրամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.8. |
|
խաչքար՝ Ավագ խաթունի |
1599 թ. |
|
Հ |
հվ պատին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանն է կազմող՝ Քիրամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.9. |
|
խաչքար՝ Ակոբի |
1642 թ. |
|
Հ |
ամ պատին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.10. |
|
գերեզման՝ վարդապետ Ներսեսի |
1651 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.11. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Եղիազար Ա Այնթափցու |
1691 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.12. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Աբրահամ Բ Մշեցու |
1734 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.13. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Ղազարի |
1750 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.14. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մինաս Ա Ակնեցու |
1753 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.15. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հակոբ Շամախեցու |
1762 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.16. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Սիմեոն Ա Երևանցու |
1780 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.17. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Ղուկաս Կարնեցու |
1799 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.18. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովսեփ Արղությանի |
1801 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.19. |
|
գերեզման՝ արքեպիսկոպոս Բարսեղի |
1812 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.20. |
|
գերեզման՝ Սողոմոն Հովսեփյանի |
1829 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.21. |
|
գերեզման՝ Ոսկի Էնակոփյանցի |
1829 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.22. |
|
գերեզման՝ Թովմա Հովսեփյանց - Ղորղանյանցի |
1842 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.23. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մաթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցու (Չուխաճյան) |
1865 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.9.24. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Խորեն Ա-ի |
1938 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.10. |
|
|
բնակելի տուն |
19 -րդ դ. |
|
Տ |
եկեղեցուց 30 մ հս-աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11. |
|
|
գերեզմանոց |
10-20 դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.1. |
|
գերեզման՝ Վարդան Խաչատուրի Աբովյանի |
1896 թ. |
|
Հ |
Խաչատուր Աբովյանի որդին է |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.2. |
|
գերեզման՝ Սամսոն ՏԵր-Պողոսյանի (Խենթ) |
1912 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.3. |
|
գերեզման՝ Սմբատ Գրիգորի Բորոյանի (Մախլուտո) |
1956 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.4. |
|
խաչքար |
10 -րդ դ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.5. |
|
խաչքար |
10-11-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.6. |
|
խաչքար |
12-13-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.7. |
|
խաչքար |
14-16-րդ դդ. |
|
Հ |
կանգնեցված՝ դեղնավուն տուֆից պատրաստված՝ պատվանդանին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.11.8. |
|
խաչքար |
15-16-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.12. |
|
|
գերեզմանոց |
19-20-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցուց 80 մ ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.13. |
|
|
հուշաղբյուր՝ Աննիկ Դերձակյանի |
1960- ական թթ. |
|
Տ |
ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.14. |
|
|
հուշաղբյուր 1915թ. Մեծ եղեռնի զոհ կարնոհայու-թյանը |
1983 թ. |
|
Տ |
ճարտ.՝ Ա. Գալիկյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.15. |
|
|
միաբանության շենք |
1880-ա- կան թթ. |
|
Հ |
եկեղեցուց 40 մ ամ վրնրգ.՝ 1987թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.15.1. |
|
խաչքար |
1642 թ. |
|
Հ |
շենքի հվ թևում ձգվող միջանցքում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.16. |
|
|
նկուղ |
1764 թ. |
|
Տ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.17. |
|
|
ջրհոր |
7-րդ դ. |
|
Հ |
վրնրգ.՝ 1845 թ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԻ Ս. ՀՌԻՓՍԻՄԵ |
618 թ. |
Մեսրոպ Մաշտոց - Գր. Նարեկացի փողոցների խաչմերուկ |
Հ |
քաղաքի աե մասում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.1. |
|
|
խաչքար |
9-րդ դ. |
|
Հ |
տեղափոխված է Եղեգնաձորից, եկեղեցու հս-ամ մույթի մոտ, փայտե շրջանակի մեջ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.2. |
|
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Փիլիպոս Հաղբակեցու |
1655 թ. |
|
Հ |
եկեղեցու ներսում, խորանից ձախ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.3. |
|
|
զանգակատուն |
1790 թ. |
|
Հ |
պատվիրատու՝ Խաչիկ Ջնթլումյան Ջուղայեցի |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.3.1. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Աստվածատուր Համադանցու |
1725 թ. |
|
Հ |
զանգակատան մուտքից հվ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.3.2. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Կարապետ Բ Ուլնեցու |
1729 թ. |
|
Հ |
զանգակատան մուտքից հս |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.4. |
|
|
եկեղեցի |
4-5-րդ դդ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.5. |
|
|
բնակելի տուն |
1894 թ. |
|
Տ |
եկեղեցուց 40 մ հվ-ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.6. |
|
|
բնակելի տուն. Վանահոր տունը |
1894 թ. |
|
Տ |
եկեղեցուց հվ-աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.7. |
|
|
աղբյուր |
1960- ական թթ. |
|
Տ |
բակում, Վանահոր տան մոտ ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.8. |
|
|
շինություն |
19-րդ դ. վերջ |
|
Տ |
թաղակապ նկուղներ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9. |
|
|
գերեզմանոց |
4-19-րդ դդ. |
|
Տ |
եկեղեցուց 50 մ աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.1. |
|
խաչքար |
1195 թ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի տակ, արձանագիր, մեջտեղից կոտրված, կոտրված մասերը դրված են իրարից հեռու |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.2. |
|
խաչքար |
1424 թ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի տակ, արձանագիր, բեկոր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.3. |
|
խաչքար |
1481 թ. ? |
|
Հ |
միանավ եկեղեցու ամ կողմում, արձանագիր, տեղադրված՝ արձանագիր պատվանդանին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.4. |
|
խաչքար՝ Ակոբջանի |
1552 թ. |
|
Հ |
եկեղեցուց աե, պարսպի տակ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.5. |
|
խաչքար՝ Մարգարի |
16-րդ դ. |
|
Հ |
եկեղեցու բակում, երկատված կազմող՝ Սամվել |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.6. |
|
խաչքար՝ Մարտիրոս եպիսկոպոսի |
16-րդ դ. |
|
Հ |
Վանահոր տան մոտ, հենած աե պարսպին, վերնամասը և ստորին ձախ հատվածը՝ կոտրված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.7. |
|
խաչքար |
16-րդ դ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի տակ, արձանագիր, հորինվածքի կենտրոնական հատվածը՝ խիստ հողմնահարված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.8. |
|
խաչքար՝ Ղազարի |
16-րդ դ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի տակ, եզրագոտու աջ կողմը՝ վնասված, կենտրոնից ճաքած |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.9. |
|
խաչքար՝ Ազամաթի |
16-րդ դ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի տակ, արձանագիր, երկատված, երկատված մասերը՝ դրված կողք-կողքի |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.9.10. |
|
խաչքար |
1692 թ. |
|
Հ |
եկեղեցու աե պարսպի մոտ, արձանագիր, հողմնահարված |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.10. |
|
|
պարիսպ |
1776 թ. 1894 թ. |
|
Հ |
եկեղեցու շուրջը |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.11. |
|
|
դարպաս |
16-17-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցուց 100 մ հս |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18. |
|
|
|
ԵԿԵՂԵՑԻ Ս.ՇՈՂԱԿԱԹ |
1694 թ. |
Նալբանդյան - Սահակ Պարթև փողոցների խաչմերուկ |
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.1. |
|
|
գավիթ |
1694 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.1.1. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Նահապետ Ա Եդեսացու |
1705 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.1.2. |
|
գերեզման՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Աբրահամ Գ Կրտեացու |
1737 թ. |
|
Հ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.2. |
|
|
գերեզմանոց |
19-րդ դ. |
|
Տ |
եկեղեցու աե կողմում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.3. |
|
|
եկեղեցի |
4-5-րդ դդ. |
|
Հ |
եկեղեցու հվ-ամ կողմում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19. |
|
|
|
ԿՈԹՈՂ-ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ «ԶՎԱՐԹՆՈՑ» («ԱՐԾԻՎ») |
1957 թ. |
3 կմ աե |
Հ |
Երևան-Վաղարշապատ մայրուղու եզրին քանդ.՝ Ե. Քոչար ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆԻ |
1947 թ. |
ք. մ. |
Տ |
N 4 դպրոցի առջև ճարտ.՝ Զ. Տերտերյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻ |
1970 թ. |
Մեսրոպ Մաշտոց փող. |
Տ |
քանդ.՝ Դ. Սիմոնյան, Գ. Եփրոյան ճարտ.՝ Զ. Տերտերյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԿՈՄԻՏԱՍԻ |
1969 թ. |
կենտրոնում |
Տ |
կենտրոնական հրապարակում քանդ.՝ Ե. Քոչար |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ԿԱՐԳԵՐԻ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ 1921թ. ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՄԱՐՏԵՐՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ԿՈՄՈՒՆԱՐՆԵՐԻ |
1953 թ. |
ք. մ. |
Տ |
քաղաքային զբոսայգում, Մայր տաճարից 80 մ հս ճարտ.՝ Ռ. Զուբեցյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՄԵՍՐՈՊ ՄԱՇՏՈՑԻ |
1981 թ. |
կնտ. |
Տ |
կենտրոնական հրապարակում քանդ.՝ Լ. Թոքմաջյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԱՆԱՍՏԱՍ ՄԻԿՈՅԱՆԻ |
1944 թ. |
ք. մ. |
Տ |
քաղաքային զբոսայգում քանդ.՝ Ա. Սարգսյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ |
1961 թ. |
ք. մ. |
Տ |
համանուն քաղաքային զբոսայգում |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27. |
|
|
|
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ 1827 թ. ՌՈՒՍ- ՊԱՐՍԿԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ՌՈՒՍ ՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻ |
1833 թ. |
ամ մասում |
Հ |
ամ եզրին, Էջմիածին-Արմավիր ավտոճանապարհին |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28. |
|
|
|
ՃԵՄԱՐԱՆԻ ՇԵՆՔ. ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ ՃԵՄԱՐԱՆԸ |
1873 թ. |
Արարատյան - Մովսես Խորենացի փողոցների խաչմերուկ |
Հ |
խաչմերուկից 80 մ հվ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.1. |
|
|
հուշարձան՝ Ռափայել Պատկանյանի |
1901 թ. |
ք. մ. |
Հ |
Գևորգյան ճեմարանի առջև քանդ.՝ Ա. Տեր-Մարուքյան պատվիրատու՝ նախիջևանցի Ավետիք Պողոսյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.2. |
(28.2 կետն ուժը կորցրել է 26.06.08 N 648-Ն) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.3. |
|
|
հանրակացարան |
1879 թ. |
|
Հ |
ճեմարանի շենքից 30 մ աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.4. |
|
|
հիվանդանոցի շենք |
20-րդ դ. սկիզբ |
|
Հ |
ճեմարանի շենքից 120 մ հվ-աե։ Այժմ շենքում գործում է քաղաքային սանիտարա-էպիդեմիական կայանը։ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.5. |
|
|
ուսումնական մասնաշենք |
19-րդ դ. վերջ |
|
Հ |
ճեմարանի շենքից 170 մ աե |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
29. |
|
|
|
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՏՈՒՆ |
1954 թ. |
Մեսրոպ Մաշտոց փող. |
Տ |
ճարտ.՝ Ս. Մանուկյան |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30. |
|
|
|
ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆԻ ՇԵՆՔ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻ ՏՈՒՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ |
19-րդ դ. վերջ |
կնտ. |
Հ |
քաղաքի կենտրոնական հրապարակից ամ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30.1. |
|
|
հուշարձան՝ Հովհաննես Հովհաննիսյանի |
1959 թ. |
|
Հ |
տուն-թանգարանի առջև քանդ.՝ Գ. Չուբարյան |